اعزام نیرو به سوریه شاهکار سیاسی پوتین بود

فارس: اندیشکده «کارنگی» در گزارشی با عنوان «نقشه پوتین: روسیه در سوریه به دنبال بمباران کجاست؟» به موضوع اعزام ناوگان اخیر روسیه به سواحل سوریه پرداخت و تأکید کرد: تصمیم «ولادیمیر پوتین» رئیس‌جمهوری روسیه برای اعزام ارتش خود به سوریه شاید در نگاه نخست واکنش اساسی یک حاکم متکی به قدرت سخت به نظر برسد که برای رسیدن به هدفش هیچ گزینه ای را رد نمی کند. اما به جرأت می توان گفت که اعزام نیروی هوایی روسیه در حمایت از «بشار اسد» رئیس جمهوری سوریه می تواند یک شاهکار سیاسی حقیقی باشد که شاید اثرات آن بسیار بسیار بیشتر از بمب هایی باشد که پوتین برای رهاکردن در سوریه آماده می کند.

بنا بر این گزارش، نخستین مرحله از استقرار ارتش روسیه در سوریه اواخر ماه آگوست انجام شد. کم کم مشخص شد که اتفاقی بزرگ قرار است در فرودگاه بین المللی سوریه در غرب این کشور رخ دهد. ارتش سوریه نه تنها تجهیزات و تسلیحاتی جدید دریافت می‌کرد بلکه نظامیان جدیدی نیز وارد این کشور می شدند.

این گزارش تأکید دارد: بر اساس تصاویر ماهواره‌ای بازبینی شده توسط «واشنگتن پست»، شمار هواپیماهای نظامی روسیه در مناطق اطراف سوریه به حدود 30 فروند افزایش پیدا کرده است و همگی آنها که از مدل های «اس یو-24» و «اس یو-25» هستند در ارتفاع بسیار پایین و با سرعت کم حرکت می‌کنند تا بتوانند اهدافشان را روی زمین نشانه بگیرند. علاوه براین، تعدادی جنگنده «اس یو-30» نیز در این تصاویر مشاهده شده است که به نظر می رسد جریان بازی را تغییر دهد چرا که این نوع جنگنده چندکاره پیشرفته روسی می تواند تهدیدی جدی برای هواپیماهای آمریکا در سوریه به شمار رود. در این فرودگاه همچنین چندین فروند بالگرد نظامی «ام آی-24»، سامانه‌های دفاع هوایی و تعداد نامشخصی هواپیماهای بدون سرنشین کنترل از راه دور نیز مشاهده شده است.

کارنگی در ادامه گزارش خود نوشت: استقرار این تعداد نیروی نظامی و تجهیزات نظامی روسیه در خاک سوریه اگرچه اقدامی نظامی به شمار می‌آید اما مهمترین اثرات آن سیاسی خواهد بود. پوتین با اعزام جنگنده ها و سامانه های دفاعی روسیه به داخل خاک سوریه در حقیقت بر این واقعیت تأکید دارد که جلوی هرگونه اقدام آمریکا و یا متحدانش علیه بشار اسد را خواهد گرفت. به همین دلیل سیاستی که واشنگتن در قبال سوریه اتخاذ خواهد کرد به شدت زیر ذره بین قرار دارد و پوتین منتظر اقدام بعدی آمریکا نشسته است. علاوه براین، اقدام اخیر روسیه در اعزام نیروهای نظامی خود به سوریه یادآور سخنرانی سال گذشته پوتین در مجمع عمومی سازمان ملل بود که از آن زمان به بعد تمام تلاش خود را برای ایجاد ائتلافی بین المللی علیه داعش و حفظ اسد به عنوان بخشی از این ائتلاف به کار گرفته است. بنابراین اگرچه به نظر نمی‌رسد که وی موافقان بسیاری در مجمع سال جاری در نیویورک داشته باشد اما مطمئنا تمامی رهبران جهان منتظر هستند تا ببینند امسال رئیس جمهوری روسیه چه حرفهایی برای مطرح کردن دارد.

