حمله به شورای نگهبان یا دوباره بر دارکردن شیخ فضل الله؟!

تریبون: رویگردانی بشر غربی از کلیسا در آغاز عصر نوگرایی و رنسانس، شروع دومینویی بود که نهایتاً به تولّد نوزاد لیبرال سرمایه داری از بطن اندیشه های ملحدانه و اومانیستی متفکران غربی در قرون 18 و 19 منجر شد. غرب، خودخواسته رشته ارتباطی اش با آسمان را برید تا با تکیه بر عقل تجربی خویش، سازنده بهشت زمینی و اتوپیای موهوم انسان عصر ماشین باشد. با این همه، طلوع فجر انقلاب اسلامی در نیمه قرن بیستم به مثابه تغییر جهت حرکت انسان در سیر تاریخی خود شمرده می شد. هنری کیسینجر، مشاور رئیس جمهوری آمریکا در دهه 70 اعتراف می‌کند:«آیت الله خمینی غرب را با بحران جدی برنامه‌ریزی مواجه کرد‌، تصمیمات او آن چنان رعد آسا بود که مجال هر نوع تفکر و برنامه‌‌ریزی را از سیاست‌مداران و نظریه‌پردازان سیاسی می‌گرفت. هیچ کس نمی‌توانست تصمیمات او را از پیش حدس بزند‌، او با معیار‌‌‌‌های دیگری غیر از معیار‌‌‌‌های شناخته شده در دنیا سخن می‌گفت وعمل می‌کرد‌، گویی از جای دیگر الهام می‌گرفت‌، دشمنی آیت الله خمینی با غرب بر گرفته از تعالیم الهی او بود، او در دشمنی خود نیز خلوص نیت داشت». انقلاب مردم ایران در سال 1357 در میانه ترویج افراط گونه افکار کمونیستی و اندیشه های لیبرال؛ عَلَمِ بازگشت انسان به آغوش دین را برافراشت. امام خمینی(ره) آمده بود تا پارادایم های معمولِ حاکم بر افکار بشر قرن بیستم را دگرگون کرده، در هم بشکند. انقلاب اسلامی ایران در واقع سرآغاز حرکتی بود برای توبه و بازگشتِ بشرِ خسته از مدرنیسم به سوی مبدأ و مقصد حیات. با این حال، تکاپوی مسلمانان برای بازیابی هویت خود و ایجاد حکومتی بر مبنای تعالیم اسلام منحصر به نهضت با شکوه روح الله خمینی(ره) نمی شود. پیش از وی، بزرگانی همچون سید جمال الدین اسدآبادی، علامه اقبال لاهوری، شیخ محمد عبده و شیخ فضل الله نوری نیز گام هایی در این مسیر برداشته بودند. در این میان اما شیخ شهیدِ نور از جایگاهی ویژه برخوردار است. وی معتقد بود برای آنکه حکومت، اسلامی بوده باشد، بایستی همواره گروهی از فقیهان اسلام شناس وجود داشته باشند تا بر اساس اختیارات قانونی، تطبیق یا عدم تطبیق قوانین مصوب در مجلس شورای ملی را با شرع مبین بررسی نموده، آن را تأیید یا رد نمایند. با این همه، انگلیسی ها که به خوبی از نقش اسلام در هدم و جرح تسلط استعماری شان بر ایران خبر داشتند، در اقدامی موذیانه و رذیلانه نقشه قتل شیخ، توسط مشروطه چی های ناآگاه و خائن را طراحی نمودند. در واقع، شیخ فضل الله شهید راه مبارزه با افکار انگلیسی شد! جلال آل احمد در توصیف نقش وی در زمینه ایستادگی در برابر تفکرات غربی و همچنین پیامدهای شهادت وی بر جامعه ایرانی، در متن کتاب غرب زدگی خود می نویسد: " از آن روز بود که نقش غرب زدگی را همچون داغی بر پیشانی ما زدند و من نعش آن بزرگوار را بر سرِ دار همچون پرچمی می‌دانم که به علامت استیلای غرب‌زدگی پس از ۲۰۰ سال کشمکش بر بام سرای این مملکت افراشته شد". شکل گیری نظام جمهوری اسلامی در اثر مجاهدت های فراوان مردم مسلمان ایران بستری فراهم کرد تا افکار برجسته و عمیق شیخ فضل الله نوری در قالب نهاد شورای نگهبان به منصه ظهور و بروز برسد. بر این اساس، مطابق اصل 99 قانون اساسی، شورای نگهبان وظیفه دارد نظارت بر انتخابات مجلس خبرگان رهبری، ریاست جمهوری، مجلس شورای اسلامی و مراجعه به آرا عمومی و همه پرسی را اجرایی نماید. نظارت مذكور در اصل ۹۹ قانون اساسي استصوابی است و شامل تمام مراحل اجرايی انتخابات از جمله تأييد و ردّ صلاحيت كانديداها می‌شود. در واقع شورای نگهبان، نهادی حافظ اسلامیت نظام به شمار می رود و تجلی عملی این توصیه جاویدان رهبر کبیر انقلاب اسلامی در متن وصیت نامه سیاسی- الهی وی می باشد که: "من در میان شما باشم یا نباشم، نگذارید که انقلاب دست نااهلان و نامحرمان بیفتد." از این رو نقش مهم و جایگاه رفیع این نهاد منحصر به فرد