روزنامه آرمان؛محمدمهدی مظاهری*:هر چند در روزهاي اخير، مسائل مربوط به جنگ يمن، بحران سوريه و چرخشهاي عجيب و چند پهلو در سياست خارجي تركيه، به صدر اخبار رسانههاي منطقه و ايران تبديل شده، اما بخش حاشيهاي اين اخبار نيز به اقدامات رژيم اسرائيل اختصاص يافته است.
تصميم اسرائيل براي احداث ۴۶۴ خانه در اراضي اشغالي كرانه باختري رود اردن از ميان اين منازل، ۱۷۹خانه از سوي شهرك نشينان بدون مجوز احداث شده و سپس ساخت آنها از سوي مقامهاي اسرائيلي به رسميت شناخته شده است.
تصميمات اخير اسراييل در شرايطي گرفته شده است كه پيش از اين تلاشهاي فرانسه براي عملياتي كردن فرايند صلح فلسطيني - اسراييلي از آوريل۲۰۱۴ و به دليل فعاليتهاي غيرقانوني تل آويو از جمله شهركسازي در سرزمينهاي اشغالي و امتناع اين رژيم از آزاد كردن زندانيان فلسطيني، به شكست انجاميد و بهطور كامل متوقف شد. حال تصميمات جديد اسراييل براي ادامه شهركسازيها از زواياي گوناگون تهديدي براي آرمان فلسطين و كشورهاي حامي آن در منطقه به حساب ميآيد و نكات قابل تامل بسياري در آن نهفته است. دليل گرفتن چنين تصميمي در درجه اول به فراغ بالي بازميگردد كه به مدد فعاليت گروههاي تروريستي و اوجگيري اختلافات كشورهاي اسلامي براي اسراييل ايجاد شده است.
اما اين تصميم براي ادامه شهركسازيها تنها داراي ريشههاي داخلي و منطقهاي نيست. اسراييل در سالهاي اخير روابط چندان گرمي با دولت دموكرات آمريكا كه كوشيده است، مسائل بينالمللي و از جمله مسائل خاورميانه را تا حد ممكن با گفتوگو و از طريق راهحلهاي سياسي پيش ببرد، نداشته و به ويژه در يك سال اخير به دليل توافق هستهاي ايران و ۱+۵ كه با همراهي كامل آمريكا صورت پذيرفت، اختلاف مواضعش با ايالات متحده افزايش پيدا كرده است. بنابراين در شرايطي كه دولت اوباما ميكوشيد با متقاعد كردن اسراييل به توقف شهركسازيهاي جديد، فرايند صلح خاورميانه را پيش ببرد، دولت نتانياهو ميخواهد بيميلي خود را به رويكردهاي دولت دموكرات آمريكا در قبال خاورميانه نشان داده و ثابت كند كه براي دستيابي به اهدافش از هيچ تلاشي فروگذار نخواهد كرد. بيدليل نيست كه در واكنش به اين خبر، دولت آمريكا بلافاصله واكنش نشان داده و با ابراز نگراني عميق از احداث اين منازل، توسعه شهركهاي يهودينشين در مناطق اشغالي را تهديدي بسيار جدي و فزاينده براي دورنماي صلح با فلسطينيها دانسته است.
از سوي ديگر همچون ساير مسائل بينالمللي امروز، دولت روسيه نيز در تصميمات اخير نتانياهو بيتاثير نبوده است. در هفتههاي گذشته ولاديمير پوتين، رئيسجمهوري روسيه براي ميزباني مذاكرات مستقيم صلح خاورميانه با حضور محمود عباس، رئيس حكومت خودگردان فلسطيني و بنيامين نتانياهو، نخست وزير اسراييل در مسكو اعلام آمادگي كرد. هر چند هنوز تصميم رسمي دو طرف براي پذيرش يا رد پيشنهاد پوتين اعلام نشده است، اما به نظر ميرسد دولت راستگراي اسراييل كوشيده است تا زمينهها و شرايط لازم براي هر گونه مذاكرات احتمالي را فراهم كند. بر اين اساس، تصميم به گسترش شهركسازيها در واقع تلاش مذبوحانه رژيم صهيونيستي براي تغيير شرايط دموگرافيك سرزمينهاي اشغالي، ايجاد و شكل دادن به برخي واقعيتها مطابق ميل و منافع خويش و در نهايت تلاش براي تحميل اين شرايط به طرفهاي فلسطيني در مذاكرات احتمالي پيش رو خواهد بود. سياستي كه به اين رژيم اشغالگر در مذاكرات دست بالا را خواهد داد، چرا كه با معرفي شهركهاي صهيونيستي به عنوان واقعيتهاي موجود، آنها را بخشي جدايي ناپذير از خاك خود معرفي خواهد كرد و چنان كه طرف فلسطيني حاضر به پذيرش آنها نشود، با خروج
از مذاكرات و اعلام كارشكني طرف فلسطيني، همچون هميشه به مظلوم نمايي و تجهيز مجدد قواي نظامي خود خواهد پرداخت.
به اين ترتيب به نظر ميرسد همچون كشورهاي عربي منطقه كه در شرايط كاهش حمايتهاي مالي و تسليحاتي آمريكا، به سياستهاي تجاوزكارانه در منطقه متوسل شدهاند، اسراييل نيز در اين مقطع زماني از رويكرد دولت اوباما چندان راضي نيست و ميكوشد با مهيا كردن زمينههاي لازم و بهرهبرداري از فضاي پر آشوب خاورميانه، موقعيت خود را بهبود بخشيده و براي امتحان شانس خود در مذاكرات روسيه، روانه مسكو شود.
* استاد دانشگاه
دیدگاه تان را بنویسید