عراقچی: اختلافات درباره محتوا باقی است

وی که در جمع خبرنگاران صحبت می‌کرد، عنوان کرد: حدود 18 روز در وین کار فشرده‌ای داشتیم و هدف این بود تا 20 ژولای (یکشنبه) به توافق نهایی دست یابیم، ولی اختلافات عمیقی در خصوص مسائل مختلف موضوع مذاکره وجود دارد.در بعضی از موضوعات پیشرفت داشتیم و در برخی از موضوعات پیشرفتی نداشتیم .

عراقچی با اشاره به نگارش متن توافقنامه در این دوره گفت: پیشرفت خوبی از لحاظ متن داشتیم ولی از لحاظ محتوا کماکان اختلافات باقی است. همانطور که قبلا گفته شده بود 60 الی 65 درصد متن آماده شده ولی 35 درصد باقیمانده شامل مسائل کلیدی می‌شود که از نظر محتوایی بیش از 80 درصد متن را تشکیل می‌دهد .

عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته‌ای ادامه داد: با توجه به اینکه در مذاکرات قادر نشدیم اختلافات را برطرف و مواضعی که داشتیم هنوز با مواضع آنها فاصله زیادی دارد. راه‌حل هایی که ارائه شد نتوانست این فاصله را پر کند اما همه از اینکه فضای مذاکرات، فضای سازنده‌ای هست و از اینکه اراده جدی در همه طرف‌ها برای رسیدن به راه‌حل هست به این نتیجه رسیدند که مذاکرات باید ادامه یابد .

وی خاطرنشان کرد: ما نتوانستیم به ضرب الاجل 29 تیر ماه برسیم و توافق را نهایی کنیم ولی همه اتفاق نظر داشتند که در شرایط و فضای فعلی باید مذاکره ادامه یابد و برای ادامه مذاکره البته منعی نداشتیم و 29 تیر آخر مهلت مذاکراتی ما نبوده است .

عراقچی توضیح داد: آنچه در توافقنامه ژنو به عنوان مهلت مذاکرات تعیین شده یک سال از زمان تصویب توافقنامه ژنو است (24 نوامبر 2014) و به طور طبیعی مهلت مذاکره داریم. اگر گام اول تمدید نمی‌شد تحریم‌ها باید به سر جای خود برمی‌گشت و ایران ملزم به رعایت تعهدات خود نبود و می‌توانست برنامه خود را شروع کند .

معاون ظریف گفت: در سه روز آخر وقتی به این جمع بندی رسیدیم که رسیدن به توافق تا 20 ژولای عملی نیست، بحث‌ها را به سمت تمدید گام اول بردیم .

وی اضافه کرد: تصمیم گرفته شد تمدید گام اول به مدت چهار ماه تا 24 نوامبر باشد و گام اول توافق ژنو برای چهار ماه دیگر تمدید شد. بدین معنا که همه تعهداتی که طرفین در توافق ژنو قبول کرده بودند به مدت چهار ماه ادامه می‌یابد و همه تحریم‌هایی که بر اثر توافق ژنو تعلیق شده بود طی چهار ماه آینده کماکان تعلیق خواهد بود و همه اقداماتی که ما تعهد کرده بودیم انجام ندهیم در چهار ماه آینده به همان ترتیب خواهد بود .

معاون وزیر خارجه یادآور شد: اما ماهیت برخی از تعهدات طرفین در طول شش ماه گذشته عوض شده بود و این احتیاج داشت که مذاکراتی را داشته باشیم که تحت چه شرایط و وضعیتی گام اول ادامه یابد .

وی با اشاره به بازگرداندن 4.2 میلیارد دلار از درآمدهای بلوکه شده حاصل از فروش نفت ایران در طی شش ماه اول گام نخست توافق ژنو، اظهار داشت: در این باره باید تصمیم می‌گرفتیم؛ معتقد بودیم در چهار ماه آینده باید به همان میزان مبلغی از منابع مالی ما آزاد شود، چون برای شش ماه 4.2 میلیارد دلار بود و برای هر ماه هفتصد میلیون دلار حساب کنیم، برای چهار ماه آینده 2 میلیارد و 800 میلیون دلار باید از حساب‌های مالی ایران آزاد شود و اینکه این چگونه آزاد شود در حالی که برخی معتقد بودند با توجه به اینکه اقدام ایران برای تبدیل مواد 20 درصد تمام شده مبلغ جدیدی نباید پرداخت شود .

