روزنامه‌های ایران و انتخابات آمریکا / از لحظه‌شماری برای پیروزی بایدن تا تفسیر ناآرامی‌های احتمالی

گروه سیاست سایت فردا - فردا سوم نوامبر است و اخذ آرای در آمریکا هم تمام می‌شود. چشم همه دنیا به این انتخابات است تا ببیند که ترامپ ماندنی است یا رفتنی. ایرانیان نیز از این قاعده مستثنی نیستند و به همین خاطر روزنامه‌های امروز روی این موضع تمرکز کرده بودند. معجزه ترامپ به عنوان مثال روزنامه اصلاح‌طلب «شرق» که مدت‌ها است برای پیروزی بایدن لحظه شماری می‌کند اکنون، پیروزی احتمالی ترامپ را معجزه می‌خواند و می‌نویسد: «یک روز مانده به انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا، همه نظرسنجی‌ها از پیروزی «جو بایدن» دموکرات حکایت می‌کند؛ اما «دونالد ترامپ»، رئیس‌جمهوری آمریکا که نمی‌خواهد تنها یک دوره در کاخ سفید اقامت کند، به معجزه انتخابات ۲۰۱۶ و هواداران خجالتی خود و رأی‌دهندگان مردد چشم دوخته و حتی کابینه دوم خود را هم تعیین کرده است. واقعیت این است که، اما و اگر‌هایی باید دست به دست هم دهند تا ترامپ جمهوری‌خواه همچنان رئیس‌جمهور آمریکا باقی بماند». این روزنامه از بررسی آثار انتخابات مورد بحث بر سیاست داخلی نیز غافل نشده و با علی‌مطهری فعال سیاسی به گفتگو نشسته است. مطهری «شرق» می‌گوید: «اگر ترامپ انتخاب شود، کار سخت‌تر می‌شود؛ اما اگر بایدن پیروز انتخابات آمریکا باشد، فضا قدری تغییر می‌کند.» وی همچنین می‌گوید: «اگر بایدن رئیس‌جمهور شود، به‌طور طبیعی و بر اثر عوامل روانی، گشایشی برای ما ایجاد می‌شود. به نظر من موضع ایران باید چنین باشد که ابتدا همه تحریم‌هایی که ترامپ برقرار کرده است، لغو شده و شرایط مانند آنچه پیش از ترامپ وجود داشت، شود و بعد از آن آمریکا به برجام بدون هرگونه تغییری بازگردد و پس از این مراحل، اگر آن‌ها اصرار به مذاکره داشته باشند، شخصا معتقدم مذاکره با آن‌ها در آن شرایط درباره منطقه و نه مسائل موشکی مشکلی ندارد. موضع ما در منطقه، آزادی فلسطین و خروج نیرو‌های آمریکا از منطقه است و این موضع هیچ‌وقت تغییر نمی‌کند. با تکیه بر چنین اصلی، ایرادی ندارد درباره مسائلی همچون سوریه، عراق و یمن گفتگو صورت گیرد. البته همه این‌ها بستگی به تصمیم کل نظام دارد.» تفاوت بایدن و ترامپ «اعتماد»، اما خودش را درگیر پیش‌بینی نتیجه انتخابات نکرده و در صفحه جهان خود تیتر زده «جهان در انتظار رای آمریکایی‌ها». عباس عبدی تحلیل‌گر اصلاح‌طلب، اما در یادداشتی برای این روزنامه به چهار نکته در باب این انتخابات اشاره کرده است. او می‌نویسد: «انتخابات امریکا فردا برگزار می‌شود. باعث تاسف است که باید تا این حد ذهن جامعه ما معطوف به نتایج این انتخابات شود. البته بخشی از این توجه طبیعی است ... برخی گمان می‌کنند که آمدن بایدن بهتر است و دیگر هیچ ذهنیتی برای بعد از آن ندارند. برخی دیگر آمدن بایدن را یک فرصت می‌دانند که ایران بتواند از این فرصت استفاده کند ... کسانی هستند که با پنهان شدن پشت عکس حاج قاسم سلیمانی، دعا می‌کنند که قاتل او برنده شود! در حقیقت این افراد کاریکاتور ترامپ در یک کشور توسعه‌نیافته هستند که چیزی شبیه مدیریت در کره‌شمالی خواهد بود.» وی ادامه می‌دهد: «اگر ترامپ برنده شود، به نظرم شانس چندانی برای عبور مسالمت‌آمیز از وضع وجود میان دو کشور قابل تصور نیست، چون او اهل گفتگو و مذاکره نیست، بنابراین به سرعت به سوی تقابل حرکت خواهد کرد. این تصور که دولتی از جنس مجلس فعلی در سال ۱۴۰۰ می‌تواند با ترامپ کنار بیاید، خیالی خام و به نظرم تا حدی ساده‌لوحانه است، چون کشور با چنان سرعتی در حال تحلیل رفتن است و کرونا