ایران و عربستان، تقابل یا تعامل؟

میراث شوم تاریخ

حمله اعراب به ایران به فرمان خلیفه دوم و کشته شدن هزاران ایرانی در آن جنگ، نقطه تاریکی در حافظه تاریخی مردم ایران است. همان طور که عبدالحسین زرین کوب نیز در کتاب دو قرن سکوت می نویسد: «در جنگ جلولاء و جنگ نهاوند، فاتحان، گریختگان را پی گرفتند؛ کشتار بیشمار و تاراج گیری به اندازه ای بود که تنها سیصد هزار زن و دختر به بند کشیده شدند. 60 هزار تن از آنان به همراه 900 بار شتری زر و سیم بابت خمس به دارالخلافه فرستاده شدند... و فرزندان پدر ناشناخته بسیار بر جای نهادند.»

اگرچه این جنگ از سوی خلفای پیامبر و به بهانه اسلام آوردن ایرانیان بپا شده بود، ولی کیفیت جنگ با آنچه خداوند و رسول اکرم (ص) فرمودند، تناقضاتی داشت. در همین باب مسعودى می نویسد: «چون عمر درباره جنگ با ايرانيان از عثمان نظرخواهى كرد، عثمان گفت: مردى را بفرست كه در كار جنگ تجربه و بصيرت داشته باشد. عمر گفت: آن كيست؟ عثمان گفت: على بن ابى طالب است. عمر گفت: پس ببين كه او به اين كار تمايل دارد؟ عثمان با على(ع) مذاكره كرد، امّا على(ع) اين را خوش نداشت و رد كرد. بنابراین نمی توان گفت که این جنگ ها کاملا مورد تأیید امامان (ع ) بوده است.»

در احکام اسلامی آمده است که مشروعیت جهاد ابتدائی منوط به اذن امام معصوم است، که در تاریخ چنین اذنی در مورد این جنگ به صراحت نیامده است. البته امام همواره مسلمانان را راهنمایی می کردند که در مورد این جنگ هم مشاوره هایی داده اند.

این جنگ با شعار فتح اسلامی آغاز و به نزاع میان عرب و عجم تبدیل شد. در صورتی که ما در سیره رسول اکرم (ص) و امامان معصوم خود دیده ایم که قومیت و نژاد انسان ها با هم برابر است و سبب برتری آنها نسبت به یکدیگر نمی شود، چرا که:«ان اکرمکم عندالله اتقاکم».

از سوی دیگر، ایران در دوره صفویه به کشوری شیعه مذهب تبدیل شد که همین امر باعث شد در مقابل اکثریت اهل تسنن قرار بگیرد. ایران از آن زمان تا کنون بزرگترین کشور شیعه نشین جهان اسلام است. مردم ایران با ایدئولوژی شیعه خو گرفته اند و طبیعتا با هر نوع وهابی گری و اسلام تکفیری به مقابله می پردازند. از زمان روی کار آمدن آل سعود و وهابیت و بروز افراطی گری در عربستان، افکار عمومی مردم بیش از پیش در مقابل هم قرار گرفت و مناقشات میان دو کشور افزایش یافت. این افراطی گری ها سبب شده است روابط بین مردم دو کشور هم تیره و تار شود. در حال حاضر، هیچ ایرانی را نمی بینیم که به زیارت خانه خدا برود و از رفتار مردم و مأموران سعودی راضی باشد!

به سخره گرفتن مقدسات شیعیان، سختگیری های بی مورد در قبال زائران ایرانی و در آخر هم تعرض به دو نوجوان ایرانی در فرودگاه جده، شاهد محکمی بر این ادعاست. عربستان از پیشتازان تبعیض بین عرب و عجم و شیعه و سنی است، به طوری که غرور مملو از بغض عربستانی ها و احساس برتری نسبت به ایرانیان، در اکثر آنها محسوس و قابل مشاهده است. فقط کافی است پای درد دل یک زائر ایرانی در مکه و مدینه بنشینیم تا به عمق مطلب پی ببریم. شیعیانی که حتی نمی توانند به راحتی برای امامان مظلوم خود در بقیع اشک بریزند. عاشقی که دلش پر می زند که روبروی گنبد مسجد النبی بایستد و با صدای بلند زیارتنامه ای بخواند و به رسول مهربانی ها سلام کند و به او اجازه این کار را نمی دهند، این در حالی است که امام جماعت مسجد النبی با افتخار می گوید که تا به حال به زیارت قبر مطهر پیامبر (ص) نرفته است.

