مصائب احیای برجام

گروه سیاست سایت فردا - خوشبینی‌هایی که اخیرا و بعد از سفر انریکه مورا و امیر قطر به ایران درباره حل و فصل مساله برجامی و از سرگیری مذاکرات ایجاد شده بود، انگار بی‌خودی بوده است چون از شواهد و اظهارات طرف آمریکایی اینطور برمی‌آید که بر همان طبل همیشگی می‌کوبند و قصد اتخاد تصمیم سیاسی لازم را ندارند. در عین حال هم مثل همیشه سعی دارند که توپ را در زمین ایران اندازند و ما را مقصر جلوه دهند. 

شاهدش اظهارات اخیر رابرت مالی و گزارش‌هایی که رویترز و پولیتیکو نوشته‌اند. نماینده آمریکایی‌ها در وین که شانس موفقیت مذاکرات را نسبت به شانس شکست آن کمتر دانسته و گفته چون ایران حاضر نیست در مقابل حذف سپاه از لیست تروریستی اقدام متقابلی انجام دهد، در این وضعیت قرار داریم. (نقل به مضمون)

رویترز هم سه‌شنبه در گزارشی از یک طرف  عقب‌نشینی ایالات متحده از تعیین ضرب‌الاجل زمانی برای مذاکرات احیای برجام  و از طرف دیگر دور از دسترس‌تر شدن توافق را مورد توجه قرار داد. رویترز به نقل از یک منبع دیپلماتیک اروپایی نوشت: پس از سفر انریکه مورا، ایران و امریکا متعهد به ازسرگیری مذاکرات نشدند؛ دستیابی به مصالحه اگر نگویم غیرممکن، اما غیرمحتمل است. همزمان امریکایی‌ها تا دو ماه پیش بسیار پر سر و صدا بودند و می‌گفتند زمان رو به اتمام است و ما باید به توافق برسیم. اما از ماه مارس به نظر می‌رسد دیگر عجله ندارند.» یک منبع دیپلماتیک غربی در گفت‌وگو با رویترز تصریح کرده که احیای این توافق در نهایت یک تصمیم و قضاوت سیاسی است. این توافق قبلا مزایای اصلی خود را از دست داده، اما همیشه می‌توانید استدلال کنید که مواردی همچنان در برجام وجود دارد که آن را از «هیچ»، سودمندتر کند.

فقط این نیست و گزارش اخیر پولتیکو و اشاره‌اش به تصمیم بایدن نیز از امیدوارهایی اخیر به احیای برجام می‌کاهد. آنچه اخیر مدام تکرار شده و می‌دانیم این است که یکی از موارد اختلافی جدی در روند مذاکرات هسته‌ای، خروج سپاه از فهرست تروریستی و لغو تحریم‌های مربوطه است. امید بر این بود که در سفر مورا راه‌حل میانه‌ای برای حل این اختلاف جدی پیدا شود اما حالا یک مقام ارشد غربی به پولیتیکو گفته که رییس‌جمهور جو بایدن تصمیم خود را برای نگه داشتن سپاه پاسداران در لیست سیاه تروریستی نهایی کرده است. بایدن تصمیم خود را در ۲۴ آوریل (4 اردیبهشت ماه) طی تماس تلفنی با نفتالی بنت، نخست‌وزیر (رژیم) اسراییل، اعلام کرد و افزود که این تصمیم کاملا نهایی اعلام شده است.

یک مقام امریکایی آگاه به این موضوع ماه گذشته به پولیتیکو گفت: موضع ایالات متحده این بوده است که تا زمانی که ایران با برداشتن گام‌های خاصی برای کاهش نگرانی‌های امنیتی فراتر از برجام موافقت نکند، واشنگتن سپاه را از لیست تروریستی که خود بحثی فراتر از برجام است حذف نخواهد کرد. موضع دولت به ویژه با توجه به تهدیدات مداوم علیه [امریکایی ها] تغییر نخواهد کرد. پس از انتشار گزارش پولیتیکو، نخست‌وزیر رژیم اسراییل با ادعای اینکه رییس‌جمهور امریکا تصمیم گرفته نام سپاه را در فهرست تروریستی نگه دارد، گفت بایدن در جریان گفت‌وگوی تلفنی که این دو در ۲۴ آوریل با یکدیگر داشته‌اند درباره تصمیم نهایی خود درخصوص ‌سپاه پاسداران با او صحبت کرده اما خواسته است که فعلا این تصمیم علنی نشود. بنت از این تصمیم جو بایدن قدردانی و او را «دوست حقیقی اسراییل توصیف کرد که به امنیت و قدرت آن متعهد است.»

ساعاتی پس از این گزارش پولیتیکو، ند پرایس سخنگوی وزارت خارجه امریکا در پاسخ به سوالی درباره ادعای پولیتیکو مبنی بر تصمیم جو بایدن رییس‌جمهوری امریکا درخصوص نگه داشتن نام سپاه در فهرست موسوم به سازمان‌های تروریستی خارجی، با بیان اینکه بارها در این باره از او سوال شده است، ادعا کرد: می‌خواهیم شاهد بازگشت متقابل به پایبندی به برجام باشیم زیرا این امر در راستای منافع ملی امریکا است. لغو تحریم‌ها با بازگشت به پایبندی به برجام محقق خواهد شد و این موضوع با همتایان ایرانی از طریق متحدان اروپایی در حال بررسی است. همچنین گام‌های هسته‌ای که ایران اگر تصمیم بگیرد به پایبندی به برجام بازگردد، باید انجام دهد، موضوع گفت‌وگوها در وین بوده است. مذاکرات در وین تنها بر مساله هسته‌ای متمرکز شده‌اند. اگر ایران بخواهد در مورد موضوعاتی که خارج از برجام هستند گفت‌وگو کند ما آماده‌ایم در این گفت‌وگوها شرکت کنیم البته ایران باید آماده باشد به نوبه خود امتیاز بدهد.

سخنگوی وزارت خارجه آمریکا گفته که اگر ایران به خواسته‌های خود که فراتر از برجام است ادامه دهد ما به مخالفت با این خواسته‌ها ادامه خواهیم داد و توافقی در وین بدست نخواهد آمد.

به گفته او، گفتگوها در وین به اصل هسته ای و خود برجام متمرکز شده است.