خودروهایی که هیچ وقت معاینه فنی نمی شوند!/جان مسافرین اتوبوس با جان مسافرین هواپیما تفاوت دارد؟

سرویس اجتماعی «فردا»: مهندس وحید نوروزی مدیر عامل سابق مرکز معاینه فنی خودروها و معاون اجرایی سازمان حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران درنامه ای به آیت الله آملی لاریجانی دلایل ریشه ای رخ دادن فاجعه جان باختن دانش آموزان بروجنی را شرح داده و پیشنهاداتی را برای جلوگیری از حوادث مشابه ارائه داده است . با توجه به مباحث مهم مطرح شده در این نامه متن کامل آن از نظراتان می گذرد. بسمه تعالی حضرت آیت الله العظمی لاریجانی رییس محترم قوه قضائیه جمهوری اسلامی ایران سلام علیکم احتراما همان گونه که حتما به استحضار جناب عالی رسانیده شده، تنها در ۲۴ ساعت گذشته پنج اتوبوس در جاده‌های کشور واژگون شده و یا با یکدیگر برخورد کرده‌اند که بر اثر آن سی نفر از هموطنان عزیزمان کشته و ۸۵ نفر زخمی شده‌اند. در رسانه‌ها نیز خواندیم که حضرت عالی طی دستور ویژه‌ای به رئیس محترم دادگستری استان‌ خوزستان، ایشان را مأمور رسیدگی فوری به حادثه واژگونی اتوبوس دانش آموزان بروجنی نموده اید. ضمن تقدیر و تشکر از حساسیت بموقع آن مقام محترم، وظیفه خود می‌دانم به عنوان یک شهروندی که حدود یازده سال از عمر خویش را به نحوی در مراکر معاینه فنی خودروهای تهران سپری نموده است، چند نکته را به محضر مقام عالی قاضی‌القضات کشورمان برسانم: حتما ملاحظه فرموده اید که دلیل عمده این قبیل تصادفات و قتل‌عام‌ها، معمولا مواردی از قبیل سرعت غیرمجاز راننده، لغزندگی جاده، خواب آلودگی و عدم کنترل راننده اعلام می‌گردد و پس از چند روزی عادی شده و همه چیز به فراموشی سپرده می‌شود. متأسفانه نقش خودرو و شرایط فنی آن هیچ گاه به درستی و با دقت مورد کنکاش قرار نمی‌گیرد و به دلیل عدم تسلط کارشناسان محترم مرتبط با تشخیص علل تصادفات با نکان فنی و ایمنی خودرو، همواره دو عامل انسان و راه، بالاترین سهم را در ایجاد تصادفات در گزارش‌های کارشناسی به خود اختصاص می‌دهند و دقیقا به همین دلیل، هیچ گاه عامل خودرو به درستی مورد نظر قرار نمی‌گیرد. متأسفانه، هیچ کدام از خودروهای سنگین حمل مسافر قبل از حرکت در پایانه‌های کشور مورد بازبینی فنی قرار نمی‌گیرند و در خوش‌بینانه‌ترین حالت، داشتن برچسب معاینه فنی با اعتبار شش ماهه، فارغ از آنکه در چه شرایطی صادر گردیده، ملاک عمل برای سالم بودن خودرو قرار می‌گیرد. اینجانب اعتقاد راسخ دارم تمام اتوبوس‌هایی که در پایانه‌های کشور، وظیفه حمل مسافر را به عهده دارند، بایستی الزاما قبل از هر حرکت به سمت شهری دیگر، توسط خطوط مکانیزه معاینه فنی مورد آزمون سلامت فنی قرار گرفته و سپس مجوز مسافرگیری برای آن صادر گردد. قاعدتا جان مسافرینی که سوار بر اتوبوس هستند با جان مسافرینی که سوار بر هواپیما هستند، هیچ گونه تفاوتی ندارد. چگونه است که کوچکترین ایراد فنی مانع از حرکت هواپیما می‌شود اما جان ده‌ها نفر از شهروندان در یک اتوبوس نادیده گرفته شده و با تشخیص راننده اتوبوس و یا شاگرد راننده مبنی بر سالم بودن اتوبوس، سفری چند ساعته و بعضا شبانه روزی آغاز می‌گردد و در بسیاری از اوقات به محض رسیدن به مقصد، مجددا مسافرگیری شده و سفری دیگر با همان وضعیت با تعدادی انسان بیگناه دیگر شروع می‌شود؟ اینها بخشی از دغدغه‌های موجود است که به اختصار به عرض رسانیده شد تا انشا الله با دستور مساعد جنابعالی به مسئولین ذیربط و بالاخص دادستان محترم به عنوان مدعی العموم می‌تواند شروع اقداماتی بسیار بزرگ برای افزایش ایمنی تردد و کاهش مرگ و میرهای این گونه در جاده‌های کشور باشد. پاسخگو بودن تمام آنهایی که موجب شدند، معاینه فنی خودروها بالاخص در بخش خودروهای سنگین و با تأکید بر خودروهای اتوبوس در پایانه‌های حمل مسافر به بیراهه رفته و عملا از نقش اصلی خود خارج شوند، اقدامی بسیار مثبت ارزیابی می‌گردد. افزایش سن ضروری بودن معاینه فنی خودروها از دو سال به پنج سال که متأسفانه در سکوت متولیان امر به تصویب مجلس محترم شورای اسلامی نیز رسید، یکی دیگر از مواردی است که عملا موجب گردیده معاینه فنی خودروها به هیچ عنوان جدی گرفته نشود و اگر نقش ایمنی خودرو را در این قبیل تصادفات منصفانه و کارشناسانه مورد لحاظ قرار دهیم، آن وقت مشخص خواهد شد که اصلاح آنی این بند از قانون اخذ جرایم راهنمایی و رانندگی در مجلس محترم تا چه حد می‌تواند در کاهش میزان تصادفات و کشته‌های ناشی از آن موثر باشد. در خاتمه پیشنهاد می‌گردد در صورت صلاحدید، امر به ابلاغ فرمایید تا نشستی فوری با محوریت قوه محترم قضائیه با حضور کارشناسان مرتبط با معاینه فنی خودروها در شهرداری‌های کشور، وزارت محترم راه، مجلس شورای اسلامی، پلیس راهنمایی و رانندگی، خودروسازان و وارد کنندگان خودرو، اساتید دانشگاه بالاخص از دانشکده‌های مکانیک و سایر افراد به تشخیص آن مقام محترم تشکیل گردد تا در خصوص موارد ذیل بحث و بررسی نموده و نتایج امر جهت هر گونه اقدام لازم به حضور جناب عالی تقدیم گردد: ۱ـ الزامی بودن معاینه فنی برای تمام خودروهای با عمر دو سال به بالا و تعیین ضوابط و شرایط تحقق مطلوب آن در کشور ۲ـ بررسی شرایط مطلوب مراکز معاینه فنی خودروهای سنگین و سبک در کشور و پیشنهاد راهکارهای قانونی برای نظارت دقیق ۳ـ الزامی بودن احداث خطوط مکانیزه معاینه فنی خودروهای سنگین در تمام پایانه‌های کشور و الزام هر بار تست فنی مکانیزه قبل از مسافرگیری فرصت را برای تقدیر و تشکر از مقام محترم عالی قوه قضائیه کشور عزیزمان به جهت توجه به نکات مذکور مغتنم می‌شمارم.