نیز آن را تشدید می‌کند که کسی نیازی به گفتگو با ایران نخواهد داشت. وضعیت در مورد برجام هم چنین خواهد بود که نه می‌توانیم از آن خارج و نه می‌توانیم از منافع آن بهره‌مند شویم. اگر بایدن بیاید که ظاهرا شانس او بسیار بیشتر است، در این صورت نیز امیدی به حل مشکلات اساسی نخواهد بود، مگر اینکه ساختار داخلی قدرتمند شود و تحولی نسبی در روابط خارجی صورت گیرد که از وضعیت‌های متناقض فعلی خارج شود.» خوشحالی از شکست ترامپ روزنامه اصولگرای «جوان» امروز در یادداشت سردبیر به انتخابات آمریکا پرداخته و سعی کرده به این سوال که «چرا از شکست ترامپ خوشحال می‌شویم؟!» پاسخ دهد. غلامرضا صادقیان می‌نویسد: «نمی‌توان در ایران از شکست ترامپ خوشحال نبود و این خوشحالی ارتباطی با پیروزی بایدن ندارد. اگر ترامپ شکست بخورد، ما در ایران ناچاریم خوشحالی خود را از این شکست بروز دهیم. چرا؟ ترامپ بار‌ها به «ملت ایران» و به تاریخ و تمدن ایرانی توهین آشکار کرده و حتی «ملت» ما را تروریست نامیده است. او با تشدید تحریم‌ها در تقویت ناتوانی‌های مدیریتی داخلی برای در تنگنا قراردادن معیشت مردم، مشارکت کرده و خسارات مادی غیرقابل جبرانی به ایران وارد آورده است. از این‌ها گذشته ترامپ قاتل و آمر ترور حاج قاسم است. ما از همه منافع مادی و حیثیتی خود بگذریم، از این جنایت او نمی‌گذریم و مثل سایه تا پایان عمر او را در هر نقطه از جهان برای انتقام خون حاج قاسم دنبال می‌کنیم.» دوگانه غیر ضروری نصرت‌الله تاجیک، کارشناس مسائل بین‌المللی نیز در گفتگو با «آرمان ملی» به تشریح سناریو‌های احتمالی بعد از سوم نوامبر می‌پردازد. او تاکید می‌کند که «در ایران بهای بیش از حد به دوگانه ترامپ - بایدن داده شده است. باید توجه کرد که هر دو به دنبال منافع آمریکا هستند، اما با دو رویکرد متفاوت این منافع را دنبال می‌کنند.» به گفته وی، «ترامپ به دنبال جنگ با ایران نیست بلکه با فشار اقتصادی دنبال تغییر رژیم حتی به قیمت تجزیه ایران است.» او همچنین معتقد است که «ما هم اهرم بازی کم نداریم هم در منطقه و هم در داخل کشور برای انسجام ملی حداکثری در خنثی کردن فشار ترامپ.» تاجیک می‌گوید: «بایدن قابل اعتمادتر است، اما نمی‌توانیم با رویکرد کجدار و مریز با وی رفتار کرد زیرا علیه ما اجماع‌سازی می‌کند و هم‌پیمانان ما را به سمت خودش می‌کشاند؛ لذا در دوران او نه شمشیر داموکلس بلکه شمشیر اسنپ‌بک و مکانیسم ماشه بالای سر ایران است و از هم‌اکنون باید طراحی کنیم که با او چه کنیم؟» ناآرامی در آمریکا، جشن پیروزی در تهران «کیهان»، اما بیش از نتیجه به ناآرامی‌های احتمالی بعد از مشخص شدن نتیجه انتخابات توجه دارد. این روزنامه در شماره امروز خود به انتخابات آمریکا پرداخته و با تیتر «هواداران ترامپ و بایدن به جان هم افتادند» می‌نویسد: «وضعیت در خیابان شهر‌های بزرگ آمریکا، مثل واشنگتن، نیویورک، لس آنجلس، فیلادلفیا و پورتلند شدیدا مشتنج گزارش شده است. بر اساس گزارش‌های تصویری، طرفداران و مخالفان هر یک از نامزد‌ها با خشم و نفرت به جان هم افتادند و نیرو‌های امنیتی نیز برای سرکوب تظاهرکنندگان، وارد عمل شدند.» این روزنامه همچنین در یادداشتی با عنوان «انتخابات در آمریکا گروگانگیری در ایران!» می‌نویسد: «نه با انتخاب بایدن، برای ایران دلار ارسال می‌شود و نه انتخاب ترامپ می‌تواند شرایط بدتری را رقم بزند ... تجربه نشان داده که هیچ وقت آمریکایی‌ها در موضع تحریم‌های ایران، به عقب برنمی‌گردند. از دوره ریگان تا سایر روسای‌جمهور شاهد این مسئله بوده‌ایم. اما جریانی خاص در ایران با جوسازی به‌دنبال زیبا نشان دادن ظاهر آمریکای با