دورریز غذا چند نفر را سیر می‌کند؟

ارزیابی‌های صورت گرفته نشان می‌دهد سرانه ضایعات غذا در اروپا و آمریکای شمالی، بین 95 تا 115 کیلوگرم در سال است، در صورتی که این رقم در جنوب صحرای آفریقا و آسیای جنوبی و جنوب شرقی، تنها 6 تا 11 کیلوگرم است که با توجه به ناامنی غذایی در کشورهای واقع در مناطق مذکور، کاهش تلفات مواد غذایی، می‌تواند تأثیر فوری و قابل توجهی بر معیشت آنان بر جای بگذارد.

از سوی دیگر بر اساس گزارش فائو، هزینه اقتصادی ضایعات مواد غذایی در کشورهای صنعتی، ۶۸۰ میلیارد دلار و در کشورهای در حال توسعه، ۳۱۰ میلیارد دلار است که این حجم از ضایعات، فرصتی از دست رفته برای تغذیه ۸۲۱ میلیون نفری است که از گرسنگی در سراسر جهان رنج می‌برند.

در گزارش تحقیقاتی جدیدی که در بولتن تخصصی مرکز پژوهش‌های غلات شرکت بازرگانی دولتی ایران منتشر شده است، از ضایعات مواد غذایی به عنوان یک چالش مهم جهانی که پیامدهای گسترده‌ای برای محیط زیست، اقتصاد و جامعه به همراه دارد، نام برده شده است.

در این پژوهش به این نکته اشاره شده که ضایعات مواد غذایی یا غذای هدررفته به غذایی اطلاق شده که مصرف نمی‌شود و با استناد به گزارش سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو)، تقریبا یک سوم کل مواد غذایی در جهان از بین می‌رود.

براساس این گزارش، این مقدار حیرت‌انگیز از ضایعات مواد غذایی که در طول زنجیره تأمین، از تولید اولیه کشاورزی تا مصرف نهایی خانوار، از بین می‌رود، نه تنها منابع ارزشمندی مانند آب، زمین و انرژی را هدر می‌دهد، بلکه در انتشار گازهای گلخانه‌‌ای و تغییرات آب و هوایی نیز مؤثر است.

این گزارش می‌افزاید، در کشورهای با درآمد متوسط و بالا، غذا به میزان قابل توجهی در مرحله مصرف به هدر می‌رود، به این معنا که مواد غذایی مناسب برای مصرف، دور ریخته می‌شوند؛ در شرایطی که در کشورهای کم درآمد، غذا بیشتر در مراحل اولیه و میانی زنجیره تأمین مواد غذایی از بین می‌رود و مواد غذایی به مراتب کمتری نسبت به کشورهای پُر درآمد به هدر می‌رود.

این گزارش اضافه می‌کند، وقتی غذا به ضایعات تبدیل می‌شود، اثرات محیط زیستی زباله‌های مواد غذایی، تمام منابع تولید این مواد غذایی از جمله آب، زمین و انرژی را هدر می‌دهد و این موضوع، منجر به فشار بر محیط زیست شده و وقوع مسائل و مشکلاتی همچون کمبود آب، جنگل‌زدایی و تغییرات آب و هوایی را تشدید می‌کند.

به موجب این گزارش، ضایعات مواد غذایی، ناامنی و نابرابری غذایی، کمبود غذا و سوء تغذیه را تشدید می‌کند و برای مقابله با این چالش جهانی، تلاش‌هایی برای کاهش ضایعات در مراحل مختلف زنجیره تأمین از جمله در مرحله تولید همچون بهبود شیوه‌های کشاورزی، کاهش تلفات پس از برداشت و استفاده از محصولات مازاد در قالب طرح ابتکاری فائو تحت عنوان صرفه‌جویی در غذا (Save Food)، اجرا شده که نتایج امیدوارکننده‌ای در زمینه به حداقل رساندن تلفات مواد غذایی در بخش کشاورزی و فساد آن در طول زنجیره تأمین داشته است.