از حضور سلمان رشدی تا تحریم نمایشگاه فرانکفورت / اعتراض ها در محل غرفه ایران ادامه خواهد داشت

سرویس فرهنگی فردا _ هنوز چند روزی به بازگشایی نمایشگاه فرانکفورت مانده است ، که حاشیه های آن از چند هفته قبل شروع شد. حضور سلمان رشدی به عنوان نویسنده در افتتاحیه پررنگ ترین حاشیه بوده است که باعث جلب توجه افکار ور سانه های سراسر جهان شدهاست. این عمل در حالی صورت می پذیرد که نمایشگاه فرانکفورت امسال داعیه دار شعار "آزادی بیان" است. سلمان رشدی نیز که با نوشتن "آیات شیطانی" قلوب مسلمانان را جریحه دار کرد، نویسنده دعوت شده به این برنامه است.

آغاز افتتاحیه با سخنرانی سلمان رشدی

برگزار کنندگان نمایشگاه بین‌المللی کتاب فرانکفورت نشست مطبوعاتی این نمایشگاه را با سخنان این نویسنده موهن آغاز می‌کنند . سایت رسمی نمایشگاه درباره این رخداد نوشته است:

سلمان رشدی نویسنده، افتتاحیه کنفرانس مطبوعاتی نمایشگاه کتاب فرانکفورت را آغاز می‌کند. وی نویسندگان بلکه تمام صنعت نشر کتاب را تحت تاثیر خود قرار داد. این دلیل اصلی استفاده از موضوع آزادی بیان و مرزها به عنوان موضوع اصلی نمایشگاه کتاب امسال است.

اعتراض نشر ایران به حضور نویسنده مرتد

اولین اعتراض توسط؛ اتحادیۀ تعاونی‌های ناشران ایران، مجمع ناشران انقلاب اسلامی، مجمع ناشران دفاع مقدس، انجمن فرهنگی ناشران کتاب کودک و نوجوان، اتحادیۀ ناشران قم، انجمن فرهنگی ناشران کتب دانشگاهی، انجمن اسلامی ناشران، شرکت تعاونی ناشران و کتابفروشان تهران، انجمن فرهنگی هنری زنان ناشر، شرکت تعاونی ناشران خراسان و انجمن فرهنگی ناشران بین‌المللی ایرانیان انجام شد؛ که نامه ای را به یورگن باس، رئیس نمایشگاه کتاب فرانکفورت نوشتند و اعتراض خود را به این موضوع اعلام کردند.

متن این نامه بدین شرح بود:

از سایت رسمی نمایشگاه کتاب فرانکفورت مطلع شدیم که در مراسم نشست خبری افتتاحیۀ نمایشگاه، زمانی به آقای سلمان رشدی، نویسندۀ هتاک کتاب آیات شیطانی که در آن صراحتاً به پیامبر مکرم اسلام و مقدسات بیش از 1,500,000,000 انسان در سراسر جهان اهانت نموده است، برای ارائۀ سخنرانی پیرامون اهمیت آزادی بیان برای نویسندگان و صنعت کتاب، اختصاص یافته است. قطعاً این کار موجبات آزردگی ناشران ایران و بسیاری از ناشران مسلمان در سراسر دنیا را فراهم کرده است.

ما ناشران، نویسندگان و فعالان فرهنگی ایرانی و همچنین تشکل‌ها و اتحادیه‌های صنفی نشر ایران، معتقدیم اینگونه کارها شائبۀ نفوذ سیاستمداران را در این رویداد بزرگی فرهنگی القا می‌کند و موجب تحریک عواطف دینی مسلمانان و ناشران کشورهای اسلامی که بخش قابل‌توجهی از حاضران و فعالان نمایشگاه فرانکفورت را تشکیل می‌دهند، می‌گردد و می‌تواند موجب تشدید فاصله‌های فرهنگی و مقدمه‌ای برای واگرایی بین ملت‌ها و فعالان فرهنگی کشورها و باعث ایجاد اختلال در آزادی بیان شود.

از جنابعالی، بعنوان رئیس نمایشگاه فرانکفورت، با جدیت می‌خواهیم به احترام ناشران مسلمان شرکت‌کننده در این رویداد بزرگ و به احترام ادیان ابراهیمی و پیامبر عظیم‌الشأن اسلام، در برنامۀ نشست خبری افتتاحیه تجدیدنظر نموده و از دادن تربیون به این شخص بی‌صلاحیت خودداری نمایید.