ریاست‌جمهوری بایدن هستند.» کیهان همچنین در ادامه به موضوعی اشاره می‌کند که دیروز برخی از نمایندگان مجلس مثل علی‌خضریان و مالک شریعتی گفتند و آن چیزی نیست غیر از بلوکه کردن دلار‌های حاصل از صادرات فرآورده‌های نفتی در ماه‌های اخیر و تصمیم به تزریق آن به بازار در فردای پیروزی ترامپ با این منطق که «از طریق مدیریت بازار ارز کشور، مردم ایران اسلامی را به این جمع‌بندی برسانند که مذاکره با آمریکا خوب است و تنها راه اساسی حل مشکلات اقتصادی کشور و ایجاد ثبات در بازار‌ها خصوصاً بازار ارز است.» جنس اعتراض در آمریکا روزنامه اصلاح‌طلب «آفتاب یزد» نیز از یک سو از تلاش حداکثری اوباما برای پیروزی بایدن گزارش می‌دهد و از یک سو به «جنس شورش‌های پسا انتخاباتی در آمریکا» می‌پردازد. این روزنامه در یادداشتی در این‌باره می‌نویسد: «در واقع بعید نیست شاهد شورش یا اعتراضاتی بعد از انتخابات باشیم، اما نکته قابل ذکر این است که جنس این شورش یا اعتراض را نباید مقایسه کرد. با آنچه در کشور‌های درحال توسعه بعد از انتخابات رخ می‌دهد و منجر به کشته شدن گاه صد‌ها نفر می‌شود. به چالش کشیدن ساختار منسجم سیاسی ایالات متحده امری نیست که در عمل دارای نتایج خاصی داشته باشد و این کشور احتمالا چنین اعتراضاتی را مدیریت خواهد کرد. اما از سوی دیگر درباره اینکه آیا حامیان بایدن یا جریان‌های چپ بعد از پیروزی احتمالی ترامپ می‌توانند شورش‌هایی را ایجاد کنند یا خیر باید گفت انگیزه این جریان‌ها بعد از انتخابات کمتر خواهد بود. به ویژه اینکه تا کنون بایدن این موضوع را نگفته که اگر در انتخابات شکست بخورد نتیجه را نمی‌پذیرد یا شکست خود را نشان از تقلب خواهد دانست. از سوی کمپین بایدن تنها اظهارنظر در این موضوع را کاملا هریس معاون او داشته که گفته است اگر بایدن شکست بخورد به دلیل اعمال نفوذ‌های روسیه است که بیشتر تلویحا خواسته نزدیکی ترامپ به روسیه را به مخاطب القا کند. در زمینه شورش‌های احتمالی ظن قوی حضور نیرو‌های حامی ترامپ است.» استقبال از بایدن روزنامه «شهروند» نیز با انتشار کاریکاتور بایدن و ترامپ در صفحه نخست و انتشار دو صفحه ویژه‌نامه به استقبال این انتخابات رفته است. این روزنامه در بخشی از مطالب خود درباره رای ایرانی‌تبار‌های آمریکا می‌نویسد و به همه مشکلاتی که ریاست جمهوری ترامپ برای آنان ایجاد کرد، می‌پردازد. این روزنامه در دو صفحه مورد اشاره رسما به استقبال بایدن رفته و یک گزارش مفصل و رپرتاژ مانند درباره بایدن دارد. همچنین فهرستی از مغضوبین دولت ترامپ تهیه کرده و اشاره‌ای هم به نظرسنجی‌ها و جلو بودن بایدن می‌کند. «مردم‌سالاری» نیز در اقدامی مشابه شهروند، طرحی از بایدن و ترامپ در صفحه نخست قرار داده و تیتر زده «قمار بزرگ آمریکا روی انتخابات الکترال». این روزنامه همچنین عواملی که می‌تواند از ترامپ یک برنده بسازد پرداخته و نوشته است: «پیروزی ترامپ احتمالا به دو چیز بستگی دارد: کسب بخش قابل توجهی از آراء آن افراد بلاتکلیف و در عین حال کاهش حمایت از بایدن در میان جمعیتی که مدتهاست به مخالفت با ترامپ روی آورده اند، اما کاملا به سمت دموکرات‌ها متمایل نشده اند، مانند رأی دهندگان مسن و ساکنان حومه شهر‌ها. این احتمالی است که نظرسنجی‌ها و دموکرات‌ها با توجه به شوک شکست کلینتون در سال ۲۰۱۶ تمایلی به رد آن ندارند. در آن سال، یک چرخش دیرهنگام رقابت را به نفع ترامپ متمایل کرد و مشکلات مربوط به نظرسنجی‌های ایالت‌های عرصه رقابت را آشکار ساخت. اکثر این نظرسنجی‌ها تفاوت اولویت‌های رأی دهندگان سفیدپوست با تحصیلات دانشگاهی و بدون تحصیلات دانشگاهی را در نظر نگرفته بودند.»