خسروپناه: با حکومتی کردن علم مخالفیم

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی از روسای پژوهشگاهها خواست در بازنگری نقشه جامع علمی کشور و مشکلات جامعه نقش فعال تری داشته باشند.

عصر امروز، حجت الاسلام والمسلمین عبدالحسین خسروپناه، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با حضور در  پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک و زیست فناوری با جمعی از روسای پژوهشگاههای کشور گفت وگو کرد.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در این نشست طی سخنانی اظهار داشت: نگاه شما در تبدیل علم به فناوری و فناوری به تجاری سازی  حکمت است. حکمت یک مفهوم قرآنی است، برخی فلسفه را حکمت می‌دانند در حالی که فلسفه غیر از حکمت است. حکمت علم نافع مبتنی بر عقل نظری، عملی و معاش است. اگر دانش به علم نافع وکارآمد تبدیل شود، به بشریت خیر می رساند و جمع کثیری از جوانان را به کار مشغول می‌کند.

وی با بیان اینکه برای تبدیل علم به حکمت به حکمرانی دانش نیاز داریم، گفت: منظور از حکمرانی دانش، وزارت علوم نیست بلکه یعنی سیاست‌گذاری  است که به تنظیم‌گری و  تصدی‌گری بیانجامد که حاصل آن علم نافع کارآمد است.برای حکمرانی دانش باید دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌ها با هم پیوند بخورند.

خسروپناه در با اشاره به ضرورت شکل گیری دانشکده های موضوع محور افزود: دانشگاه تهران در سال1313  با دانشکده‌های علم محور شکل گرفت و هنوز دانشکده‌ها علم محور هستند. ما امروز در دنیای واقعی با موضوع خانواده درگیر هستیم اما در دانشکده‌ها مسئله خانواده مطرح نیست. دانشکده هایی مانند روانشناسی، جامعه شناسی، اقتصاد و مدیریت مطرح است اما دانشکده‌ای به نام خانواده نداریم که به مدیریت، روانشناسی و حقوق خانواده بپردازد لذا دانشگاه‌ها موضوع‌محور نیستند.

وی با بیان اینکه وقتی پژوهشگاه یا دانشگاهی به واقعیتها می‌پردازد ،کارآمد است، تاکید کرد: دانشکده‌های موضوع محور می‌توانند مسائل را از نگاه‌های مختلف علمی حل کند. حکمت یعنی باید نگرش بنیادی و حکمرانی به دانش داشته باشیم نه اینکه علم را حکومتی کنیم. علم  اگر سیاسی شود بسیار خطرناک است. اکنون شورای گسترش و شورای برنامه ریزی برای کل کشور تصمیم‌گیری می‌کند، این رویکرد حکومتی کردن علم است در حالی که اگر رویکرد مشارکتی با حضور حداکثری نخبگان در شورای گسترش وجود داشته باشد، حکمرانی علم معنا پیدا می‌کند.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به بازنگری نقشه جامع علمی کشور  در این شورا گفت: با حضور محدود نخبگان برای تصمیم گیری در این بازنگری مخالفیم. این حکومتی کردن نقشه جامع علمی کشور است و این نقشه موفق نخواهد بود. اگر حکمرانی نقشه جامع علمی کشور را می‌خواهیم باید بخشی از نقشه که مربوط به ژنتیک است توسط متخصصان ژنتیک نوشته شود. اینگونه حکمرانی علم را در پیش گرفته‌ایم، حکومت از این علم بهره می‌برد، حکومتی کردن علم یعنی اینکه چون من دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی هستم پس باید حرف اول و آخر علم را من بزنم، این رویکرد به علم آسیب می‌زند.

خسروپناه در همین زمینه گفت: در بعضی از استان‌ها پژوهشگاه‌هایی فعال شده‌اند که در کنار فرهنگستان پزشکی و وزارت بهداشت به موضوعات پزشکی نقشه جامع علمی کشور ورود کردند، علم باید به دست عالمان هر فن نوشته شود و مرتبا این نقشه باید بازبینی شود.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی یادآور شد: هم افزایی پژوهشگاه‌ها و دانشگاه‌ها خیلی مهم است، اما متاسفانه خیلی از پژوهشگاه‌ها با وجود اینکه در کنار هم هستند از تلاش‌ها و اقدامات یکدیگر خبر ندارند.  با مسئله‌هایی در شورای عالی درگیر هستیم که لازم است شما برای آن‌ها راه‌حل بدهید، اگر مسئله‌ای حل نشود سیاسیون آن را منحل می‌کنند.

وی به  موضوع تراریخته نیز اشاره کرد و گفت: وقتی سند امنیت غذایی نوشته می‌شد، بعضی دوستان گفتند تراریخته را در سند بیاوریم عده‌ای گفتند نباید بیاوریم. در سند نقشه جامع علمی و سند امنیت غدایی باید این موضوع حل شود، باید تحقیق علمی بی‌طرفانه در این زمینه صورت گیرد، تا بر این اساس تصمیم‌گیری شود.هر گزاره‌ای که شورای عالی انقلاب می‌خواهد بنویسد باید پشتوانه علمی داشته باشد. کار علمی را باید پژوهشگاه‌ها انجام دهند لذا از شما متخصصان خواهش می‌کنم که در حوزه‌های تخصصی به ما کمک کنید./تسنیم