چاقو سه ایرانی را در هر روز می کشد

رفتار‌شناسان می‌گویند که خشونت آفتی است که این روز‌ها به جان جامعه ایرانی افتاده است. از هر یک‌هزار ایرانی سالانه ۸ نفر نزاع می‌کنند. به نظر می‌رسد آفت خشونت کم کم دارد به ریشه می‌رسد اما با اینکه اعمال خشونت با سلاح سرد در ماه‌های گذشته فصل جدیدی از این پدیده اجتماعی را در سطح شهر نمایان کرده است، اما سردار احمدرضا رادان، جانشین فرمانده نیروی انتظامی معتقد است: «جرایم خشن نسبت به چندسال گذشته هیچ افزایشی نداشته است.» این در حالی است که بر اساس مستندات پزشکی قانونی، در سال گذشته یک‌هزار و ۹۳ نفر با سلاح‌سرد جان خود را از دست دادند و این رقم در مقایسه با ۹۷۶ نفری که در سال ۱۳۸۸ کشته شدند، ۱۲ درصد رشد را نشان می‌دهد. طرح جمع آوری سلاح سرد از سال گذشته تاکنون پلیس طی چندین مرحله به جمع آوری و برخورد با حاملان سلاح سرد کرده است اما در همین مدت اتفاقاتی نظیر حادثه سعادت آباد و قتل روح‌الله داداشی رخ داد که کار‌شناسان پیرامون آن به اظهارنظر پرداختند و آمار‌ها نشان داد خشونت در همه ابعاد به ویژه با استفاده از سلاح سرد در کشور افزایش یافته است. چنانکه سرهنگ محمد مصطفایی معاون مبارزه با جرایم جنایی پلیس آگاهی کشور اعلام کرد که وقوع ۴۴ درصد از قتل‌های کشور در سال گذشته با استفاده از سلاح سرد بوده است. وی گفت: «این میزان از قتل‌ها با استفاده از چاقو، قمه، دشنه، شمشیر و ساطور انجام شده است.» او ادامه داد: «متاسفانه وقوع قتل با استفاده از سلاح سرد بیش از ۳ درصد افزایش داشته است.» آمار کشته شدگان با سلاح سرد در سال ۸۹ بیشتر است طی ۱۰ سال گذشته هر ساله بیش از یک‌هزار نفر با استفاده از سلاح سرد در کشور کشته شده‌اند. پزشکی قانونی همچنین اعلام می‌کند که روزانه ۱۶۰۰ نفر در کشور نزاع می‌کنند. در همین راستا طی ۱۰ سال گذشته بیشتر از ۵ میلیون و ۸۰۰ هزار پرونده در پزشکی قانونی بررسی شده است که البته در بین این سال‌ها، سال گذشته (۱۳۸۹) بالا‌ترین آمار را داراست که در آن، ۶۳۱ هزار و ۳۸۱ مورد پرونده نزاع به سازمان پزشکی قانونی ارجاع شده است. متوسط مراجعات پرونده‌های نزاع به سازمان پزشکی قانونی در ۱۰ سال گذشته هم بیش از ۵۸۲ هزار مراجعه در سال بوده است. کار‌شناسان، کمبود مهارت‌های زندگی از جمله مهارت کنترل خشم، افزایش آسیب‌های اجتماعی، مشکلات خانوادگی، عدم رعایت حقوق دیگران را از مهم‌ترین عوامل بروز نزاع می‌دانند. اما به رغم تمامی این آمار‌ها سردار رادان وضعیت امنیت در کشور را بحرانی ندانسته و خواستار تصویب هرچه سریع‌تر قانون برخورد با سلاح سرد شده است. او می‌گوید: «با تصویب یک قانون محکم شاهد بالا رفتن هزینه جرم خواهیم بود. داشتن قانون مطلوب یکی از این راه‌کارهاست که در این رابطه اگر مجلس موضوع برخورد با سلاح سرد را سریعا مورد رسیدگی قرار دهد و برخورد با سلاح سرد در زمره سلاح گرم قرار گرفته و برایش مجازات سنگینی پیش‌بینی شود پلیس و دستگاه قضایی این اهتمام را دارند که بتوانند به گونه‌ای با این موضوع برخورد کنند که همراه با عنصر اطلاع‌رسانی میزان میل به این نوع جرایم کاهش پیدا کند.» نگاه تک بعدی علمی نیست دکتر مجید ابهری رفتار‌شناس و عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی در این باره به تهران امروز می‌گوید: «در لایحه ممنوعیت استفاده از سلاح سرد، نگاه اصلی به تولید کنندگان و عوامل فروش است که البته حمل‌کنندگان و کاربران نیز در این لایحه لحاظ شده‌اند اما به نظر می‌رسد مقابله با تولیدکنندگان یا فروشندگان باید در مراحل بعدی باشند و برخورد اولیه با حاملان و کاربران سلاح سرد انجام گیرد.» او می‌افزاید: «باید این را در نظر گرفت در مواردی ما قوانین پیشرفته‌ای داریم اما در اجرا و سایر ابعاد مانند ابعاد اجتماعی، آموزشی و رفتاری موانعی وجود دارد که از قدرت آن قانون کاسته می‌شود. بنابراین درست است که خلأ قانون وجود دارد اما چرا به پیشگیری فرهنگی و آموزشی که بسیار مهم‌تر است توجهی نمی‌شود؟ نگاه تک بعدی به کاربرد نامتعارف سلاح سرد فاقد نتیجه است.» ابهری می‌گوید: «ضعف مهارت‌های زندگی مثل مهارت کنترل خشم، افزایش بیکاری و فشارهای اقتصادی و افزایش آمار استرس و اضطراب به عنوان معلول‌های زندگی شهری، همه و همه در کنار رشد چشمگیر پخش فیلم‌های ماهواره‌ای دارای صحنه‌های خشن و سریال‌ها و فیلم‌های صدا و سیمای خودمان که صحنه‌های کشت و کشتار و خشونت در آن کم نیستند، اهرم‌ها و معیارهای اصلی افزایش خشونت هستند.» کالبدشکافی حوادث راهکار‌ها را آشکار می‌کند او دست یافتن به راهکار‌ها در گرو توجه به نکاتی می‌داند و ادامه می‌دهد: «حمل و استفاده از سلاح سرد باید دارای قوانین شدید و بازدارنده باشد. چرا که کسی که چاقو به همراه دارد یک قدم نزدیک‌تر به نزاع و قتل است تا کسی که اینگونه ابزار را با خود حمل می‌کند. گذشته از آن باید توجه داشته باشیم که فاصله گرفتن از ارزش‌های دینی و معیارهای اخلاقی باعث شده است تا در رفتار بعضی از جوانان، خروج از چارچوب‌های اجتماعی بیشتر مشاهده شود. او یکی دیگر از مواردی که باید به آن توجه کرد را فقدان آموزش مهارت‌های زندگی در نظام آموزشی کشور اعلام می‌کند: «ای کاش به جای دروسی که نه به درد دنیای فرزندانمان می‌خورند و نه به درد آخرت آن‌ها، مهارت‌های زندگی و اجتماعی درس اصلی دانشگاه‌ها باشد و در کنار آن مدیریت هیجان و احساسات، عذرخواهی از دیگران و پذیرفتن اشتباهات فردی به آن‌ها آموخته شود. خانواده‌ها به عنوان مربیان دوم پس از مدارس، باید الگوی رفتاری فرزندان خود باشند. وقتی خانواده درگیری‌های گفتاری و فیزیکی دارد، الفبای خشونت را به فرزند خود می‌آموزد. بنابراین وقتی فرزندی در خانواده تماشاچی نزاع والدین هستند در میدان ورزشی درگیری و یقه گیری ورزشکاران را می‌بینند و شب‌ها پای ماهواره یا تلویزیون خودمان صحنه‌های خشونت بار را تماشا می‌کنند. در خیابان درگیری‌های خیابانی را برای دلایلی چون بوق زدن می‌بینند. این جوانان و نوجوانان کجا باید کنترل خشم و داشتن آرامش را تمرین کنند؟» مسئولان به فکر تامین نشاط در جامعه باشند ابهری با انتقاد از عملکرد برخی دستگاه‌ها ادامه می‌دهد: «۲۲ سازمان و نهاد پیشگیری کننده طی ۳۰ سال گذشته با وجود همه بودجه‌های کلان از این واقعیت غفلت کرده‌اند که بالابردن آستانه تحمل افراد با استفاده از مهیا کردن تفریحات سالم و برنامه‌های نشاط آور در جامعه اصل است و نه خرده گیری و انتقاد و تعطیل کردن اینگونه برنامه‌ها به خاطر حضور چند نفر بدحجاب! نباید برنامه‌های شاد را تخطئه و تکذیب کنیم و به جای تشکر از مدیران و مجریان آن‌ها، نیمه خالی لیوان را ببینیم. جامعه جوان ما تشنه نشاط و شادمانی است. آمار خروج مسافران از کشور به سوی کشورهای همسایه در تعطیلات گواه همین مسئله است. همه این افراد به دنبال امور خلاف دین و اخلاق مسافرت نمی‌کنند نباید همه را یک کاسه کرد. عده‌ای که تعدادشان هم کم نیست برای نشاط و تفریح سالم می‌روند. ما در این مورد بسیار نادرست عمل کرده‌ایم.» ابهری می‌گوید: «نهادهای متولی باید با همه امکانات سخت افزاری و نرم افزاری در زمینه حل این مشکل بکوشند. باید مجازات سریع عاملان جنایات اینچنینی را به عنوان اصل پیشگیری قضایی در دستور کار قرار دهند و کالبد شکافی و بروز دلایل چنین رفتارهایی را برای مردم بیان کنند.» تهران امروز