دیپلماسی ایرانی: ادامه جنگ داخلی سوریه موجب شده تا بحران سیاسی در لبنان که دو سال است نتوانسته رئیس جمهور انتخاب کند، عمیق تر شود. از زمانی که حزب الله، گروه شبه نظامی شیعه در سال 2013 به نیروهای وفادار اسد و ایران برای مقابله با مخالفان سوری پیوست، روابط لبنان با کشورهای خلیج فارس بد شد.
هفته گذشته، شورای همکاری خلیج فارس که یک اتحادیه سیاسی و اقتصادی متشکل از بحرین، کویت، عمان، قطر، عربستان سعودی و امارات متحده عربی است، رسماً حزب الله را به عنوان گروهی تروریستی معرفی کرد. اعضای این شورا معتقدند که این گروه نه تنها موجب بی ثباتی در سوریه، یمن و عراق است، بلکه از گروه های تروریستی درون کشورهای عضو شورا هم حمایت می کند. آنها به شهروندانشان توصیه کرده اند که لبنان را ترک کنند و امیدوارند با این اقدامات جدید باعث خنثی شدن اقدامات حزب الله شوند.
تصمیمات شورای همکاری خلیج فارس بازتاب دهنده تنش های خاورمیانه است. وقتی معترضان عصبانی سفارت سعودی در تهران را در پاسخ به اعدام نمر النمر، روحانی شیعه، آتش زدند، اتحادیه عرب با صدور بیانیه ای دولت ایران را محکوم کرد. لبنانی ها در زمانی که این اتحادیه محکومیت ایران را تصویب کرد، غایب بود و همین اقدام موجب شد تا سعودی ها قرارداد نظامی 4 میلیارد دلاری با لبنان را لغو کند.
21 فوریه، اشرف ریفی، وزیر دادگستری لبنان از کابینه استعفا داد. وی در سخنانی گفته است: «حزب الله تصمیمات دولت را در انحصار خود گرفته و موجب شده است تا لبنان تبدیل به پایگاهی برای دشمنی با کشورهای عربی شود.» ائتلاف 14 مارس که هم مجموعه ای از متشکل احزاب سیاسی لبنانی مخالف حکومت اسد است، خواستار خروج حزب الله از سوریه شده است. علاوه بر این سعد حریری، دوست عربستان سعودی، پس از پنج سال تبعید به لبنان بازگشته است. با تحولات اخیر، شورای همکاری موجب شده است تا این بحران به مرحله بعدی برود.
اوایل ماه جاری، سید حسن نصرالله، رهبر حزب الله، عربستان سعودی را متهم به کشتار در یمن و حمایت از بمب گذاری ها در لبنان، سوریه و عراق کرد. وی در صحبت هایش به این موضوع اشاره کرد که عربستان سعودی با بی ثباتی لبنان به دنبال تضعیف حزب الله است. لبنان در میانه جنگ نیابتی ایران و عربستان سعودی قرار گرفته و به همین دلیل در آستانه ناآرامی سیاسی قرار دارد.
عربستان سعودی با از دست دادن کنترل سوریه، یمن، عراق و لبنان به ایران و روی کار آمدن اخوان المسلمین در جریان بهار عربی، هم اکنون به دنبال احیای مجدد نفوذش در خاورمیانه است.
در واقع، لبنان از سال 2005 و با ترور نخست وزیر رفیق حریری تبدیل به میدان رقابت ایران و عربستان سعودی شده است. از آن زمان این کشور تبدیل به زمین بازی سیاسی میان جریان حامی ایران و حامی سوریه 8 مارس و جریان حامی کشورهای خلیج فارس 14 مارس شده است. در سال های اخیر سیاست های ایران موجب شده است تا حزب الله در جنگ داخلی سوریه مداخله کند و تنش های میان دو جریان تشدید شود. آن گونه که مروان بشاره، تحلیلگر سیاسی ارشد الجزیره انگلیسی می گوید، تنش های کنونی نتیجه ائتلاف حزب الله با حکومت اسد و ایران در سوریه است.
سوالی که مطرح می شود این است که تصمیم شورای همکاری خلیج فارس و تحریم اقتصادی از سوی عربستان سعودی آیا می تواند دولت لبنان را برای محدود کردن نفوذ حزب الله در روابط این کشور متقاعد کند؟ حزب الله با در کنار ایران و اسد قرار گرفتن، ریسک زیادی کرده است. علاوه بر این جریان 14 مارس، قدرت لازم برای سقوط حزب الله را در اختیار ندارد.
به طور قطع بحران سیاسی لبنان در ماه های پیش رو عمیق تر خواهد شد. تلاش های عربستان سعودی برای اعمال تحریم اقتصادی علیه دولت لبنان، موجب می شود تا بحران ریاست جمهوری این کشور به نخست وزیری هم تسری پیدا کند. بقای اقتصادی لبنان به شدت به کشورهای خلیج فارس بستگی دارد.
لبنان که بیش از 1 میلیون آواره سوری را پذیرفته، در لبه خشونت های فرقه ای و جنگ نیابتی قرار گرفته است. به نظر می رسد تا زمانی که اقدامی برای پایان دادن به جنگ داخلی سوریه صورت نگیرد، شعله های آتش به سراسر خاورمیانه گسترش خواهد یافت.
دیدگاه تان را بنویسید