سرنوشت اخوان‌المسلمين در مصر
درحالي‌كه تغيير و تحول در هر نقطه اين كره خاكي شتاب فزاينده‌اي به خود گرفته است، شتاب عنصر جهاني شدن بشر سبب شد خارج از همه بحث‌هايي كه در مورد تحولات خاورميانه و شمال آفريقا به وقوع پيوست نه اسلامگرايي و نه سكولاريسم در دستور كار تظاهركنندگان قرار نداشته باشد و باورها، اعتقادات فردي بيش از پيش مورد توجه قرار گيرد. لذا پس از حادث شدن تحولات، اسلامگرايان در مصر با يك عرصه غيرمنتظره كاملا پلوراليستي و متكثر مواجه مي‌شوند. اما تا قبل از اينكه نظاميان عليه آنان (اخوان‌المسلمين) اقدامي انجام دهند اين پرسش ميان آنان مطرح بود كه چگونه در يك سپهر عمومي متكثر به تعريف مجدد از هنجارهاي اسلامي بپردازند؛ به همين جهت بخش جوان اخوان‌المسلمين گرچه قدرت نداشت ولي تلاش كرد در ابتداي امر هنجارهاي اسلامي را در يك چارچوب با ارزش‌هاي محافظه‌كارانه جهان‌شمول‌تر بازنويسي كند. با اين حال غلبه طيف سنتي اخوان‌المسلمين مانع از آن مي‌شود و در اين مسير انتخابي با گذر از خطوط قرمز ديگر گروه‌هاي صاحب نفوذ از جمله ارتش زمينه اتحاد ديگر گروه‌هاي عرصه عمومي جامعه مصر را عليه خود فراهم مي‌كند. بدين‌ترتيب اسلامگرايان كه پس از گذران سال‌هاي طولاني توانسته بودند قدرت را تحت اختيار بگيرند با از كف دادن قدرت، سعي مي‌كنند قدرت واداده را باز پس گيرند؛ اما در اين مسير نيز به مانند گذشته اشتباه و انشقاق ميان آنان تشديد شده و وضعيت نابساماني را ترسيم كرده‌اند. بنابراين با توجه به تحولات دروني مصر مي‌توان چند سناريو را براي اخوان‌المسلمين متصور دانست؛ نخست اينكه اخوان‌المسلمين با توجه به اينكه بخش اعظم رهبران در بازداشت به‌سر مي‌برند در يك سپر دفاعي فرورفته و به اصل محافظه‌كار بودن خود بازمي‌گردند. به تعبير ديگر ادامه مبارزه را به آرامي انجام مي‌دهند؛ دومين سناريو اخوان‌المسلمين اين است كه با اقدامات محدود و ايذايي سعي مي‌كند قدرت نظاميان و سكولارها را به چالش بطلبد. سومين حالت اخوان‌المسلمين هم اين است كه در صورت محاكمه و محكوميت محمد مرسي شروع به انجام اقدامات راديكالي كرده و سمت و سوي اوضاع داخلي در مصر را تغيير دهند. گرچه سناريوي سوم ضعيف است اما با توجه به شكاف عميق ايجادشده در جامعه مصر اين گزينه را نبايد از نظر دور داشت. اجراي سناريوي سوم از سوي اخوان نه‌تنها مرهمي بر زخم‌هاي اخوان نيست بلكه اين احتمال وجود دارد با شدت گرفتن درگيري‌ها و با توجه به اينكه نيروهاي تكفيري در اطراف مصر حضور دارند اوضاع از كنترل خارج‌شده و در نهايت ضرري بزرگ به اخوان برسد. بنابراين بايد در كنار اين سه سناريو نكته فوق را مدنظر قرارداد كه جامعه مصر اكنون يك جامعه آشفته است و حتي اين فروريختگي در دو قطب مخالف يكديگر مشاهده مي‌شود ولي در اين ميان اخوان در يك موقعيت ضعف مضاعف قرار دارد. چراكه در غير اين صورت توانايي برقراري ارتباط با جامعه مصر را از كف خواهند داد. لذا اخوان در آينده به جهت برون‌رفت از فضاي گرفتارشده در آن چند راه‌حل كاملا دموكراتيك در پيش دارد كه عبارتند از: نخست گفت‌وگو با گروه‌هاي مخالف، در واقع امر اين مدل عملياتي نمودن نمونه تونس هست. دوم واگذاري همه امور به طيف جوان اخوان كه غالبا رويكردهاي فن‌سالارانه دارند. منبع: تهران امروز
دیدگاه تان را بنویسید