اعمال مستحبی ايام‌البيض

فارس: كارشناس مركز پاسخگويي به سؤالات ديني، بازيابي هويت را بهترين ارمغان براي معتكف بالله دانست و اعمال مستحبي مربوط به «ايام البيض» را تشريح كرد. حجت‌الاسلام والمسلمين سيد علي‌مراد كاظمي، كارشناس مركز پاسخگويي به سؤالات ديني با اشاره به اينكه اعتكاف به معناي ملازمه با موقعيت و شرايطي خاص است، گفت: خداوند متعال در آيه 125 سوره بقره خطاب به حضرت ابراهيم و اسماعيل عليهما‌السلام مي‌فرمايد: «وَعَهِدْنَا إِلَى إِبْرَاهِيمَ وَإِسْمَاعِيلَ أَن طَهِّرَا بَيْتِيَ لِلطَّائِفِينَ وَالْعَاكِفِينَ وَالرُّكَّعِ السُّجُودِ» و به ابراهيم و اسماعيل فرمان داديم كه خانه مرا براى طواف كنندگان و معتكفان و ركوع و سجودكنندگان پاكيزه كنيد كه در اينجا اشاره مي‌كند كه عهد و پيماني از آنها گرفته شده تا نسبت به معتكفان در مسجد الحرام شرايط را مهيا كنند. وي با اشاره به اينكه پيامبر صلي‌‌الله‌ عليه‌ و‌‌آله‌ و‌‌سلم در دهه آخر ماه مبارك رمضان معتكف مي‌شدند، افزود: در اعتكاف انسان به نوعي از مسائل روزمره زندگي رها شده و به فطرت اوليه خويش يعني خداجويي، خداطلبي و خداخواهي بر مي‌گردد و خداوند چون انسان را براي خويش آفريده دوست دارد، بنده‌اش او را دريابد، در واقع اعتكاف بازيابي هويت را براي انسان به ارمغان مي‌آورد. حجت‌الاسلام كاظمي از ويژگي‌هاي اعتكاف در روزهاي سيزدهم تا پانزدهم ماه رجب را تقارن ايام البيض، اعمال امّ‌داوود و ثواب روزه گرفتن در ماه رجب برشمرد و اظهار داشت: احكام اعتكاف از برخي جهات شبيه احكام انسان محرم است، به طور مثال استعمال و استشمام بو، خروج از محدوده حرم (مسجد) براي آنها حرام است، البته بايد توجه داشت، كسي كه داراي روزه قضا هست، نمي‌تواند روزه مستحبي بگيرد. وي خواندن قرآن و دعا كردن براي ديگران را از ديگر اعمال اين روزها عنوان كرد و ادامه داد: كسي كه اعمال اين سه روز را انجام دهد و در مسجد معتكف شود، به نوعي خود را براي يكسال بيمه كرده است و راهي از سير و سلوك را پيموده است و چه زيباست كه شروع ايام اعتكاف متقارن با ولادت امام علي عليه‌السلام و روز سوم نيز مصادف با رحلت حضرت زينب سلام ‌الله‌ عليها است. * اعمال سفارش شده اين ايام در مفاتيح‌الجنان شب سيزدهم؛ مستحبّ است كه در هريك از ماه رجب و شعبان و رمضان در شب سيزدهم دو ركعت نماز گذارده شود و در هر ركعت حمد يك مرتبه و يس و ملك و توحيد خوانده شود، در شب چهاردهم نيز چهار ركعت به دو سلام به همين كيفيّت اقامه كند، درشب پانزدهم با خواندن شش ركعت به سه سلام مانند قبل برپا كند درباره فضيلت آن از حضرت صادق عليه‌السلام نقل شده كه هر كس اين نماز را گذارد، تمام فضيلت اين سه ماه را در مي‌يابد و جميع گناهانش غير از شرك آمرزيده مي‌شود. روز سيزدهم؛ كه اوّلين روز از ايّام البيض است و ثواب بسيارى براى روزه