پشت فرمان خودروی هیبریدی

نشستن پشت فرمان خودرو یک حرکت پرطرفدار بین رؤسای جمهور است. رازش هر چه هست، مردم به «راننده» احترام می‌گذارند، اما این رانندگی با یک خودروی هیبریدی در روز‌هایی که ما به صرفه‌جویی بنزین نیاز داریم و با تنظیم مقررات میزان سوخت‌گیری در پمپ‌بنزین‌ها دنبال کاهش معقول مصرف هستیم، به این معناست که دولت، آینده صنعت و سبک خودروسواری را با این خودرو‌های پرمصرف تولید داخل غیرممکن می‌بیند و این خودروسواری رئیس‌جمهور یعنی استارت راهبرد جدید.

دیروز رئیس‌جمهور در محوطه کاخ ریاست‌جمهوری که نمایشگاهی از خودرو‌های هیبریدی تولید و مونتاژ داخل برپا شده بود، پشت فرمان نشست. این روز‌ها اهمیت صرفه‌جویی در مصرف بنزین هم تبلیغ می‌شود. چند سال پیش شاید تحت تأثیر کاهش تردد و سفر در زمانه کرونا صادرکننده ۶ میلیارد دلار بنزین شدیم که یک برد واقعی برای ما بود، حالا پیش‌بینی‌ها می‌گوید با همین روند افزایش مصرف ممکن است مجبور به واردات یک‌میلیارد دلار بنزین شویم. این یک ضرر واقعی است. ۷ میلیارد دلار چرخش که دلایل زیادی دارد، اما اول از همه باید یقه صنعت خودروسازی و وزارت صمت را گرفت که نتوانسته است در این عصر و زمانه، ما را به سمت‌وسوی خودرو‌های هیبریدی و برقی ببرد. برای ایرانیان که در علوم و صنایع سلول‌های بنیادی، نانو، هسته‌ای، نظامی و موشک‌سازی و برخی علوم دیگر همقدم با مرز‌های این دانش‌ها در جهان حرکت می‌کنند، این وضع خودرو و خودروسواری یک سرافکندگی است. مردم اگر همه آن علوم دیگر را هم به قله‌های جهانی برسانیم ولی همسایگان شرقی، غربی و جنوبی را سوار بر بهترین‌خودرو‌های جهان ببینند که با دستمزد چند ماه یک شهروند این همسایگان قابل خرید است، نسبت به پیشرفت‌های علمی و صنعتی کشور دیرباور می‌شوند. این خسارتی معنوی است که خودروسازی بی‌کفایت ما در سال‌های گذشته به همه جوانب علمی و معرفتی و سبک زندگی ما زده است.

جدای از نقش خودروی بی‌کیفیت در تصادف‌ها و قربانیان آن و نقش آن در تخفیف شخصیت ملی ایرانیان، مسئله فعلی بنزین است که چند برابر استاندارد‌های دنیا می‌سوزانیم، اما چندبرابر آن‌ها «حرکت» نمی‌کنیم! این را بگذارید در کنار مسائل زیست‌محیطی و مسائل امنیت ملی و درآمد ملی از صادرات فرآورده‌های نفتی که می‌توانیم با کاهش مصرف داخلی به آن برسیم و حالا همه چیز را از دست داده‌ایم.

نشستن رئیس‌جمهور پشت فرمان خودروی هیبریدی اگر یک پیش‌نمایش تغییر اساسی در راهبرد خودروسواری ما باشد، امری تأییدشده از طرف افکار عمومی است و امید است غیر از این نباشد.