این گزارش در ادامه افزود: اگرچه حضور نظامی روسیه در خاک سوریه به نظر می رسد بیشتر برای اثرگذاری سیاسی طراحی شده باشد اما مقامات آمریکایی معتقدند حملات هوایی روسیه در سوریه احتمالا به زودی آغاز خواهد شد کما اینکه در اقدام نظامی ارتش سوریه در شهر حلب نیز به طور کامل حمایت خود را از این ارتش نشان داد. اما آیا نیروهای هوایی روسیه قادرند تغییری در روند تحولات در داخل سوریه بوجود آورند؟ «دیوید ای. دپتولا» از نظریه پردازان نبرد هوایی ارتش آمریکا و کسی که عملیات هوایی آمریکا علیه ارتش صدام حسین در سال 1991 را طراحی کرده بود، معتقد است این اتفاق خواهد افتاد. وی بر این باور است که «با مهارت ویژه نیروی هوایی روسیه، افزایش ناوگان هوایی این کشور در داخل سوریه به طور موثر قادر است اهداف مدنظر این کشور را در منطقه به اجرا درآورد». اما این اهداف چیست؟

بنا بر گزارش اندیشکده «کارنگی»، «کرملین بارها اعلام کرده که حضور نظامی خود در سوریه را در راستای مقابله با افراط گرایی جهادی در این کشور افزایش خواهد داد. دولت روسیه همچنین قصد دارد تا بشار اسد را از انزوا خارج کرده و وارد ائتلاف بین المللی علیه داعش سازد. به عبارت دیگر قصد دارد تا حملات خود را روی نیروهای داعش متمرکز کند اما به نظر می رسد که روسیه باید اهدافی فراتر از داعش را در سوریه دنبال کند».

در ادامه این گزارش، این اندیشکده سه سناریوی احتمالی برای توجیه حضور نظامیان روسیه در داخل سوریه مطرح می کند: مقابله با نیروهای داعش در حلب؛ مقابله با نیروهای داعش در منطقه حمص؛ و در نهایت مقابله با نیروهای القاعده و دیگر گروه های افراطی در شمال غرب سوریه. اما در پایان تأکید می کند: «اگر پوتین تصمیم بگیرد که دیگر گروه ها به جز داعش را در خاک سوریه هدف قرار دهد، بعید است که تنها به جبهه النصره اکتفا کند. وی می تواند به راحتی زنجیره حملات را از القاعده گسترش داده و به مقابله با هر گروه شورشی دیگری در ادلب، حماة و لاذقیه بپردازد آن هم با این بهانه که آنها یا «تروریست» هستند و یا «متحدان تروریست‌ها».

این اندیشکده همچنین تأکید دارد: روسیه تمام تلاش خود را به کار گرفته تا خط فاصله میان «افراط گرایان» و «میانه‌روها» در سوریه را آنطور که دولت های غربی اصرار دارند، از بین ببرد. اگرچه این طبقه بندی سیاه و سفید از نیروهای شورشی در سوریه یک سوی ماجرا است، اما به نظر می رسد که فرمولی حتمی برای دولت های غربی همچنان باقی بماند تا به تجهیز نیروهای مخالف اسد بپردازند. به هر حال دلیل از بین بردن این وجه تمایز میان گروه های درگیر در سوریه هر چه که باشد به نظر می رسد برنامه پوتین برای درازمدت در سوریه خواهد بود. حمله به شورشیان سوریه به بهانه اینکه آنها همگی نیروهای القاعده هستند باعث تفسیرهای آکنده از خشم در مطبوعات غربی و عربی خواهد شد اما برای رئیس جمهوری روسیه این موضوع اصلا اهمیتی ندارد. او قصد ندارد تا قلب ها و ذهن ها را تسخیر کند، دست کم اذهان شورشیان در سوریه و یا حامیان آنها را. در عوض وی در تلاش است تا توازن قدرت در منطقه را تغییر دهد در حالی که موشک پشت موشک را به سمت روایت سیاسی غرب در سوریه نشانه گرفته است.