اين روز و دو روز بعد وارد شده است و اگر كسى بخواهد، عمل اُمّ داوُد را بجا آورد، بايد اين روز را روزه بگيرد. اعمال شب نيمه ماه رجب در آن چند عمل سفارش شده است كه عبارتند از: غسل، شب زنده‌داري، زيارت امام حسين عليه‌السلام، شش ركعت نماز كه در شب سيزدهم ذكر شد، سى ركعت نماز كه در هر ركعت حمد و ده مرتبه توحيد خوانده شود، دوازده ركعت نماز هر دو ركعت به يك سلام و در هر ركعت بعد از حمد، سوره توحيد، فلق، ناس، آيه الكرسى و قَدْر را چهار مرتبه بخواند و بعد از سلام چهار مرتبه بگويد «اَللّهُ اَللّهُ رَبّى لا اُشْرِكُ بِهِ شَيْئا وَلا اَتَّخِذُ مِنْ دُونِه وَلِيّا»، و هر چه مى‌خواهد، از خدا طلب كند. اعمال روز نيمه رجب نيز در آن چند عمل است: غسل، زيارت حضرت امام حسين عليه‌السلام، نماز سلمان، چهار ركعت نماز بخواند و بعد از سلام دست خود را پهن كند و بگويد «اَللّهُمَّ يا مُذِلَّ كُلِّ جَبّارٍ ويا مُعِزَّ الْمُؤْمِنينَ اَنْتَ كَهْفى حينَ تُعْيينِى الْمَذاهِبُ وَاَنْتَ بارِئُ خَلْقى رَحْمَةً بى وَقَدْ كُنْتَ عَنْ خَلْقى غَنِيّاً وَلَوْ لا رَحْمَتُكَ لَكُنْتُ مِنَ الْهالِكينَ وَ اَنْتَ مُؤَيِّدى بِالنَّصْرِ عَلى اَعْداَّئى وَلَوْ لا نَصْرُكَ اِيّاىَ لَكُنْتُ مِنَ الْمَفْضُوحينَ يا مُرْسِلَ الرَّحْمَةِ مِنْ مَعادِنِها وَ مُنْشِئَ الْبَرَكَةِ مِنْ مَواضِعِها يا مَنْ خَصَّ نَفْسَهُ بِالشُّمُوخِ وَالرِّفْعَةِ فَاَوْلِياَّؤُهُ بِعِزِّهِ يَتَعَزَّزُونَ وَيا مَنْ وَضَعَتْ لَهُ الْمُلُوكُ نيرَ الْمَذَلَّةِ عَلى اَعْناقِهِمْ فَهُمْ مِنْ سَطَواتِهِ خاَّئِفُونَ اَسئَلُكَ بِكَيْنُونِيَّتِكَ الَّتِى اشْتَقَقْتَها مِنْ كِبْرِياَّئِكَ وَاَسئَلُكَ بِكِبْرِياَّئِكَ الَّتِى اشْتَقَقْتَها مِنْ عِزَّتِكَ وَاَسئَلُكَ بِعِزَّتِكَ الَّتِى اسْتَوَيْتَ بِها عَلى عَرْشِكَ فَخَلَقْتَ بِها جَميعَ خَلْقِكَ فَهُمْ لَكَ مُذْعِنُونَ اَنْ تُصَلِّىَ عَلى مُحَمَّدٍ وَاَهْلِ بَيْتِهِ»، روايت شده كه هر صاحب غمى اين دعا را بخواند، حقّ تعالى او را از اندوه و غم رهايي مي‌بخشد. اعمال امّ داود كه مهمترين اعمال اين روز است و براى برآورده شدن حاجات و دفع گرفتاري‌ها مؤثّر است و بايد روز سيزدهم و چهاردهم و پانزدهم روزه بگيرد و در نزديكي ظهر روز پانزدهم غسل كند و چون ظهر شد، نماز ظهر و عصر را به جا آورد، در حالتي كه ركوع و سجودشان را به بهترين وجه انجام دهد و در محلي خلوت كه چيزى او را مشغول نكند به جا آورد، پس از نماز رو به قبله حمد را صد مرتبه و سوره اخلاص را صد مرتبه و آية الكرسى را ده مرتبه و بعد از آن سوره انعام و بنى‌اسرائيل و كهف و لقمان و يَّس و صافّات و سجده و شورا و دخان و فتح و واقعه و مُلك و قلم و انشقاق و ما بعدش را تا آخر قرآن بخواند و چون از اينها فارغ شد، در حالى كه رو به قبله است، دعاي وارده را بخواند.