اما و اگر‌های صنعت خودرو

موضوع صنعت خودرو کاهش قیمت، مصرف و ارتقای کیفیت خودرو‌های داخلی، پاشنه آشیل دولت سیزدهم است. چنانچه این صنعت در دولت مردمی سروسامان یابد و رضایت مردم جلب شود، قطعاً دولت به یکی از اهداف کلیدی خود دست یافته است. افزایش تولید و ارتقای کیفیت دو موضوعی بود که از آغاز دولت در دستور کار قرار گرفت تا با متعادل‌سازی قیمت‌ها، مشتریان واقعی وارد بازار خرید خودرو شوند و دلالی و سوداگری دیگر اقتصادی نباشد. همچنین از نیمه‌های سال گذشته با سر به سر شدن تولید و مصرف بنزین، کاهش مصرف سوخت در خودرو‌های داخلی جدی شد و کاهش مصرف سوخت در قالب هشت فرمان رئیس‌جمهور به خودروسازان ابلاغ شد. امسال نیز با افزایش سفر‌های تابستانی موضوع مصرف بالای خودرو‌های داخلی بار دیگر در سرتیتر اخبار قرار گرفت، به طوری که اخیراً محدودیت‌هایی برای سوختگیری خودرو‌ها وضع شده و سازمان پالایش و پخش از ناترازی بنزین در ماه‌های اخیر خبر می‌دهد.

همزمان با این اتفاقات وزیر صمت نیز از زمان ورودش به وزارت صمت زمینه‌های تولید خودرو‌های برقی و هیبریدی را فراهم کرد تا به قولی که در زمان مدیریتش در مپنا به رئیس‌جمهور داده بود، جامه عمل بپوشاند. اردیبهشت امسال رئیس‌جمهور در جریان بازدید از شرکت مپنا ضمن بازدید از تعدادی از این خودرو‌ها که در این شرکت برقی شده بودند، دستوراتی در راستای توسعه برقی‌سازی خودرو‌ها صادر کرد. در همین راستا روز گذشته در حاشیه جلسه هیئت دولت، ابراهیم رئیسی از تعدادی از خودرو‌های هیبریدی و تمام برقی تولیدی و مونتاژی شرکت‌های خودروساز داخلی بازدید کرد و در این بازدید نتایج اجرای این دستورات ارائه شد.

اکنون با توجه به همت دولت برای ایجاد تحول در صنعت خودروسازی و عبور از تولید خودرو‌های بنزینی به سوی خودرو‌های برقی و هیبریدی، این سؤال مطرح است که آیا دولت برای تصمیم سخت آماده می‌شود و قرار است مردم به زودی شاهد تغییرات مهم در صنعت خودروی کشور باشند یا اینکه تولید این خودرو‌های اقتصادی و کم‌مصرف صرفاً در حد وعده‌وعید و بازدید‌های نمایشی باقی می‌ماند؟ بدیهی است با رشد و توسعه تکنولوژی در سایر کشور‌ها مردم دیگر از خودرو‌های بنزینی، پرمصرف و بی‌کیفیت و نسل قدیم استقبال نمی‌کنند و به دنبال نسل جدید و باکیفیت خودرو‌ها هستند، از این رو دولت سیزدهم تلاش می‌کند این تغییر و تحولات در این صنعت استراتژیک در همین دولت اتفاق بیفتد و اعتماد از دست رفته مردم در این سال‌ها بار دیگر احیا شود.

چالش‌های خودرو‌های هیبریدی و برقی

تبعات و خسارات محدودیت‌های انرژی برای صنایع و مخصوصاً صنعت خودرو از دو منظر تولید و توسعه تکنولوژی قابل بررسی است. در بخش تولید، محدودیت‌های انرژی باعث کاهش تولید قطعات انرژی‌بر شده است. در شرایط فعلی می‌توان گفت تولید قطعات ریخته‌گری و فولادی و حتی سایر صنایع مرتبط با خودرو تحت تأثیر کاهش ۱۰درصدی تولید در بازه زمانی که با قطع انرژی مواجه هستند، قرار گرفته است.

اما آثار مخرب‌تر و نامطلوب‌تر محدودیت‌های انرژی مخصوصاً در بخش تولید برق، عقب‌ماندگی تکنولوژی صنعت خودرو است. با توجه به توان تولید برق در کشور، حتی اگر خودروی برقی در کشور تولید یا وارد شود، به دلیل محدودیت‌های انرژی امکان استفاده از این خودرو‌ها در کشور را بسیار محدود می‌کند. اگرچه عنوان می‌شود ظرفیت بالقوه تولید برق در کشور مشکل ندارد، اما به‌روز نگه داشتن نیروگاه‌ها به منظور تولید برق با مشکلات زیادی روبه‌رو است، البته لازم است متولیان صنعت خودرو، جهت درک مشترک و بیشتر در زمینه آثار مخرب کمبود برق بر توسعه تکنولوژی و همچنین مصرف‌کنندگان تمرکز بیشتری داشته باشند و اطلاع‌رسانی دقیق‌تری انجام شود.

