اتمام حجت اصلاح‌طلبان با لاریجانی؛ نامزد عاریه‌ای ممنوع!

گروه سیاستی فردا: «استفاده از هرگونه کاندیدای عاریه‌ای توهین به جریان اصلاحات است». وقتی که محمدرضا عارف در ششمین کنگره حزب ندای ایرانیان این جمله را می‌گفت، علی لاریجانی آنجا نبود، اما مثل روز روشن است که مخاطب این جمله فقط و فقط خود او است. او که در ماه‌های اخیر یکی از گزینه‌های احتمالی اصلاح‌طلبان به حساب آمده و به رغم وجود برخی مخالفت‌های ابتدای مورد حمایت طیف محافظه‌کار اصلاح‌طلبان یعنی کارگزاران و اعتدال و توسعه بوده است. حالا، اما انگار وضعیت قدری فرق کرده و زور طیف چپ در این جریان سیاسی چربیده است. این گروه از اصلاح‌طلبان هیچ وقت راضی به تکرار ائتلاف نبوده و بار‌ها با اشاره به تجربه ناموفق دولت روحانی، از معرفی کاندیدای خالص گفتند تا به قول قدیمی‌ها از یک سوارخ دو بار گزیده نشوند.

گمانه ائتلاف اصلاح‌طلبان با علی لاریجانی را کارگزاران مطرح کرد؛ آن هم نه امروز و دیروز. بلکه بلافاصله بعد از انتخابات ۹۶. حزب کارگزاران که همیشه بیش از سایرین به دنبال حضور در قدرت و دستیابی به مناسب بوده است، با طرح دوگانه لاریجانی و جهانگیری جانب لاریجانی را گرفت و منطقش نیز این بود که بدون حضور در قدرت نمی‌توان گام عملی در راستای اصلاحات برداشت. از آنجایی که برای حضور در قدرت نیز باید کاندیدایی معرفی شود که امکان عبور از فیلتر دستگاه‌های نظارتی را داشته و از ظرفیت تعامل با سایر کانون‌های قدرت نیز بهره‌مند باشد، از علی لاریجانی حمایت کرد.

این حرف‌ها بیش از یک سری گمانه‌زنی رسانه‌ای به حساب نمی‌آمد تا اینکه زمستان ۹۸ رسید و علی لاریجانی قید جایگاه تثبیت شده خود در بهارستان را زد! عدم کاندیداتوری او در انتخابات مجلس یازدهم گمانه کاندیداتوری او در انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ را تقویت کرد و این طور تصور شد که وی به فکر آماده کردن خود برای رسیدن به پاستور است.

گمانه کاندیداتوری لاریجانی اگرچه خیلی جدی به نظر می‌رسید، اما به مرور زمان تضعیف شد. به نظر نمی‌رسید که او با دست خودش ریاست قوه مقننه را واگذار کرده باشد تا به یک عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام تبدیل شده و آرام آرامه به حاشیه برود، اما انگار همین طور شد. اصلاح‌طلبان آنطور که کارگزاران نوید داده بود، از وی حمایت نکردند و مواضعش در سال‌های اخیر نیز موجب فاصله گرفتن اصولگرایان از وی شد. بر همین اساس هم هر چه شرط گذاشت و گفت که در صورت حمایت همه طیف‌ها وارد کارزار خواهند شد؛ کسی اعتنا نکرد.

علی لاریجانی اگرچه یک چهره سیاسی اصولگرا است، اما میخواست با طناب اصلاح‌طلبان به چاه انتخابات رفته و دولت بعد که قطعا پرچالش و میراث‌دار این همه ناکارآمدی روحانی است را به عهده بگیرد. بخت، اما گویی یارش بوده و پیش از آن که در وارد این وادی شود، فهمید کجای کار است. رئیس سابق مجلس در ماه‌های گذشته شاهد بگومگو‌های اصلاح‌طلبان درباره حمایت از خودش بوده و حالا دیگر خوب می‌داند که طیف‌های چپ این جریان حاضر به این کار نیستند. اخباری که این روز‌ها درباره بررسی کاندیداتوری جهانگیری در اتحاد ملت به گوش می‌رسد، تمرکز اعتماد ملی بر معرفی کاندیدای حزبی و یا حرف‌های عارف درباره عدم حمایت از نامزد عاریه‌ای در کنگره حزب ندای ایرانیان مصداق این مدعا است.

همچنان درباره حمایت برخی از طیف‌های اصلاح‌طلبان از علی لاریجانی حرف‌هایی زده می‌شود. مثلا گفته می‌شود که اعتدال و توسعه در جلسات اخیر خود تمرکزش را بر حمایت از لاریجانی گذاشته است. کارگزاران نیز باید طبق وعده حسین مرعشی تا پایان هفته جاری گزینه مورد نظر خود را برای کاندیداتوری در ۱۴۰۰ مطرح کند و هنوز معلوم نیست که پای ائتلاف با لاریجانی می‌ماند یا همانطور که از مواضع اخیر اعضای آن و همراهی این حزب با نهاد اجماع ساز جدید اصلاح‌طلبان و شورای هماهنگی استنباط می‌شود، معرفی نامزد حزبی را در دستور قرار می‌هد. حتی اگر فرض کنیم که کارگزاران همچنان حامی لاریجانی خواهد بود، وضعیت تغییری نخواهد کرد و حامیان لاریجانی کم‌شمارتر از آن هستند که بتواند با اتکا به آنان وارد رقابت شود.

علی‌رغم همه قطعیتی که در عدم حمایت چپ‌های جریان چپ از لاریجانی و همه عدم قطعیتی که در حمایت راست‌های جریان چپ از وی وجود دارد؛ تکلیف کاندیداتوری یا عدم کاندیداتوری او مشخص نیست. جمعی از حامیان وی که عموما همان نمایندگان سابق و کسانی که سال‌ها با لاریجانی همکار بوده‌اند؛ هستند اصرار دارند که او باید کاندیداری ریاست جمهوری شود به وی اصرار می‌کنند. خودش، اما به قدری کهنه‌کار هست که بداند به تنهایی ظرفیت رای‌آوری ندارد. ضمن اینکه روی حمایت اصولگرایان نمی‌تواند حساب کند و تعداد حامیانش در جریان اصلاحات نیز کمتر از آن است که بتوان روی آن حساب کرد. خاصه اکنون که مخالفت‌ها با استفاده از کاندیدای اجاره‌ای و تکرار الگوی ۹۲ جدی‌تر و صریح‌تر شده و رنگ و بوی اتمام حجت گرفته است.