در ساختار نظام جمهوری اسلامی بر هیچ کسی پوشیده نیست. اظهارات رئیس جمهور در جلسه اخیر هیئت دولت با استانداران، اما سئوالات و ابهامات جدیدی را پیرامون نقش و اهمیت این نهاد مهم بر سر زبان ها انداخته است. روحانی که از ابتدای دولت یازدهم به صورت توأمان مشغول تمجید از آزادی بیان و سرکوب بی محابای منتقدان دولت بوده است، این بار ترجیح داده است تا به سراغ شورای نگهبان برود. وی، که معتقد است با جمع بندی مذاکرات هسته ای ایران و 5+1 کشور برای پذیرفتن تحولی بزرگ آماده شده است، در جلسه مذکور در زمینه سازوکارهای نظارتی در جریان برگزاری انتخاب آینده مجلس شورای اسلامی و خبرگان رهبری می گوید:"ما جایی را در کشور نداریم که بخواهد افراد صالح و دلسوز را که می‌خواهند با استفاده از تجربیاتشان به کشور خدمت کنند حالا از هر جناحی که باشند رد صلاحیت کند. تمام گروه‌ها و دسته‌جات سیاسی قانونی مورد احترام هستند. همه از نظر دولت برابرند و آن جایی که باید بگوید فردی برای شرکت در انتخابات صالح است یا نه، هیأت‌های اجرایی هستند و ما هیأت اجرایی نداریم که یک جناح را تأیید صلاحیت کند و یک جناح دیگر را تأیید صلاحیت نکند." جبهه گیری پیش دستانه حسن روحانی در برابر رد صلاحیت های احتمالی برخی از نامزدها توسط شورای نگهبان، به صورت واضحی ابهام آلود بود. وی مشخصاً از نظارت استصوابی شورای نگهبان انتقاد نکرده است؛ با این حال آنگونه که از متن سخنان وی بر می آید، روحانی در حال ارسال پالس های مثبتی به سوی این نهاد مهم و ارزشمند نیست. وی در سخنانی که بوی تعیین تکلیف برای نهاد مستقل شورای نگهبان از آن به مشام می رسد، گفته است:"شورای محترم نگهبان ناظر است نه مجری. مجری، انتخابات دولت است. دولت مسئول برگزاری انتخابات است و دستگاهی هم پیش‌بینی شده که نظارت کند تا خلاف قانون صورت نگیرد. شورای نگهبان چشم است و چشم نمی‌تواند کار دست را بکند، نظارت و اجرا نباید مخلوط شوند باید به قانون اساسی کاملاً توجه کرده و عمل کنیم." روحانی سپس با ادامه لحن دوپهلوی خود می گوید: "مگر مجلس اول پس از انقلاب اسلامی که در آن زمان حتی شورای نگهبان نیز وجود نداشت و همه حتی گروهک‌های مخرب در آن حضور داشتند بهترین مجلس تاریخ این کشور نبود؟ ملت ایران ملتی بالغ، باتجربه و بزرگ است که به خوبی برای آینده خود تصمیم می‌گیرد." روحانی در حالی این سخنان را بر زبان آورده است که به خوبی می داند در جریان برگزاری مجلس اول شورای اسلامی نیز، اعضای شورای انقلاب در تایید و رد صلاحیت نامزدهای انتخاباتی نقش موثری ایفا نموده اند. با این همه، بهتر آن است که ما باز هم سخنان رئیس جمهور محترم را حمل بر صواب کنیم و تلقی حمله به شورای نگهبان از سخنان وی را نداشته باشیم. چه آنکه اسلام به ما دستور داده است که همواره در مناسبات فردی و اجتماعی خود بر مبنای حسن ظن عمل نماییم. با این همه، اکثر رسانه ها سخنان رئیس جمهور را به «حمله محترمانه به شورای نگهبان» تفسیر کرده اند. از طرفی، در میان سکوت خبری ماه های اخیر، چند روز قبل خبر بازگشایی رسمی و قریب الوقوع سفارت انگلیس در تهران با حضور وزیر خارجه این کشور به رسانه ها راه یافت. در فضای کنونی، حداقل توقع از رئیس جمهور محترم آن است که در آستانه بازگشایی دوباره سفارت انگلیس در تهران، با ایراد اظهارات دوپهلو درباره شورای نگهبان، فضا را برای هدم و جرح دوباره اندیشه های شیخ شهیدِ نور فراهم نکند. چه آنکه معاندان و انگلوفیل های وطنی در صورت مهیا دیدن شرایط، ابایی از دوباره بر دار کردن اندیشه های شیخ فضل الله با طناب افکار انگلیسی خود نخواهند داشت. با این همه آنچه واضح و روشن است، شورای نگهبان به عنوان یکی از مهمترین نهادهای قانونی موجود در ساختار نظام جمهوری اسلامی مانند همیشه بدون توجه به جوسازی های رسانه ای انگلوفیل ها وظایف قانونی خود در حراست از اسلامیت نظام را به نحو احسن انجام خواهد داد. منبع: هفته نامه پیک خورشید استان خراسان رضوی