7 مانع اصلی استجابت دعا
در احادیث برای استجابت دعا موانعی ذکر شده است که برخی از آنها عبارتاند از: گناه، استفاده از مال حرام و ...
در منابع حدیثی برای مستجاب نشدن دعا علتهای گوناگونی بیان شده است که در این نوشته به نمونههایی اشاره میشود.
1. گناه اساساً گناه بهطور کلی سبب میشود که پردههای عصمت انسان دریده شود؛ گناه میتواند موجب نزول بلا، عدم استجابت دعا، گرفتن رزق و روزى و از بین رفتن خیر و برکت در زندگی انسان و... شود. اصولاً این خاصیت و اثر طبیعی گناه است. این چیزی است که در منابع دینی ما به آن اشاره شده است در حدیثی آمده است خداوند میفرماید: «گاهى بنده از من حاجتى میطلبد و من آنرا اجابت میکنم، ولى او گناه میکند، من هم به فرشتگان میگویم: این بنده به وسیله گناه، خود را در معرض خشم من قرار داد، و خود را مستحقّ محرومیت از نعمت من کرد، پس از این به خواسته خود نزد من نایل نخواهد شد، مگر به بندگیم گردن نهد».[1]
«تعجب است از کسی که دعا میکند و اجابت آنرا کُند میشمارد، در حالیکه اجابت را با گناهان، بسته است».[3]
2. استفاده از مال حرام رسول خدا(ص) فرمود: «هر کس لقمهای از حرام بخورد، تا چهل شب نمازش قبول نمیشود و تا چهل صبح دعایش مستجاب نمیگردد».[5]
3. ستم کردن به مردم و کمک کردن به ستمکاران یکی دیگر از موانع اجابت دعا ظلم و ستم به مردم و راضی بودن به ظلم ستمکار در حق مظلوم است. اگر کسی در حق برادر دینیاش و یا دیگر افراد مسلمان ستمی روا دارد و حقوق آنها را پایمال نماید، هرگاه به درگاه خدا تضرّع و زاری نماید و به درگاه الهی دست به دعا بلند کند، خدای متعال جواب او را نخواهد داد، و بر او غضب خواهد نمود.
«ستم نکنید که در این صورت، دعا میکنید و دعایتان مستجاب نمیشود، و باران میطلبید و باران نمیآید، و [از خدا] یاری میجویید و یاری نمیشوید».[10]
امام علی(ع): «خداوند عزّ و جلّ به عیسی بن مریم(ع) وحی فرمود که به اشراف بنی اسرائیل بگو: جز با دلهای پاک و دیدگان فروهشته و دستانی پاکیزه و به ستم نیالوده به خانهای از خانههای من وارد نشوند. و به آنان بگو: بدانید که من دعای کسی از شما را که حقّ یکی از آفریدگان من بر گردن او است، مستجاب نمیکنم».[11]
امام صادق(ع): «هر کس ستمکاری را در ستمش، معذور بدارد(ستم او را توجیه کند) خداوند کسی را بر او مسلّط میگرداند که به وی ستم کند. پس چنانچه [برای رفع ستم او از خود] دعا کند، خداوند دعایش را مستجاب نمیکند و در برابر ستمی هم که به او میشود، به وی اجری نمیدهد».[12]
4. نافرمانی از پدر و مادر و آزردن آنها یکی دیگر از موانع اجابت دعا نافرمانی از پدر و مادر است، بهطوری که قلب آنان آزرده گردد و آنها ناراضی و ناخرسند شوند. رسول خدا(ص): «حجاب در برابر دعا، سرپیچى از پدر و مادر است».[14]
امام صادق(ع): «گناهانی که دعا را رد میکنند و فضا را تاریک میگردانند، نافرمانی از پدر و مادر و آزردن آنها است».[15]
5. بریدن از خویشاوندان یکی دیگر از موانع استجابت دعا، بریدن از خویشاوندان و ارحام است. پیامبر اسلام(ص) میفرماید: «بریدن پیوند خویشاوندی، مانع اجابت دعا میشود».[16]
6. ترک امر به معروف و نهی از منکر رسول خدا(ص): «ای مردم! خداوند به شما میفرماید: امر به معروف و نهی از منکر کنید پیش از آنکه دعا کنید و دعایتان را مستجاب نکنم و از من بخواهید و به شما ندهم و از من یاری طلبید و یاریتان نرسانم».[17]
رسول خدا(ص): «هر گاه مردم امر به معروف و نهی از منکر نکنند، و از نیکان خاندان من پیروی ننمایند، خداوند بَدان آنها را برایشان مسلّط گرداند، و در این هنگام نیکانشان دعا کنند و دعایشان مستجاب نشود».[18]
7. سبک شمردن نماز رسول خدا(ص) درباره آنچه به سَبُک شمارنده نماز میرسد، میفرماید: «امّا پیامدهاى دنیوى سَبُک شمردن نماز: 1. خداوند، برکت را از عمر او برمیدارد؛ 2. خداوند، برکت را از روزى او برمیدارد؛ 3. خداوند، سیماى (نشان) صالحان را از چهره او میزداید؛ 4. هر عملى را که انجام میدهد، پاداش نمییابد؛ 5. دعایش به آسمان، بالا نمیرود؛ 6. در دعاى صالحان، بهرهاى نخواهد داشت».[20]
دیدگاه تان را بنویسید