نقش آمریکا در بحران سیاسی گوآتمالا

رسانه ونزوئلایی «تله سور» طی گزارشی درباره بحران سیاسی فعلی در گوآتمالا نوشت: بحران گوآتمالا موجب شد تا «اتوو پرز مولینا» رئیس جمهور سابق این کشور و «رکسانا بالدتی» معاون وی از سمت خود کناره‌گیری کنند اما برخی شواهد حاکی از آن است که آمریکا از طریق نفوذ در کمیسیون بین المللی علیه فساد در گوآتمالا در امور این کشور و بحران‌های اخیر دخالت داشته است. هم اکنون با توجه به شرایط فعلی گوآتمالا، این سوال مطرح می‌شود که آمریکا چه نقشی در پیشبرد پرونده «پرز مولینا» در کمیسیون بین المللی تحقیق داشته است؟ «پرز مولینا» اولین رئیس جمهور تاریخ گوآتمالاست که مصونیت سیاسی وی به اتهام مشارکت در فسادهای مالی دولتی و رشوه خواری لغو شد. رئیس جمهور مستعفی گوآتمالا مدتی‌ است که متهم به مشارکت در پرونده فساد مالی دولتی، رشوه‌خواری و فرار مالیاتی موسوم به «لالینه‌آ» شده و پرونده وی تحت بررسی قرار دارد؛ پیش از وی «رکسانا بالدتی» نیز به همین دلیل مجبور شد تا از سمت معاونت ریاست جمهوری گوآتمالا کناره‌گیری کند و در حال حاضر نیز در زندان به سر می‌برد. کمیسیون بین‌المللی علیه مصونیت از مجازات در گوآتمالا (سیسیگ) یکی از نهادهایی بود که مسئولیت رسیدگی به پرونده فساد مالی مقامات گوآتمالا را برعهده داشتند؛ این نهاد، ارگانی مستقل است که توسط سازمان ملل متحد تشکیل شده و همواره با همکاری دادستانی گوآتمالا و به پشتیبانی واشنگتن، به پیگیری پرونده‌ها می‌پردازد. «ایوان والاسکز گومز» یکی از کارکنان این سازمان روز چهارشنبه هفته جاری ۲ سپتامبر (۱۱ شهریور) در مصاحبه با رسانه ونزوئلایی «تله‌سور» ضمن ارائه مدارکی اذعان داشت که «سیسیگ» از سوی آمریکا، اتحادیه اروپا و دیگر کشورهای غربی پشتیبانی مالی می‌شود. «گومز» در ادامه ضمن اشاره به پشتیبانی مالی آمریکا، اتحادیه اروپا، سوئد و دیگر کشورها از «سیسیگ» تصریح کرد که واشنگتن تنها یکی از کشورهایی‌ بوده که از لحاظ مالی ما را تامین می‌‌کردند و ما از حضور فیزیکی هیچ نماینده‌ای از سوی این کشور در «سیسیگ» استقبال نمی‌کنیم. اطلاعات ارائه شده در وب سایت نهاد «سیسیگ» حاکی از آن است که این کمیسیون با هدف حمایت از وزارت عمومی گوآتمالا و پلیس ملی این کشور ایجاد شده، تا به تحقیق و بررسی جرائم صورت گرفته توسط مقامات دولتی و نیروهای امنیتی گوآتمالایی بپردازد. کمیسیون بین‌المللی علیه مصونیت از مجازات در گوآتمالا از سال ۲۰۰۷ میلادی فعالیت خود را آغاز کرد و در ماه سپتامبر سال گذشته (شهریور ۹۴) مدت فعالیت آن منقضی شد. در ژانویه ۲۰۱۵ (دی ماه ۹۴) «پرز مولینا» دستور داد تا «سیسیگ» به کار خود خاتمه دهد. رئیس جمهور سابق گوآتمالا ضمن اشاره به پایان کار «سیسیگ» اعلام کرده بود که وقتی پیگیری‌های این کمیسیون پس از گذشت ۸ ماه هنوز به نتیجه نرسیده است پس دور از انتظار نیست که تا ۲ سال آینده نیز همچنان بی‌نتیجه باقی بماند؛ در واقع از نظر «پرز مولینا» این نهاد به اندازه کافی فعالیت داشته است. در ماه مارس گذشته (اسفند ماه ۹۴) «جو بایدن» معاون رئیس جمهور آمریکا به گوآتمالا سفر کرد و پس از دیدار با مقامات سه کشور گوآتمالا، هندوراس و ال‌سالوادور با آن‌ها درباره ابتکار عمل «باراک اوباما» رئیس جمهور آمریکا مبنی بر افزایش مشارکت در منطقه و ایجاد رفاه در راستای کمک به مردم آمریکای لاتین به بحث و گفت‌و‌گو پرداخت. «بایدن» همچنین از این فرصت استفاده کرد و اعلام کرد که آمریکا تمایل دارد تا فرصت دوباره‌ای به کمیسیون بین‌المللی علیه مصونیت از مجازات در گوآتمالا داده شود. وی تصریح کرد که کار سازمان‌هایی همچون کمیسیون بین‌المللی علیه مصونیت از مجازات در گوآتمالا، بسیار مهم است. «بایدن» در این دیدار اذعان داشت که مدت فعالیت‌ این کمیسیون باید تمدید شود؛ وی در ادامه افزود که اگر گوآتمالا می‌خواهد که کنگره آمریکا متعهد به سرمایه‌گذاری میلیارد دلاری در این کشور و در منطقه آمریکای لاتین شود پس باید با خواسته آمریکا مبنی بر ادامه فعالیت «سیسیگ» در کشورش موافقت کند. پس از مدتی دامنه فشارهای آمریکا به کنگره این کشور نیز کشیده شد و در ۲۴ مارس سال جاری (۴فروردین ۹۴) «ادوراد رویه» جمهوری‌خواه و رئیس کمیته امور خارجه و همچنین «الیوت انگل» رئیس دموکرات‌ها در کنگره آمریکا با ارسال نامه‌ای به «پرز مولینا»، ضمن اشاره به پشتیبانی مالی آمریکا از این نهاد، خواستار تمدید مدت فعالیت «سیسیگ» شدند. علاوه بر این دیپلمات‌های آمریکایی نیز به نمایندگی از دولت این کشور ضمن پشتیبانی از فعالیت‌های «سیسیگ» خواستار تمدید مدت فعالیت این نهاد در گوآتمالا شدند. یکی از بهانه‌های آمریکا برای این درخواست و دخالت در امور گوآتمالا موضوع بحران مهاجرت در این کشور بود. «بایدن» در ماه مارس گفته بود که طی دهه گذشته ۶ میلیون جوان در گوآتمالا وارد بازار کار شده‌اند اما اگر در این کشور موقعیت اجتماعی و شغلی مناسبی نیابند، مشکلات بسیاری برای قاره آمریکا پیش خواهد آمد. معاون رئیس جمهور آمریکا همچنین در این سخنرانی به مهاجران زیر سن قانونی گوآتمالایی اشاره کرد که به صورت غیرقانونی وارد آمریکا می‌شوند؛ طبق گفته وی این تعداد تا ۷۰ هزار نفر در سال جاری افزایش داشته است. «بایدن» همچنین ضمن اشاره به کودتای ضددولتی ۱۹۵۴ در گوآتمالا که به رهبری آمریکا صورت گرفته بود، گفت: آمریکا در آن سال در راستای سرنگونی حکومت «جاکوبو آلبنز» دیکتاتور پیشین این کشور، از مردم و مخالفین گوآتمالایی پشتیبانی سیاسی، مالی، نظامی کرد.