دولت از ثروتمندان مالیات بگیرد نه از کارمندان و کارگران/ حمایت از تولید در کاهش رکود تورمی نقش اساسی دارد

سرویس اقتصادی «فردا» - یکی از مهم‌ترین معضل‌های فعلی اقتصاد ایران، شرایط رکود تورمی است. بسیاری از کارشناسان، عوامل اقتصادی را تنها دلیل بروز رکود تورمی می‌دانند. ریشه‌های رکود تورمی در ویژگی‌های ساختاری هر اقتصاد، میزان کارآیی سیاست‌های پولی و مالی، ساختار بودجه‌ای دولت، میزان کشش‌پذیری سرمایه‌گذاری نسبت به نرخ بهره، چگونگی جانشینی جبری، الگوهای مصرف، پس‌انداز و سرمایه‌گذاری و میزان نقش دولت در اقتصاد نهفته‌است. عواملی که در تشدید یا بروز این پدیده دخیل بوده‌اند همان عوامل به نوبه خود باعث مقابله و خروج از این وضعیت در کشورهای دیگر شده‌اند. مهدی تقوی، استاد دانشگاه علامه‌طباطبایی در این رابطه در گفت‌وگو با «فردا» اظهار داشت: دلایل رکود توأم با تورم در کشور ما هم اقتصادی و هم سیاسی- اجتماعی می‌باشد. اما یکی از اصلی‌ترین دلایل بروز رکود تورمی افزایش هزینه تولید است. افزایش هزینه تولید جدا از اینکه دلایل اقتصادی دارد دلایل سیاسی هم دارد. وی افزود: متاسفانه در کشور ما هیچ مدیری کار مدیر قبلی را قبول ندارد به همین دلیل، تغییرات مکرر مدیران و مسئولان و از سوی دیگر تصمیماتی که به صورت دقیق گرفته نمی‌شود باعث افزایش هزینه تولید بالا، اسراف سرمایه‌ها و سردرگمی سرمایه‌گذاران می‌شود. همچنین طولانی شدن پروژه‌های دولتی هم یکی از عواملی‌ است که در بروز رکود تورمی تاثیر دارد. این کارشناس اقتصادی با اشاره به تاثیر فاحش اجرای فاز نخست هدفمندی یارانه در تشدید رکود تورمی نیز گفت: اقتصاد ایران چند سالی است دچار رکود توأم با تورم شده است اما این رکود با اجرای فاز اول هدفمندی یارانه‌ها و افزایش قیمت حامل‌های انرژی تشدید شده است. در ادامه اجرای فاز دوم هدفمندی یارانه ها نیز سبب رکود تورمی شدید شد. وی با تاکید بر نقش افزایش قیمت حامل های انرژی خصوصا گاز در افزایش رکود تورمی گفت: زمانی که دولت قبلی، قیمت گاز را یکباره افزایش داد، بسیاری از هزینه های واحدهای تولیدی بالا رفت و ورشکسته شدند و رشد اقتصادی منفی شد. در این شرایط بود که بسیاری از واحدهای تولیدی نابود و کارگران بیکار شدند. با ادامه این روند نرخ بیکاری افزایش یافت و شاهد تورم چشم گیر بودیم. تقوی همچنین تاکید کرد: وقتی مبلغی به مردم به عنوان یارانه داده می شود و سه برابر آن از جیب مردم گرفته می شود باید انتظار رکود تورمی را داشت. رکود تورمی با خود بیکاری به همراه دارد. در این شرایط تولید از بین می رود زیرا قیمت حامل های سوخت افزایش یافته است. وضعیتی ایجاد می شود که برای مردم بار روانی نیز دارد یعنی در انتظار افزایش قیمت ها هستند و تورم انتظاری در پی آن ایجاد می شود. استاد دانشگاه علامه طباطبائی در ادامه تصریح کرد: یکی از راه حل هایی که دولت با آن می تواند مشکلات خود را در این باره حل کند گرفتن مالیات از افراد ثروتمند است. متاسفانه ایران خلاف جهت کشورهای دیگر حرکت می کند. تقریبا بیشتر مردم به ویژه قشر متوسط و ضعیف مالیات‌های قانونی خود را پرداخت می‌کنند اما کسانی که ثروت فراوانی دارند، تقریبا هیچ مالیاتی پرداخت نمی‌کنند و در مصونیت نیز هستند. این کارشناس اقتصادی خاطرنشان کرد: وقتی دولت می‌داند که بنزین یکی از کالاهای تورم‌زاست یعنی به محض گران شدن بنزین به سرعت عرصه‌های اقتصاد و معیشت مردم را تحت تاثیر قرار می‌دهد باید در گران کردن آن کمی تامل کند. در اجرای فاز اول هدفمندی یارانه ها عدم دقت در این نکته سبب شد که هزینه های تولید بالا رود و تورم افزایش یابد در فاز دوم نیز این اتفاق تکرار شد اما نه به شدت فاز اول. اما اگر این روال ادامه دار باشد افزایش قیمت انرژی مورد نیاز واحدهای تولیدی باعث گرانی کالاهای‌شان خواهد شد و در نتیجه چرخه تورم بار دیگر تکرار خواهد شد. وی با ذکر این نکته که حمایت از تولید و سرمایه گذاری در این بخش می تواند بر فضای رکود تورمی تاثیر مثبت داشته باشد اظهار کرد: در فضای رکود تورمی برای این‌که بتوانیم هم مشکل تورم و هم مساله بیکاری را حل کنیم، باید در عرصه سرمایه‌گذاری و حمایت از تولید اجرایی گام های اساسی برداشته شود تا منحنی عرضه به سمت چپ کشیده شود، بنابراین دولت باید تمام توان خود را در سرمایه‌گذاری و ایجاد بنگاه‌های تولیدی قرار دهد. همچنین به بخش تولید توجه ویژه‌ داشته باشد و هر عاملی که باعث ضرر بنگاه‌های تولیدی شوند را از چرخه حذف نماید. این استاد دانشگاه همچنین تاکید کرد: دولت باید از سیاست‌هایی که باعث گرانی در امر تولید می‌شود دوری کند. اگر تولیدکننده نتواند تولید کند، رکود، بیکاری و فقر گسترش می‌یابد. از سوی دیگر دولت باید با یک سیاست انضباط مالی مناسب از افزایش تورم نیز جلوگیری کند. این استاد اقتصاد در پایان یادآور شد: حمایت از تولید، ایجاد اشتغال و جلب سرمایه‌گذاری‌های خارجی در کاهش رکود تورمی نقش به سزایی دارد. باید تلاش را روی افزایش نرخ رشد اقتصادی و بازگرداندن تحرک به اقتصاد متمرکز کرد. اما به نظر می رسد بهترین راه حل برای مقابله با رکود تورمی تلاش برای مقابله با ورود آن به اقتصاد است. همچنین تلاش برای جلوگیری از گسترش دلالی و فعالیت های نامولد از راهکارهای امیدوارکننده برای حل این مشکل اقتصادی می باشد.