چهارمین جاده زیبای جهان در ایران

ایسنا: امروز کمتر ایرانی است که چالوس را نشناسد و حتی اگر توفیق عبور نداشته باشی آنقدر توصیفات از این مسیر از گوشه کنار زیاد است که زیبایی‌های این جاده را به خوبی درک خواهی کرد. برای بیشتر گردشگران این جاده نقش عبوری و رسیدن به شمال سر سبز را دارد، غافل از آنکه همین مسیر چند ساعته از کرج به شمال خود به تنهایی پر از زیبایی های بکر طبیعی و تاریخی است که نمونه آن‌ها را در مناطق دیگر از سرزمین‌مان کمتر می‌توانیم ببینیم. جاده چالوس در زمره زیباترین جاده‌های گردشگری کشور محسوب می‌شود‌. این جاده شگفت انگیز که پر از چشم‌اندازهای زیبا اعم از سد امیر کبیر، باغ لاله‌های گچسر، کاخ شهرستانک، برج میدانک، مناظر طبیعی و تونل‌های متعدد است، از کرج تا کندوان را در بر می‌گیرد. ما قصد داریم در این گزارش بخش کوچکی از جاذبه‌های جاده چالوس را معرفی کنیم. ارنگه تک روستای موسوم به ارنگه را که هم اکنون با گسترش باغ‌هایش رو به شرق، به سایر روستاهای سرسبز دره خور چون ابهرک، گوراب و چاران می‌پیوندد را نیز باید یکی دیگر از مناطق دارای جاذبه‌های طبیعت گردی استان البرز دانست. این روستا در دامنه شمالی کوه پورا و درفاصله ۲۳ کیلومتری کرج قرار دارد و دارای مناطق درخت‌زار و سرسبزی است که می‌توان از آن به عنوان تفرجگاه نام برد. در فصل بهار دامنه‌های کوه پورا بسیار سرسبز و دل‌انگیز است و با وجود شیب تند آن، هر ساله افراد زیادی را به سوی خود می‌کشاند. بهترین زمان برای انجام این برنامه تابستان و پاییز هر سال است. آزادبر در ۸۰ کیلومتری کرج در جاده کوهستانی کرج به چالوس‌، اندکی پس از گچسر و از سمت غرب وارد جاده آسفالته‌ای می‌شویم که با پشت سر نهادن روستای بزرگ کهنه ده‌، همانجایی که غار معروف یخ مراد در آن نهان است به روستایی ییلاقی می‌رسیم موسوم به آزاد بر که دشتی بی اندازه جذاب و دیدنی دارد. آزادبر به واسطه قرار گرفتن در شمالی‌ترین نقطه استان البرز و در قلب رشته کوه‌های البرز مرکزی نقطه‌ای سردسیر است که برای طبیعت گردی از جاذبه شگفت انگیزی برخوردار است. وجود رودخانه‌ای زلال و خروشان که از جناح شمالی قله هفت خوان و ونتار سرچشمه می‌گیرد به همراه رودخانه‌های کوچکی که از ارتفاعات آرنگ چال به آن می‌پیوندد دست در دست یکدیگر نهاده فضای پر جاذبه‌ای را به وجود آورده‌اند. از این روستا رو به غرب، جاده خاکی قرار دارد که آزادبر را توسط گردنه موسوم به عسلک به طالقان متصل می‌کند. بهترین زمان برای انجام این برنامه اواخر بهار و تابستان هر سال است. خور این روستا در یک خط ممتد در امتداد رودخانه‌ای کم آب به نام ابهرک و در ۳۸ کیلومتری کرج قرار دارد که در بهار و تابستان آب و هوایی معتدل و دل انگیز دارد. این روستا که در دامنه شرقی قله‌های بلند چشمه شاهی با ارتفاع ۳۳۵۰ متر و قله پهنه سار با ارتفاع ۳۲۵۰ متری قرار گرفته است، دارای جاذبه‌های طبیعت گردی ویژه است. جاذبه‌های روستای خور بعنوان آخرین روستای ضلع شرقی محورکرج-چالوس بسیار زیبا و دیدنی است، از مهمترین آثار و جاذبه‌های تاریخ و طبیعی آن می‌توان به امامزاده عسگرخور، آسیاب خور، تپه‌های باستانی، آبشار خور و پیست اسکی آن اشاره کرد. پل خواب نام روستایی است کوچک با شهرتی بسیار که در میانه جاده کرج به چالوس و در سمت راست رودخانه خروشان آن و در ۴۷ کیلومتر ی کرج قرار دارد. دره‌ای که روستای پل خواب در منتهی الیه آن جای گرفته، مورود نام دارد که برگفته از آبادی باغستانی بسیار کوچکی در فاصله ۴ کیلومتری پل خواب است. رودخانه مورود که از ارتفاعات قله ۳۵۰۰ متری سیاه سنگ جاری می شود پس از پیچ و خم‌های فراوان به مورود و سپس به پل خواب می‌رسد.