عراقچی با ذکر این نکته که مذاکرات فشرده و بحث‌های عمیقی در این زمینه صورت گرفت، خاطرنشان کرد: نهایتا مقرر شد آن مبلغ پرداخت شود و قرار شد در 4 ماه آینده 2 میلیارد و 800 میلیون دلار، در 6 قسط به حساب بانک مرکزی واریز شود؛ 4 قسط 500 میلیون دلاری و دو قسط 400 میلیون دلاری .

وی خاطرنشان کرد: قرار شد از اول ماه اوت تقریبا هر 20 روز (سه هفته) این مبالغ پرداخت شود .

معاون وزیر خارجه توضیح داد: اتفاق جدیدی نمی‌افتد و برخی از اقدامات را که ایران طبق برنامه خود قصد انجام آن را داشت در چهار ماه آینده ادامه خواهد یافت و جزییات آن در یک Non-Paper ذکر شده است. به هر حال تلاشمان این است که شرایط مذاکراتی را در شرایط مناسبی حفظ کنیم .

عراقچی با ذکر این نکته که این بحث فشرده‌ای بود و وقت زیادی را از ما برد تا تنظیم شود، خاطرنشان کرد: ما مشابه توافق ژنو یک Non-Paper را به عنوان راهکارهای عملیاتی اجرای توافق داشتیم برای تمدید نیز چنین Non-Paper را داریم که مشخص می‌کند مبلغ در چند قسط و چگونه پرداخت می‌شود و سعی کردیم برخی نقاط ابهام در توافق ژنو در چهار ماه آینده برطرف شود. به عنوان مثال در نحوه پرداخت‌ها در شش ماه اول مشکلات و ناهماهنگی‌هایی وجود داشت که سعی کردیم در چهار ماه آینده برطرف شود. درباره بیمه ابهاماتی وجود داشت و شرکت‌های بیمه با ابهاماتی مواجه بودند که سعی کردیم در برنامه عملیاتی جدید برطرف کنیم .

وی در عین حال گفت: برخی از اقدامات ایران در این جا روشن‌تر بیان شده است و بعضی از کارهایی که طبق برنامه زمانبندی خودمان قصد اجرای آن را داشتیم در اینجا به طور مشخص ذکر کردیم. به عنوان مثال تولید سوخت راکتور تحقیقاتی تهران که براساس جدول زمانبندی ما صورت می‌گیرد. یا تبدیل پسماندهای مواد غنی شده به اورانیوم طبیعی که برای غنی سازی آماده شود نیز طبق برنامه ما صورت خواهد گرفت .

وی گفت: هدف این است کماکان فضای مساعد مذاکراتی حفظ شود .

به گزارش فارس، عراقچی در ادامه خاطرنشان کرد: در سه روز گذشته ما مذاکرات واقعا جدی داشتیم که همه اینها مشخص و ابهامات گذشته رفع و اقدامات طرفین برای چهار ماه آینده دقیق‌تر شود تا فضای مساعدی که برای مذاکرات گام نهایی لازم است کماکان حفظ و بتوانیم مذاکرات را ادامه دهیم .

عراقچی با بیان اینکه این مذاکرات 12:30 امشب به پایان رسید و توافق حاصل شد، عنوان کرد: ما الان گام اول توافق ژنو را برای چهار ماه تمدید کردیم و نحوه تمدید و شرایط آن دقیق مشخص شده و در چهار ماه آینده فضای مناسبی خواهیم داشت که مذاکرات را ادامه دهیم .

عضو ارشد تیم مذاکره کننده درباره نحوه ادامه مذاکرات نیز گفت: با توجه به اینکه همه طی 18 روز در زندان کوبورگ (محل مذاکرات) اسیر بودند به هیات‌ها دو سه هفته تنفس دادیم و بعد از دو سه هفته مجددا مذاکرات در سطوح مختلف شروع خواهد شد .