نگهداری پنل‌های خورشیدی مهم‌تر از ساخت آن است

برخی کارشناسان خودرو استفاده از انرژی خورشیدی را چاره تأمین برق عنوان می‌کنند و برخی دیگر از چالش‌های نگهداری از پنل‌های خورشیدی سخن می‌گویند.

دکتر سعید افشار، صنعتگر انرژی خورشیدی در گفتگو با «جوان» در خصوص چالش‌های تأمین برق خودرو‌های برقی و هیبریدی می‌گوید: دولت پیش از هر اقدامی باید زیرساخت‌های لازم را برای نگهداری این خودرو‌ها فراهم کند. از همه مهم‌تر راه‌اندازی جایگاه پمپ‌های شارژ باتری این خودروهاست که باید توانایی شارژ سریع را داشته باشند تا از ازدحام خودرو‌ها در این جایگاه‌ها خودداری شود. در حال حاضر در آلمان به تازگی این امکان ایجاد شده که با یک بار شارژ باتری، خودرو ۷۰ تا هزار کیلومتر مسافت را می‌تواند طی کند.

وی در پاسخ به این سؤال که آیا دولت می‌تواند با نصب پنل‌های خورشیدی برق مورد نیاز خودرو ها‌ی برقی را تأمین کند، می‌افزاید: بحث احداث، ایجاد و نصب و راه‌اندازی سامانه‌های انرژی خورشیدی یک مسئله و از همه مهم‌تر تعمیر و نگهداری آن است. در ایران طوفان‌های شن در کرمان و استان سیستان‌وبلوچستان یا طوفان نمک در اطراف ارومیه موجب خرابی این پنل‌ها می‌شود.

افشار تأکید می‌کند: متولیان این صنعت باید تمام جوانب را بسنجند تا سرمایه‌گذاری در بخش پنل‌های خورشیدی با شکست روبه‌رو نشود. به عنوان مثال در زمان ساخت اتوبان قزوین-کرج به دلیل سختی انتقال برق توسط کابل‌ها، پیمانکار پروژه در اتوبان چراغ‌های خورشیدی نصب کرد، اما در کمتر از ۲۴ ساعت این چراغ‌ها به سرقت رفت. وی به مشکلات بازیافت باتری این خودرو‌ها اشاره می‌کند و می‌گوید: از آنجا که حفظ محیط زیست و کاهش آلایندگی‌ها یکی از اهداف دولت است، قبل از تولید یا واردات این خودروها، دولت باید به نحوه بازیافت باتری خودرو‌های برقی توجه ویژه داشته باشد و به تکنولوژی بازیافت این باتری دست یابد.

در این میان برخی کارشناسان صنعت قطعه کشور با استقبال از تصمیم دولت برای ورود نسل جدید خودرو‌ها به خط تولید خودروسازان در خصوص تأمین برخی قطعات ابهاماتی دارند و از سرمایه‌گذاری بالا در این بخش خبر می‌دهند.

افتتاح۷۰ ایستگاه پمپ برق در هفته دولت

به گزارش خبرگزاری صداوسیما، عباس علی‌آبادی، وزیر صنعت، معدن و تجارت در حاشیه جلسه هیئت دولت در جمع خبرنگاران در خصوص برنامه‌های خودرویی این وزارتخانه می‌گوید: سعی می‌کنیم در واردات خودرو به سمت خودرو‌های آینده حرکت کنیم نه خودرو‌های گذشته، از جمله همین اقدام که امروز انجام دادیم. تعدادی از خودرو‌هایی که در اینجا می‌بینید، وارداتی و برقی هستند که با فناوری روز دنیا ساخت داخل خواهند شد. آیین‌نامه‌های واردات خودرو تهیه و تقدیم دولت شده و با سیاستگذاری ما و از طریق شرکت‌ها و مؤسسات مربوط، خودرو وارد می‌شود.