اختلافات منطقه ای

قبل از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، آمریکا تلاش می کرد برای حفظ منافع خود در منطقه، ایران و عربستان را به دو قطب قدرتمند تبدیل کند و تا حدودی هم موفق بود. تا اینکه تحولات ایران بعد از انقلاب تمام نقشه های دولت آمریکا را نقش بر آب کرد و عربستان تنها گزینه این کشور برای جولان در منطقه بود.

عربستان که هنوز هم برای آمریکا مترسکی بیش نیست، سعی می کند تا تمامی اهداف این کشور زورگو را در منطقه به سرانجام برساند. اینجاست که اسلام آمریکایی در مقابل اسلام ناب محمدی قرار می گیرد. از همین رو مسلمانان دل خوشی از رفتارهای نابخردانه آل سعود ندارند. عربستان در طی دوره حاکمیت آل سعود، همواره حامی تروریسم تکفیری در منطقه بوده است.

از آغاز درگیری های تروریست های داعش و مردم سوریه و عراق، عربستان حامی مالی و معنوی آنها بوده است و موضع گیری هایش در قبال این دو کشور، کاملا خصمانه و علیه خواست و اراده اکثریت مردم این کشورهاست. بر همگان مسجل شده است که جنگ ایران و عراق، رویارویی ساده میان دو کشور نبود، بلکه ایران با عراقی می جنگید که نماینده یک جریان بین المللی و منطقه ای برای متوقف کردن و به شکست کشاندن انقلاب اسلامی بود. در این بین عربستان سعودی، نقش تامین کننده مالی و عراق تامین کننده نیروی انسانی و مجری جنگ بود.

کاسپار واینبرگر، وزیر دفاع سابق آمریکا، در فصل آخر کتاب خاطراتش، به درگیری های آمریکا در خلیج فارس پرداخته است. در قسمتی از این کتاب می خوانیم: «عربستان سعودی سکوی پرواز هواپیماهای آواکس ما از آغاز جنگ ایران و عراق در سپتامبر 1980 شده بود. ولی این فعالیت فقط شامل قسمت شمالی خلیج فارس و خطرات احتمالی هواپیماهای ایرانی برای حوزه‌های نفتی عربستان می‌شد و این پوشش، حافظ کشتی‌های آمریکا در خلیج فارس نبود. چیزی که ما احتیاج داشتیم این بود که پوشش خود را گسترش دهیم تا قسمت پایین خلیج فارس را نیز در بر گیرد و این مستلزم استفاده سعودی از آواکس های خود برای تکمیل پروازهای ما در حمایت از عملیات اسکورت بود.»

و در جایی دیگر آورده است که:«سعودی ها امتیازاتی اساسی دادند و با شرکت در عملیات ما، از جمله گشت‌زنی آواکس ها، به گونه‌ای مستقیم‌تر از آنچه رسم آنها در گذشته بود موافقت کردند. موفقیت عملیات و اسکورتی که بعدا انجام شد دال بر ارزش این توافقنامه بود.»

این خاطرات تنها گوشه ای از اقدامات سعودی ها علیه ایران است. حال عربستان به جایی رسیده است که به کشور یمن حمله می کند تا قدرت خود را به رخ مردمی مظلوم و بی دفاع بکشاند، تنها به جرم اینکه نمی خواهند زیر بار زورگویی های آل سعود بروند. البته شاید سعودی ها می خواهند قدرت خود را به رخ ایران نیز بکشانند، چون حمایت ایران از مردم مظلوم در برابر حاکمان ظالمشان، عربستان را آزار می دهد. عربستان در جدایی بحرین از ایران نیز نقش بسزایی داشت. در سال 1347، پادشاه ایران از امیر بحرین به عنوان رئیس یک کشور مستقل دعوت کرد، در حالی که بحرین در 23 مرداد 1350 از ایران جدا شد. پادشاه عربستان موافقت نامه ای در مورد اکتشاف و بهره برداری از نفت خلیج فارس با امیر بحرین امضا کرد. شاه ایران نیز به دلیل ترس از آمریکا این قضیه را مسکوت گذاشت و بالاخره بحرین از خاک ایران جدا شد.

