در کارگاه اصغر فرهادی چه گذشت؟

این کارگاه که شرکت در آن ظرفیت محدودی داشت با استقبال افراد زیادی همراه بود، اما همه حاضران نتوانستند به این جلسه راه پیدا کنند و عده زیادی پشت در سالن ماندند.

اصغر فرهادی در این جلسه که مصطفی احمدی (فیلمبردار) صحبت‌های او را برای دانشجویان و هنرجویان خارجی ترجمه می‌کرد، در ابتدای سخنانش با بیان این‌که خوشحالم که آقای میرکریمی، اینچنین آبرومندانه توانسته جشنواره جهانی فجر را برگزار کند، گفت: بخشی از اعتباری که سینمای ما دارد، مدیون آدم‌هایی است که همیشه در چنین جاهایی باید از آنها یاد کرد. یکی از آنهایی که می‌خواهم از او اسم ببرم و بگویم که چقدر دوست‌اش دارم و در کار از او الهام گرفته‌ام این روزها در بستر بیماری است و آرزو می‌کنم در این جمع انرژی خوبی برای عباس کیارستمی بفرستیم تا هرچه زودتر بهبود پیدا کند و سال دیگر این ورک‌شاپ‌ها با حضور او برگزار شود.

کارگردان فیلم «جدایی نادر از سیمین» پس از صحبت‌های ابتدایی خود از حاضران خواست تا سوال‌های خود را مطرح کنند.

در میان سوال‌های مطرح شده به مواردی اشاره می‌شد که اصغر فرهادی در حین پاسخگویی مطالب ناگفته‌ای هم از برخی فیلم‌های خود بیان می‌کرد.

«درباره الی» را از روی یک عکس ساختم

او در بخشی از این جلسه با اشاره به این‌که فیلم‌هایش از جنس فیلم‌هایی است که تماشاگر عادی دارد و مراقب است تا اطلاعات فیلم را در زمان مناسب در طول فیلم به او بدهد، در پاسخ به این‌که چطور می‌توان یک ایده را به فیلمنامه تبدیل کرد؟ توضیح داد: این مساله بستگی به عمر آن ایده دارد، یعنی ایده‌ای که شب قبل داشته باشید و یک ماه بعد آن را بسازید خوب نیست بلکه ایده‌ای را باید ساخت که سال‌ها در ذهن شما باقی می‌ماند.

وی افزود: برای ساخت «درباره الی» یک عکس داشتم از آدمی که در این غروب کنار دریا ایستاده و خیس است و انگار کسی از نزدیکانش در دریا غرق شده و او منتظر برگشت اوست. این عکس از حدود 22 سالگی با من بود تا سی‌وشش هفت سالگی آن را ساختم و انگار چیزی داشت که از ذهن من بیرون نمی‌رفت.

فرهادی برای توضیح بیشتر گفته خود در ادامه از واژه دم‌کشیدن چای استفاده کرد که به دلیل سخت بودن ترجمه آن و خندیدن حضار صحبت خود را اینطور ادامه داد: این ایده‌ها و تصاویری که هسته اصلی فیلم می‌شوند به زمان نیاز دارند و این طور نیست که با یک حرارتی آن را زیاد کرد تا به پختگی برسند. به این ترتیب وقتی فکر کردید یک ایده پس از چند سال شما را رها نمی‌کند باید آن را گسترش دهید و باید برای آن شروع به طرح سوال کنید که مثلا این مرد کنار دریا کیست، چرا تنهاست بقیه کجا هستند و ...

این فیلمسازان تقصیری ندارند

کارگردان فیلم «شهر زیبا» در ادامه خطاب به مخاطبان خود در سالن اظهار کرد: آنچه فیلمنامه را تشکیل می‌دهد ناخودآگاه شماست. در این‌باره خیلی وقت‌ها دیده‌ایم فیلمسازانی هستند که در ابتدای کار خود فیلم‌های خوبی می‌سازند، اما هرچه زمان می‌گذرد و سن آنها بالاتر می‌رود فیلم‌هایشان اگرچه به لحاظ تکنیکی خوب است اما دیگر مانند قبل ارتباطی با آنها برقرار نمی‌شود. از این نوع فیلم‌سازها در دنیا زیاد داریم و البته اصلا تقصیر آنها نیست، چون آنها کم‌کم به ناخودآگاه خودشان آگاه می‌شوند و به نوعی بخش آگاهانه شخصیت خود تبدیل می‌شوند.

فرهادی تاکید کرد: به همین دلیل است که می‌گویم اگر دیگران راجع به فیلم شما حرف می‌زنند و مطلبی می‌نویسند خیلی آن را نخوانید، چون به ناخودآگاه‌تان آگاه می‌شوید و بعد فیلمسازی برای شما سخت می‌شود.

به جشنواره برلین گفتم «جدایی» به درد شما نمی‌خورد

به گزارش ایسنا، در ادامه‌ی این جلسه پرسش و پاسخ یک هنرجوی تاجیکستانی که به زبان فارسی هم صحبت می‌کرد با ابراز خوشحالی از این‌که در این جمع حضور دارد، خطاب به اصغر فرهادی گفت که چند سوال دارد.