همچنین ادامه مسیر پاکوب پس از مورود، مسیر مناسبی برای انجام یک راهپیمایی سبک یک ساعته است. از جاذبه‌های دیگر این روستا می‌توان به قله پل خواب و صخره‌های عظیم آن اشاره کرد که از نظر صخره نوردی شهرت ملی و بین‌المللی دارد. بهترین زمان برای انجام این برنامه بهار و تابستان است. غار یخ مراد این غار از جمله غارهای دیدنی و پر ارزشی است که در آبادی گچسر واقع در ۸۴ کیلومتری کرج، کنار جاده چالوس قرار دارد. این غار تقریباً به فاصله دو ساعت راه، در طول جاده‌ای به طرف غرب قریه «کهنه ده» ۶۹ کیلومتری کرج قرار دارد. دهانه غار به عرض ۵/۹ متر و به ارتفاع ۳ متر رو به شمال شرقی باز شده است. غار یخ مراد ، در ادوار گذشته زیر آب بوده و در حقیقت یک غار زیر دریایی است. این مطلب از وضع طبیعی غار و بقایای فسیل «کاردینا»(Kardine) که در روی تخته سنگی در مدخل غار باقی مانده است، روشن می‌شود. فسیل مزبور از نرمتنان دریایی است که در دوران سوم زمین شناسی وجود داشته و بدین ترتیب، اگر پیدایش غار را همزمان با آن بدانیم، عمر آن بالغ بر ۵۰ میلیون سال می شود. این غار بادگیر و هواکش‌های فراوانی دارد که هوا با شدت از آن‌ها وارد شده، فضای غار را فوق‌العاده سرد کرده، موجب یخ زدن آب‌های موجود در آن می‌شود. یخ‌های غار از اواسط ماه دوم بهار شروع به ذوب شدن می‌کنند. به طور کلی این غار دارای سه تالار بزرگ و سه یخچال زیرزمینی و چند قسمت دیگر و هفت حلقه چاه است. نکته قابل توجه این که غار مزبور، در بخشی چهار طبقه می‌شود که در یک امتداد عمومی به عمق ۲۰ متر روی هم قرار می‌گیرند.این تنها غار ایران است که با این کیفیت مشاهده شده است. پیست اسکی دیزین پیست اسکی دیزین در ۷۵ کیلومتری کرج و۶کیلومتری روستای ولایت رود در جاده کرج - چالوس واقع است. روستای ولایت رود به دلیل وجود پیست اسکی و همچنین دره زیبای ولایت رود، کوه‌ها و دشت‌های آن به عنوان روستای هدف گردشگری معرفی شده است. پیست دیزین در سال ۱۳۴۸ تأسیس شده است و در شمار پیست‌های معروف جهان قرار دارد. این پیست اولین پیست اسکی در ایران است که از طرف فدراسیون جهانی اسکی برای برگزاری مسابقات رسمی مورد تأیید قرار گرفته، عنوان بین المللی یافته است. ارتفاع پایین ترین نقطه آن از سطح دریا ۲۶۵۰ متر و بلندترین نقطه آن ۳۶۰۰ متر است. این پیست دارای ۳ مسیر تله کابین، ۲ تله سیژ، ۲۳ پیست اسکی و هفت تله اسکی بشقابی و تله اسکی چکشی و پیست چمن است که در فصول مختلف سال پذیرای علاقه‌مندان به اسکی و سایر ورزش‌های تابستانی و زمستانی است. پیست اسکی دیزین از امکانات آموزشی و زمین‌های تنیس، والیبال‌، زمین بازی کودکان‌، پیست اسکی روی چمن و نیز ارتفاعات مناسب برای کوهپیمایی، پیاده روی و اسب سواری برخوردار است. همچنین امکانات رفاهی آن شامل ۲ هتل، ۱۹ کلبه و ۵ رستوران است. دسترسی به این پیست در فصل تابستان از سمت شمشک در استان تهران و همچنین روستای ولایت رود در جاده کرج - چالوس امکان پذیر است ولی در زمستان به دلیل بهمن گیر بودن محور شمشک به دیزین‌، این مسیر غیر قابل تردد بوده، تنها از جاده کرج - چالوس قابل دسترسی است. پیست اسکی خور واژه خور به معنای خورشید، نام روستایی تاریخی واقع در ۳۰ کیلومتری شمال شرق کرج است. روستای خور در جاده کرج - چالوس قبل از تأسیسات سد کرج و خوزنکلا در سمت راست جاده و پس از گذشتن از روستاهای ارنگه‌، سر