وی ادامه داد: ما هنوز به مذاکرات کارشناسی زیادی نیاز داریم که در موضوعات مختلف باید انجام شود. مذاکرات در سطح معاونان و همچنین در سطح آقایی ظریف و خانم اشتون که احتمالا در اواخر اوت یا اوایل سپتامبر انجام خواهد شد .

عراقچی گفت: بعد از گذشت یکی دو هفته، مذاکرات کارشناسی را تنظیم می‌کنیم و ممکن است برخی مذاکرات به صورت دوجانبه صورت گیرد که تنظیم خواهیم کرد . فعلا دو سه هفته را همه به ارزیابی وضع موجود اختصاص داده و تنفسی خواهند داشت و بر وضعیت مذاکرات مرور کرده و سعی خواهند کرد برای مشکلات ایده‌ها و راه‌های جدید پیدا شود و بعد از دو سه هفته با انرژی جدید دوباره مذاکرات را شروع خواهیم کرد .

معاون وزیر خارجه در عین حال یادآور شد: هنوز زمان دقیق و محل مشخص نیست و بستگی دارد که چه مذاکره‌ای را در نظر بگیریم. اگر به مذاکرات به شکل فعلی نیاز باشد احتمالا وین انتخاب خواهد شد و اینها در تماس‌های آینده بین من و اشمیت (معاون خانم اشتون) تنظیم می‌شود .

وی همچنین در پاسخ به سؤالی تصریح کرد: : اورانیوم غنی شده 20 درصد که تبدیل به اکسید شده را به سوخت رآکتور تهران تبدیل می‌کنیم. ما به برنامه خود برای تهیه سوخت راکتور تهران ادامه خواهیم داد. این برنامه لزوما در چهار ماه تکمیل نخواهد شد یعنی همه اکسید 20 درصد ما به سوخت تبدیل نخواهد شد و مقداری تبدیل و بقیه آن طبق برنامه خود ما پیش خواهد رفت. در چهار ماه آینده 25 کیلو اکسید به سوخت تبدیل خواهد شد، ولی بقیه در ماه‌های بعد طبق برنامه‌هایی که خودمان داریم و ربطی به توافق ژنو ندارد، تبدیل می‌شود .

* غنی سازی مهمترین موضوع مورد اختلاف/اراک

عراقچی در رابطه با موارد اختلافی نیز افزود: در توافق نهایی اختلافاتی که داریم مهمترین آن موضوع غنی‌سازی است که در خصوص میزان و ظرفیت آن اختلاف نظر وجود دارد و در این باره ایده‌های مختلفی مطرح شده است. آنچه برای ما اهمیت دارد این است که برنامه غنی‌سازی ما یک چشم‌انداز صنعتی شدن دارد و باید حفظ شود، همان چشم اندازی که مقام معظم رهبری ترسیم فرمودند. ایشان فرمودند در چشم انداز نهایی باید بتوانیم 190 هزار سو تولید کنیم. این نیاز امروز نیست ولی چشم انداز غنی سازی چشم انداز صنعتی است نه چشم انداز کوچک تحقیقاتی و سمبلیک و این چشم انداز باید در هر راه حلی حفظ شود .

معاون ظریف ادامه داد: این یکی از موارد اختلافی ماست و اینکه الان چگونه ظرفیت و اندازه غنی سازی را تعیین کنیم .

وی از دیگر موارد مورد اختلاف را راکتور آب سنگین اراک برشمرد و ادامه داد: کماکان درباره اینکه چه تغییراتی باید در اراک صورت گیرد تا هم ماهیت آب سنگین آن حفظ شود و هم میزان پلوتونیوم آن پایین بیاید که هنوز بحث‌ها در این خصوص وجود دارد. غنی سازی و اراک از موضوعات مورد اختلاف هستند و بقیه موارد کم و بیش مورد اختلاف هست هم در بحث فردو و نظارت‌های سازمان، پروتکل الحاقی و بقیه موضوعاتی که در دستورکار است اختلافات کم و بیش وجود دارد .