وی در پاسخ به سؤالی در خصوص رونمایی و بازدید رئیس‌جمهور از خودرو‌های وارداتی در حیاط هیئت دولت می‌افزاید: اوایل امسال رئیس‌جمهور در بازدید از مپنا دستوراتی مبنی بر تحول در حمل‌ونقل برقی صادر کرد، مقدمات این تحول امروز فراهم شد و کلید خورد و در آستانه ورود به یک دوره جدید در حمل و نقل شهری و بین‌شهری هستیم و این موضوع صرفاً به تاکسی محدود نمی‌شود. اگر چه امروز موضوع تاکسی‌ها را مطرح کردیم، ولی به زودی در زمینه اتوبوس، موتورسیکلت و خودرو‌های عمومی رونمایی‌هایی خواهیم داشت و این اقدامات ابتدا برای شهر تهران به عنوان پایتخت کشور برنامه‌ریزی شده است.

علی‌آبادی می‌افزاید: امروز از یک نمونه موتورسیکلت رونمایی شد و انواع مختلف آن با سیاستگذاری وزارت صمت به زودی توسط شرکت سازنده به بازار عرضه خواهد شد، همچنین خودروسازان داخلی خودروی برقی را عرضه خواهند کرد.

وی به مزایای خودرو‌های برقی اشاره می‌کند و می‌گوید: این خودرو‌ها به خصوص در نوع تاکسی فوق‌العاده اقتصادی هستند، به عنوان نمونه یک تاکسی معمولی سالانه ۹ تا ۱۰هزار لیتر بنزین مصرف می‌کند، این حجم بنزین وقتی در شهر سوزانده می‌شود، علاوه بر آلودگی هوا و انتشار گرما و برهم زدن منحنی ترمودینامیکی دما با پدیده وارونگی مواجه می‌شویم، بنابراین در رونمایی امروز، تاکسی و خودرو‌های برقی را به عنوان نماد خودرو‌های آینده معرفی کردیم.

وی در پاسخ به پرسش دیگری در خصوص قیمت این خودرو‌ها می‌گوید: برای این خودرو‌ها به دلیل مزیت صرفه‌جویی سوخت و محاسن محیط زیستی تعرفه‌های مخفف خواهیم داشت و قیمت این خودرو‌ها تقریباً با قیمت در کارخانه در دنیا متناسب خواهد بود. شورای رقابت نهادی مستقل است و زیر نظر وزارت صمت نیست، ما رویکردمان را به شورای رقابت منتقل کردیم و امیدواریم در تفاهم باهم شرایط مناسبی را برای مردم فراهم کنیم.

علی‌آبادی می‌گوید: بر اساس توافقات صورت‌گرفته میان وزارت صمت و دستگاه‌های مربوط از جمله شهرداری تهران، نصب جایگاه‌های شارژ خودرو‌های برقی در تهران آغاز شده و تا هفته دولت حداقل ۷۰ایستگاه افتتاح خواهد شد و تا پایان سال علاوه بر گسترش زیرساخت‌های استفاده از خودرو‌های برقی در تهران، ایستگاه‌های شارژ خودرو‌های برقی در مسیر بین‌راهی میان استان تهران و استان‌های همجوار و برخی دیگر از استان‌های پرتردد نظیر خراسان‌رضوی نیز نصب خواهند شد. در حال حاضر روند اجرایی تولید خودرو‌های برقی عمومی نظیر تاکسی، خودرو‌های اشتراکی و خودرو‌های شخصی در حال انجام است و علاوه بر عرضه خودرو‌های برقی مونتاژی موجود، خط تولید تجاری خودرو‌های هیبریدی و تمام‌برقی داخلی نیز از سال آینده به بهره‌برداری خواهد رسید.

جمع‌بندی

قطعاً با همت مجموعه دولت تحولی عظیم در انتظار صنعت خودروی کشور است، اما باید به چالش‌های تأمین برق، نصب پنل‌های خورشیدی، ساخت و تأمین قطعات این خودرو‌ها توجه ویژه داشت و برای رفع آن‌ها چاره‌جویی شود تا پس از گذشت چند سال دوباره به نسل قدیم خودرو‌های بنزینی برنگردیم.

منبع: روزنامه جوان