وی ابتدا این سوال را مطرح کرد که آیا وقتی فیلم «جدایی نادر از سیمین» ساخته می‌شد، پیش بینی حضور بین‌المللی موفق و دریافت اسکار را می‌کرد که فرهادی هم در پاسخ به این سوال گفت: قبل از فیلم «جدایی....»، «درباره الی» را ساختم که بیرون از ایران بسیار موفق بود، بعد زمانی که خواستم جدایی را بسازم گفتند حیف نیست بعد از آن موفقیت فیلمی بسازی که به نظر فقط می‌تواند در ایران موفق باشد. در پاسخ به این صحبت‌ها گفتم «درباره الی» به اندازه کافی موفق بود و حالا اجازه دارم یک فیلم محلی بسازم که فقط به مردم ایران بپردازد.

او ادامه داد: آنقدر مطمئن بودم که فیلم «جدایی» فقط داخل ایران موفق می‌شود که حتی پس از ساخت زیرنویسی هم برای آن آماده نکردم و وقتی فردی از جشنواره برلین آمد و خواست فیلم را ببیند! به او گفتم این فیلم به درد شما نمی‌خورد چون موضوع آن بومی است و حتی زیرنویس هم ندارد.

کارگردان فیلم «گذشته» با بیان این‌که شاید دستیاران من که در سالن حضور دارند این موضوع را یادشان بیاید، ادامه داد: با این وجود آن شخص اصرار کرد تا این فیلم را با مترجم تماشا کند و وقتی فیلم را دید کاملا آن را فهمیده بود. بعد از آن هم فیلم به خارج از کشور رفت و اتفاقاتی شبیه آنچه در ایران رخ داده بود پیش آمد و تماشاگران با آن ارتباط برقرار کردند. در واقع فکر می‌کنم شاید دلیل موفقیت این فیلم در خارج از ایران این بود که فکر نکردم باید به خارج کشور برود و آنجا موفق شود، به این ترتیب معتقدم محلی‌ترین فیلم‌ها جهانی‌ترین هم خواهد بود.

زندگی روزمره در فیلم‌هایم بسیار مهم است

اصغر فرهادی همچنین در پاسخ به لحن فیلم‌های خود و انتخاب آنها اظهار کرد: اولین فاکتوری که می‌گوید لحن فیلم چیست این است که اثر شما چقدر به واقعیت نزدیک یا از آن دور باشد. اگر می‌خواهید فیلمی بسازد که عین زندگی واقعی است لحن آن عوض می‌شود. آن وقت تصمیم می‌گیرید که دوربین شما چطور قرار گیرد.

او خاطر نشان کرد: از آنجا که زندگی روزمره برایم مهم است در فیلم‌هایم همه چیز به سمت این لحن می‌رود که به زندگی روزمره نزدیک‌تر باشد. در این راستا در فیلم «گذشته» درباره‌ی آدم‌ها و گذشته آنها حرف می‌زدم و از آنجا که همیشه وقتی از گذشته صحبت می‌کنیم با آرامش آن را تعریف می‌کنیم، حتی اگر اتفاقی مهیب بوده باشد، این فیلم هم با لحنی آرام ساخته شد.

تعریف اصغر فرهادی از شخصیت‌های خاکستری

کارگردان فیلم «چهارشنبه‌سوری» همچنین در پاسخ به سوالی درباره‌ی شخصیت‌های خاکستری فیلم توضیح داد: در این باره اول باید بدانیم که اصلا شخصیت خاکستری یعنی چه، چون خیلی دیده‌ام که عده‌ای به اشتباه فکر می‌کنند آنهایی که خطا و درستی کارشان تعادل دارد خاکستری هستند در حالی که این اصلا درست نیست.

او افزود: شما می‌توانید در فیلم شخصیتی داشته باشید که حتی قتل انجام داده باشد و کارهایی از او ببینید که شما را مشمئز کند اما می‌توان آن را خاکستری دانست فقط به این شرط که برای کارهایی که انجام می‌دهد به تماشاگر توضیح داده شود.

فرهادی با اشاره به شخصیت‌های فیلم «شهر زیبا» گفت: به نظرم بیشتر آدم‌ها در جهان خاکستری هستند، چون شرایطی باعث می‌شود کارهایی کند که برای دیگران پذیرفتنی نیست، البته این به این معنا نیست که فکر کنم آدم بد در جهان وجود ندارد ولی سعی کردم در فیلم‌هایم راجع به آدم‌های بد حرف نزنم و بیشتر به خاکستری‌ها بپردازم.

به گزارش ایسنا، در پایان این جلسه آموزشی لوح تقدیر و افتخاری از سوی مازیار میری به عنوان مدیر بخش دارالفنون جشنواره جهانی فیلم فجر به اصغر فرهادی اهدا شد.

در این جلسه همچنین حجت‌الله ایوبی، محمدرضا تابش برای دقایقی حضور داشتند و پریسا بخت‌آور از جمله سینماگران حاضر بود.