عراقچی اضافه کرد : در 15 روزی که درباره توافق مذاکره می‌کردیم شاید 80 درصد درباره دو موضوع اول (غنی سازی و راکتور اراک) بود. البته دوره اعتمادساز هم یکی از موارد مورد اختلاف ماست ولی در مورد آن هنوز مذاکرات جدی نکردیم . فکر می‌کنیم طرف مقابل معتقد است اگر در این دو موضوع توافق حاصل شود ،در بقیه موارد احتمالا توافق راحت‌تر حاصل خواهد شد .

معاون وزیر خارجه ایران در مورد مشخصات سند نهایی نیز گفت: نقطه شروع، پایان، مسیر حرکت و زمان آن درباره غنی‌سازی مورد اختلاف است. میزان ذخایر، نوع دستگاه‌ها نیز در قالب بحث غنی‌سازی می‌گنجد و غنی سازی به هفت هشت موضوع سخت تقسیم می‌شود که هر کدام موضوع مذاکره است .

عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته‌ای همچنین گفت: دوره زمانی گام پایانی و همچنین دوره زمانی حرکت به سمت صنعتی شدن در غنی سازی هنوز تصمیم‌گیری نشده و انتخاب‌های مختلف وجود دارد .

وی درباره ذخایر غنی شده در طی چهار ماه آینده نیز گفت: ذخایری که در توافق ژنو عنوان شده حفظ می‌شود 7650 کیلوگرم ذخایر غنی شده ما خواهد بود و مازاد بر آن هر چه تولید شود اکسید می‌شود .

* متن 8 تا 9 صفحه‌ای با دو برابر ضمیمه

عراقچی در پاسخ به پرسش خبرنگار فارس درباره پرانتزها در متن توافقنامه جامع، گفت: پرانتزها کم شده، ولی آنهایی که مانده بیشتر اهمیت دارد و محتوایی است. با یک متن حدود هشت نه صفحه‌ای مواجهیم که دو برابر آن ضمیمه خواهد داشت. با سندی طولانی بسیار پیچیده‌ای مواجهیم که باید کار کنیم و همه کلمه‌های آن را باید توافق کنیم. روی متن سند اصلی 60 تا 65 درصد متن آماده است، ولی کماکان پرانتزها زیاد است و نقاط خالی هم زیاد است .

وی در توضیح بیشتر گفت: نقاط خالی جاهایی است که باید اعداد و ارقام قرار داده شود. پر از پرانتز (جاهایی که عبارات و جمله بندی‌ها مورد اختلاف است ) و سه نقطه (جاهایی که جمله بندی مورد توافق است ولی عدد مورد اختلاف) است .

* چندین پیشنهاد درباره راکتور اراک

عضو ارشد تیم مذاکره کننده درباره پیشنهادات مطرح شده درباره راکتور اراک با بیان اینکه هر یک از پیشنهادات نقاط قوت و ضعفی دارد، عنوان کرد: الان چندین پیشنهاد وجود دارد و درباره همه آن‌ها مذاکرات ادامه دارد. هیچ کدام هنوز مورد توافق شش کشور و ایران قرار نگرفته است و باید بحث‌ها را ادامه دهیم. درباره اراک گزینه‌های مختلفی از سوی اعضای 1+5 مطرح شده است و این به معنای اختلاف نظر آنها نیست که برخی از آنها مورد اتفاق همه هست یا برخی از اعضا .

وی ادامه داد: بحث‌ها در این رابطه ادامه می‌یابد تا یکی از گزینه‌ها مورد اتفاق شش کشور و ایران هم از سوی دیگر قرار خواهد گرفت

معاون ظریف در پاسخ به سوال دیگر خبرنگار فارس درباره پیش بینی اش از حصول توافق، عنوان کرد: خطوط ما مشخص است و راه حل‌هایی که ارائه می‌دهیم بسیار سازنده است و نگرانی‌های مرتبط با برنامه هسته‌ای را کاملا مرتفع می‌کند . سعی کرده‌ایم راه‌حل ارائه دهیم و از بیان مواضع صرف خودداری کنیم. البته راه‌حل‌ها مورد تفاهم کامل قرار نگرفته و نیازمند بحث است .