مرداد خونین 66

در نهم مرداد 1366 هزاران زائر ایرانی در حال انجام فریضه برائت از مشرکین بودند که مورد تهاجم وحشیانه مأموران رژیم آل سعود قرار گرفتند. بر اساس وجود برخی از شواهد، می توان نتیجه گیری کرد که این اقدام وحشیانه، توطئه ای از پیش طراحی شده بوده است. بیمارستان ها و بهداری ها از روز قبل از واقعه بیمار ایرانی نپذیرفتند، پر بودن پشت بام های واقع در مسیر راه پیمایی از سنگ و کپسول و ...، تغییر صف آرایی پلیس نسبت به سالهای گذشته و به همراه داشتن باتوم، این شواهد حاکی از این است که این کشتار بی رحمانه تصادفی نبوده است. حتی بسیاری از شهیدان، پس از روز واقعه به دلیل عدم مراقبت های پزشکی به شهادت رسیدند. آنها حتی به آمبولانس های حامل مجروحان ایرانی هم رحم نکردند. در جریان این واقعه 275 نفر از زائران خانه خدا در حرم امن الهی به شهادت رسیدند.

امام خمینی (ره) در واکنش به این اقدام دردناک در روز دهم مرداد 1366 بیانیه ای خطاب به نماینده ی خود و سرپرست حجاج ایرانی صادر کرد: «آنها به دست خود اسباب افتضاح و رسوایی خود را فراهم کردند... ما اگر می‌خواستیم به جهان اسلام ثابت کنیم که کعبه‌ داران کنونی لیاقت میزبانی سربازان و مهمانان خدا را ندارند و جز تأمین آمریکا و اسرائیل و تقدیم منافع کشورشان به آنها کاری از دستشان بر نمی‌آید، به این خوبی نمی‌توانستیم بیان کنیم... و به این اندازه که کارگزاران بی‌اراده حاکمیت سعودی در این قساوت و بی‌رحمی عمل کردند، موفق نمی‌شدیم.»

توطئه سعودی ها برای سفره های ایرانی

تحریم های بی رحمانه علیه ایران سبب شده است که اوضاع اقتصادی ایران دستخوش تحولاتی شود. در این میان، کاهش قیمت نفت توسط عربستان نیز مزید بر علت شده است. عربستان با این ترفند، می خواهد فشار اقتصادی بر مردم ایران بیشتر شود، ولی این کارها فقط چهره سعودی ها را نزد ایرانیان کثیف تر نشان می دهد. کاهش قیمت نفت با تولید بی سابقه و رکورد شکنی تاریخی عربستان همراه بوده است. این سطح بالای تولید نفت از لحاظ اقتصادی، فنی و علمی به شدت برای خود عربستان زیان آور است. آینده نشان خواهد داد بیشترین آسیب متوجه خود عربستان خواهد بود، در حالی که زیان های ایران، روسیه، ونزوئلا و عراق مقطعی و زودگذر خواهد بود.

زخم های التیام نیافته

در واقع مسائلی که بیان شد، ریشه بسیاری از مناقشات و اختلافات میان ایران و عربستان است. همانطور که گفته شد، این اختلافات عمیق به مسائل اجتماعی و ورزشی و ... نیز کشیده شده است. به طوری که هر مسابقه بین دو تیم ایران و عربستان، جدالی بین دو کشور تلقی و احساسات مردم به شدت برانگیخته می شود. این زخم های عمیق که از عربستان به ایران عزیزمان وارد شده، نه تنها التیام نیافته بلکه سر باز کرده و در نهایت منجر به لغو مراسم عمره مفرده شد. در حالیکه مشتاقان سرزمین وحی برای زیارت خانه خدا لحظه شماری می کنند، با این اقدام وقیح مأموران سعودی و تولیت بی کفایت بیت الله الحرام، این آرزو را در دل خود حبس می کنند تا ان شاءالله زمام امور خانه خدا به دست مهدی موعود بیافتد.

منبع: دوهفته نامه همدان سلام