افشای توافق محرمانه «واشنگتن-دوشنبه»

فارس: سفیر اسبق آمریکا در تاجیکستان از توافق محرمانه واشنگتن-دوشنبه جهت ایجاد پایگاه نظامی در فرودگاه کولاب در سال 2001 پرده برداشت. «فرانکلین هادل» سفیر وقت آمریکا در تاجیکستان در گفت‌وگو با رسانه‌های تاجیک زبان در آمریکا افزوده است: در مرحله آغازین عملیات ضدتروریستی در افغانستان در سال 2001، تاجیکستان رضایت خود را در ارتباط با حضور نظامیان آمریکایی در فرودگاه کولاب اعلام کرده بود. به گفته این دیپلمات آمریکایی اما در آخرین لحظات مقامات ایالات متحده از تصمیم خود به نفع قرقیزستان و ایجاد پایگاه ماناس از توافق با تاجیک‌ها صرف نظر کردند. وی تصریح کرده که تصمیم تغییر مکان برای ایجاد پایگاه نظامی از سوی «دونالد رامسفلد» وزیر دفاع وقت گرفته شد و وی پس از سفر خود به دوشنبه و مذاکرات با مقامات تاجیک «ماناس» را جایگزین کولاب کرد. به گفته این دیپلمات آمریکایی، این تغییر موضع آمریکا با توجه به ارجحیت پایگاه کولاب نسبت به ماناس و هم مرز بودن تاجیکستان و افغانستان را هیچ فرد و گروهی در آن زمان درک نکرد. هادل در ادامه گفته است، مقامات واشنگتن پس از این تصمیم ناگهانی و تغییر مکان پایگاه برای برای دلگرم کردن مقامات تاجیک، مبادرت به احداث پل بزرگی بر فراز رودخانه آمو در منطقه «پنج پایان» کردند. سفیر وقت آمریکا گفته است که دولت تاجیکستان برای استفاده پایگاه کولاب از سوی نظامیان آمریکایی موافق و حتی قول داده بود تمام شرایط لازم را برای حضور نظامیان آمریکایی فراهم سازد. سفیر آمریکا با اشاره به تغییر تصمیم واشنگتن در رابطه با این موضوع گفته است که مسئله احداث این پایگاه به حدی جدی بود که رامسفلد وزیر وقت دفاع در ماه دسامبر سال 2001 به تاجیکستان آمد و دستور داشت تا توافقنامه احداث این پایگاه را نهایی کند. سفیر آمریکا گفته است، در آستانه سال نو میلادی 2002 این من بودم که به دیدار امامعلی رحمان رئیس جمهوری تاجیکستان رفته و خبر عدم استفاده از کولاب را به وی اعلام کردم. این دیپلمات آمریکایی تاکید کرد که مقامات دوشنبه پس از شنیدن این خبر موضع گیری معمولی داشته و بر ادامه همکاری‌های طرفین در سایر زمینه‌ها تاکید کردند. سفیر اسبق آمریکا در تاجیکستان مسئله توافق لغو شده در مورد ایجاد پایگاه نظامی در تاجیکستان را در حالی رسانه‌ای می‌کند که به دلیل نزدیک شدن سال 2014 یا زمان خروج نیروهای نظامی آمریکا از افغانستان بحث ایجاد پایگاه دیگری در آسیای مرکزی در محافل سیاسی و کارشناسی مطرح است.