تغییر روش نگهداری کودکان بی‌سرپرست‌

سیدعلی کاظمی  می‌گوید  قانون حمایت از کودکان بی‌سرپرست و بدسرپرست با ۳۷ ماده در سال ۱۳۹۲ به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید. مادۀ ۳۶ این قانون صراحتاً مقرر کرده است که «به منظور انجام صحیح مسئولیت پذیرش، نگهداری و مراقبت، حضانت و سرپرستی کودکان بی‌سرپرست و بدسرپرست توسط سازمان بهزیستی کشور و اختیار واگذاری سرپرستی آنان به خانواده‌های واجد شرایط و مؤسسات، آیین‌نامه‌های اجرایی این قانون با پیشنهاد وزارتخانه‌های کشور، تعاون، کار و رفاه اجتماعی و دادگستری ظرف سه ماه از تاریخ تصویب این قانون تهیه شود و به تصویب هیأت وزیران برسد.»

ی با بیان اینکه ماده قانونی مذکور دارای چند محور درخصوص وظیفۀ صحیح نگهداری، مراقبت، حمایت و سرپرستی از کودکان بی‌سرپرست و بدسرپرست است و هرکدام از این واژه‌ها و اطلاحات دارای کاربرد معنایی خاصی هستند، گفت: بحثی که مطرح شده و شاید در آئین‌نامه مورد غفلت واقع شده بود، دربارۀ اختیار واگذاری سرپرستی به خانواده‌های واجد شرایط و مؤسسات است. تاکنون شیوه کار بر این منوال بوده است که سازمان بهزیستی بعد از دستور مقام قضایی، کودکان را در مراکز خود یا در مؤسساتی که با مجوز سازمان بهزیستی فعالیت می‌کنند، نگهداری می‌کرد، اما باتوجه به مطالعات انجام شده، مشخص شده که نگهداری از کودکان به صورت اردوگاهی به ساحت­های مختلف سلامت آنان آسیب می‌رساند و موجب بروز اختلالات  در سلامت جسمی مثل مشکلات بلع و برخی اختلالات در سلامت روان کودک مانند دلبستگی نا ایمن و  برخی اختلالات دیگر در سلامت اجتماعی کودک به ویژه در خصوص اعتماد به نفس و مهارت­های ارتباطی خواهد شد.

 دبیر مرجع ملی کنوانسیون حقوق کودک با اشاره به اصلاح آئین‌نامه قانون حمایت از کودکان بی‌سرپرست و بدسرپرست بیان کرد: در همین راستا مشترکاً پیشنهادی توسط سازمان بهزیستی کشور و مرجع ملی حقوق کودک تهیه شد که به موجب آن در «مدتی که قرار است کودکان بی‌سرپرست یا بدسرپرست در مراکز بهزیستی یا موسسات شبه خانواده به سربرند، وارد خانواده‌ها شوند که اصطلاحا به آن "مراقبت موقت" گفته می‌شود»، بنابراین پیشنهادی برای الحاق یک ماده به آئین‌نامه اجرایی این قانون تهیه شد و با توجه به رویکرد خانواده محوری دولت در اسرع وقت به تصویب هیات وزیران رسید.

 کاظمی با اشاره به موارد اصلاحی آئین‌نامه قانون حمایت از کودکان بی‌سرپرست و بدسرپرست، تصریح کرد: در اصلاحیه ماده یک آئین‌نامه تعریف موسسه گروهی و موسسه مراقبت خانواده محور اضافه شده و همچنین ماده ۱۳ که به نوعی قلب آئین‌نامه اصلاحی است به آن ملحق شد. در ماده ۱۳ اشاره شده که باید طبق شیوه‌نامه‌ای که توسط بهزیستی و مرجع ملی حقوق کودک با همکاری برخی نهادها تهیه شود، کودکان برای مراقبت موقت به خانواده‌های داوطلب سپرده شوند.

 وی به دیگر موارد اصلاحی آئین‌نامه مذکور اشاره کرد و گفت: همچنین ماده دیگری اصلاح شده است که براساس آن مرجع ملی حقوق کودک بر این فرایند نظارت دارد. بنابراین در این مصوبه چند اتفاق افتاده است؛ اول؛ باتوجه به اینکه در گذشته مراقبت از کودکان به موجبات دستورالعمل‌های داخلی سازمان بهزیستی بود، اکنون به موجب شیوه‌نامه‌ای است که در مرجع ملی حقوق کودک به تصویب می‌رسد و با استانداردهای حقوق کودک و مصالح عالیه اطفال انطباق می­‌یابد.