زیارت‌، گوراب و سیجان‌، در منتهی الیه جاده واقع شده که در ابتدای روستا بر دامنه کوه‌های بلند گندم چال‌، پیست اسکی قرار دارد و با کمی عبور از پیچ و خم‌های کوه‌های جنوب روستای خور به مناظر زیبای طبیعی و آبشار خور ختم می‌شود. این پیست در ارتفاع ۲۸۰۰ تا ۳۰۰۰ متری از سطح دریا قرار دارد. تاریخ ساخت این پیست به پیش از سال ۱۳۵۷ باز می‌گردد که پس از پایان جنگ تحمیلی عراق علیه کشورمان در سال ۱۳۸۸ با تغییر در شیوه مدیریت و تفویض اختیارات مربوطه، مجددا راه اندازی شد. پیست دارای دو مسیر ۱۸۵۰ متری و ۳۵۰ متری است و گنجایش روزانه ۱۳۰۰ اسکی باز را دارد. پیست اسکی خور هم اکنون در طول هفته برای استفاده همگانی آماده است. امکانات این پیست یک تله اسکی بشقابی‌، یک دستگاه برفکوب و یک رستوران است. چشم انداز زیبا و بکر این پیست ، توجه بازدید‌کنندگان را در چهار فصل سال به خود جلب کرده است. برج آرامگاهی میدانک برج میدانک از جمله بناهای آرامگاهی منفرد بوده که در کیلومتر ۶۰ جاده کرج-چالوس واقع شده است. مقبره از یک بنای هشت ضلعی که در ورودی آن رو به غرب (جاده) است تشکیل شده، ایوانی جلوی در ورودی آن احداث شده است. تزئینات این بنا اندک است. بنا از بیرون دارای تزئینات محراب مانندی است که بالای آن تزئینات گوشواره مانند ایجاد شده است. داخل آرامگاه نیز تزئینات محراب مانند وجود دارد که در بالا و نزدیک سقف به وسیله کاربندی هشت ضلعی تبدیل به شانزده ضلعی و در نهایت تبدیل به دایره شده و سپس گنبد پیاده شده است. برج میدانک از جمله بناهای آرامگاهی بوده که بدون تاریخ است. درباره شخصیت یا شخصیت‌های مدفون در این آرامگاه اطلاع دقیقی در دست نیست. برخی این مقبره را مربوط به قرن هفتم هجری‌، دوره سلجوقی می‌دانند، برخی دیگر این برج را مربوط به دوره مغول می‌دانند. به نظر می‌رسد برج میدانک با توجه به شیوه و سبک معماری به کار رفته در آن مربوط به دوره انتقالی اواخر سلجوقی و اوایل مغول باشد. برج میدانک به شماره ۳.۱۵۹۶ در تاریخ ششم اردیبهشت ماه ۱۳۵۷ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است. کاخ شهرستانک عمارت ییلاقی شهرستانک در شهرآسارا و محور گردشگری کرج - چالوس از توابع شهرستان کرج واقع شده است. راه ارتباطی آن از طریق جاده چالوس به فاصله ۵۵ کیلومتری از جاده کرج است (منشعب از جاده اصلی حدود ۱۴ کیلومتر مسیر فرعی است.) بنای کاخ در میان شیار کوه با مناظر طبیعی بسیار زیبا و در کنار رودخانه قرار دارد. عمارت شهرستانک به دستور ناصرالدین شاه قاجار بین سال های ۱۲۹۵ تا ۱۲۹۸ ه.ق. ساخته شده است.این عمارت از دو بخش مجزا تشکیل شده است. بخش اصلی «عمارت دیوانخانه» که دارای حیاطی است به ابعاد ۱۲۲×۴۰ متر و تراس بندی و آب نماها که در دو طبقه وسط حیاط قرار گرفته اند. بخش دیگر بنا اندرونی است که از یک ورودی مجزا و یک ورودی فرعی از حیاط دیوانخانه است و شامل دو حیاط تو در تو است. این مجموعه دو حمام دارد که یکی مورد استفاده همراهان شاه بوده است و دیگری تنها برای شاه و اهل حرم اختصاص داشت. کاخ، پس از سلطنت ناصر الدین شاه از رونق افتاد و در اثر عواملی چون یخبندان‌های متعدد و تخریب‌های انسانی دچار آسیب های فراوان شد. بخش اندرونی و طبقه اول کوشک به طور کامل از بین رفته، تنها قسمتی از همکف آن سالم مانده است. در سال های نخست دهه ۱۳۵۰ فدراسیون کوهنوردی بر روی طبقه همکف، پوشش شیروانی بست تا خوابگاه کوهنوردانی باشد که از توچال به شهرستانک می‌روند، هر چند این بنا در حال حاضر چنین کاربری ندارد.