عراقچی گفت: فاصله‌ها در بسیاری موارد زیاد است و یکی از مواردی که اختلاف نظر هست درباره بازه زمانی است .

عضو ارشد تیم مذاکره کننده درباره تعداد سانتریفیوژها عنوان کرد: در حال حاضر ما دارای 19 هزار دستگاه سانتریفیوژ هستیم و اینکه چه تعداد از آن به کار خود ادامه دهد موضوع مذاکره هست ولی 190 هزار سو خواست امروز ما نیست و رهبری که فرمودند یک فاصله زمانی قائل شدند و اینکه این فاصله زمانی چقدر است و اینکه چگونه به این سمت حرکت می‌کنیم محل بحث و مذاکره است. بنابراین اگرچه مشکل است ولی غیرممکن نیست که بین 19 هزار سانتریفیوژ و 190 هزار سو یک رابطه معقولی را در یک فاصله زمانی ایجاد کنیم ولی کار مشکلی نیست. در حال حاضر از 19 هزار سانتریفیوژ تعدادی فعال و تعدادی هم غیرفعال هستند .

وی در مورد بیانات مقام معظم رهبری و اینکه اظهارات ایشان باعث شده موضع سخت‌تری از ناحیه طرف مقابل در مذاکرات مطرح شود را درست ندانست و گفت : فرمایش مقام معظم رهبری و دقت نظر ایشان درباره جزئیات مسائل هسته‌ای برای ما راهگشا بود و چشم‌انداز حرکت را روشن کرد و نشان داد که این برنامه هدفی دارد. وقتی رهبری چشم‌انداز را روشن می‌کند نسبت به برنامه هسته‌ای ایران اعتمادسازی می‌کند .

عضو ارشد تیم مذاکره کننده در مورد افزوده شدن نام برخی شرکت‌ها به لیست تحریم‌ها از سوی آمریکا، گفت: در شش ماه اخیر کشورهای غربی تحریم‌های جدیدی اضافه نکردند. آنچه در چند ماه گذشته اتفاق افتاد، اضافه شدن برخی کشورها و شرکت‌ها به لیست متخلفان بود. همواره گفته‌ایم این نقض توافقنامه ژنو نیست، نقض روح توافقنامه و نقض حسن نیت است .

عراقچی ادامه داد: وضعیت موجود تحقیق و توسعه به هر شکلی که بوده ادامه می‌یابد. برای تحقیق و توسعه محدودیتی نمی‌خواهیم قائل شویم .

معاون ظریف درباره شایعات مطرح شده مبنی بر حصول توافق با حضور سران با بیان اینکه شایعاتی در این زمینه وجود دارد و همه چیز ممکن است رخ دهد و من رد نمی‌کنم، عنوان کرد: هیچ برنامه‌ ریزی در این زمینه وجود ندارد و حضور سران کمکی به مذاکره نمی‌کند .

وی درباره جدول لغو تحریم‌ها نیز گفت: اینکه چگونه تحریم‌ها لغو می‌شوند، از بحث‌های اختلافی است. معتقدیم همه تحریم‌ها باید یک جا لغو شوند و تحریم‌ها نباید تقسیم شود. ممکن است فاصله زمانی برای تعلیق و لغو آن مطرح شود، ولی باید با تحریم‌ها یکپارچه برخورد شود .

معاون وزیر خارجه درباره اینکه چرا بیشترین مذاکرات با آمریکایی‌ها بود، گفت: بیشترین میزان اختلاف با آمریکاست و بیشترین تحریم‌ها توسط آمریکایی‌ها اعمال شده و به طور طبیعی بیشترین مذاکرات با آمریکا صورت گرفته است .

وی در پاسخ به پرسش خبرنگار فارس درباره پایان مسئولیت کاترین اشتون و اینکه آیا تا آن زمان توافق حاصل می شود؟ گفت: امیدواریم تا قبل از 4 ماه توافق حاصل شود .

وی گفت: مصمم هستیم به مذاکرات ادامه دهیم. ایده‌هایی درباره غنی سازی هست، اما کار نکرده و باید برویم با ایده‌های جدید برگردیم .