بعد از ارسال این نامه و نگرفتن جواب از روسای نمایشگاه، سید عباس صالحی؛ معاون فرهنگی ارشاد اعلام کرد، مسئولان نمایشگاه جوابی به نامه اعتراض آمیز ما نداده اند و همین باعث شده است که عدم حضور ایران در این نمایشگاه مورد بررسی قرار بگیرد.

همچنین در همین رابطه سید عباس صالحی اظهار داشت: اساساً این حرکت را که توسط نمایشگاه کتاب فرانکفورت برنامه ریزی شده است و از جملۀ خط قرمزهای نظام جمهوری اسلامی ایران و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به شمار می رود، حرکتی غیرفرهنگی می دانم.

وی افزود: فتوای امام خمینی رحمة الله علیه در این موضوع نگاهی دینی است و هیچ گاه کمرنگ نخواهد شد.

صالحی ضمن بیان اعتراض خود به این اقدام سیاسی و غیر فرهنگی در نمایشگاه کتاب فرانکفورت که از جمله فعالیتهای فرهنگی در جهان محسوب می شود افزود: از مدیران این نمایشگاه می خواهیم در مورد لغو این برنامه اقدام کنند.

انتشار خبر رسمی انتخاب سلمان رشدی به عنوان سخنران کنفرانس افتتاحیه نمایشگاه فرانکفورت بازتاب‌های خبری فراوانی یافت اما از همان روز نخست، بیش از همه انتظار می‌رفت که دولت جمهوری اسلامی موضع قاطعانه و سیاستی فعالانه در واکنش به چنین تصمیمی اتخاذ نماید.

از حضور سلمان رشدی در نمایشگاه فرانکفورت خوشحالیم!

یورگن بوس رئیس نمایشگاه کتاب فرانکفورت پاسخ مبنی بر اعتراض به حضور سلمان رشدی در کنفرانس مطبوعاتی این نمایشگاه را داد. وی با ابراز خوشحالی از حضور سلمان رشدی در نمایشگاه کتاب فرانکفورت، این امر را نشانه آزادی بیان در این نمایشگاه دانسته است.

متن پاسخ یورگن بوس به شرح ذیل است:

جناب آقای شاهمرادی

مستحضر هستم که شما از طرف تشکل‌هایی که نامشان در زیر نامۀ مورخۀ 5 اکتبر آمده است، با ما مکاتبه می‌کنید. نمایشگاه کتاب فرانکفورت آقای سلمان رشدی را به‌عنوان یک نویسندۀ شناخته‌شده در سطح جهان دعوت کرده است. کنفرانس خبری یک روز قبل از نمایشگاه برگزار می‌شود. آقای رشدی در مورد کتاب جدیدش که ماه گذشته چاپ شده است، صحبت می‌کند. ما خوشحالیم که آقای سلمان رشدی در نمایشگاه کتاب فرانکفورت صحبت می‌کند، چرا که نمایشگاه کتاب فرانکفورت همیشه طرفدار آزادی بیان بوده است.

خوشحال می‌شویم که بحث‌های بیشتر در این باره را در فرانکفورت داشته باشیم.

اعتراض انتشارات شهرداری پایتخت

این پایان ماجرای نمایشگاه فرانکفورت و حضور سلمان رشدی نبود، بلکه اعتراضات از سوی همه ی فعالان نشر صورت گرفت . شهرام گیل آبادی مدیر مرکز ارتباطات و امور بین الملل شهرداری تهران با اعلام اینکه معتقدیم این اقدام مسولان نمایشگاه حرکتی غیرفرهنگی است، تاکید کرد: این کار باعث آزردگی بسیاری از ناشران مسلمان در سراسر دنیا و ناشران ایران اسلامی‌شده است.

وی افزود: عدم حضور انتشارات شهرداری پایتخت در شصت و هفتمین نمایشگاه کتاب فرانکفورت به نوعی متوجه کردن بیش از پیش افکار عمومی، ناشران و نویسندگان به اقدامات این نویسنده هتاک است.

گیل آبادی اقدام مسئولان نمایشگاه فرانکفورت را خلاف آزادی بیان که شعار امسال نمایشگاه عنوان شده است، دانست.

رئیس مرکز ارتباطات و امور بین الملل شهرداری تهران در پایان تاکید کرد: انتشارات شهرداری پایتخت جمهوری اسلامی‌ایران به دلیل پاسداشت حرمت فتوای امام راحل(ره) برای این نویسنده مرتد و همچنین به احترام ادیان ابراهیمی‌و پیامبر عظیم‌الشأن اسلام حضور در این رویداد که در آن سلمان رشدی مرتد نیز حضور دارد را تحریم می‌کند.

اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران نیز در نامه ای خطاب به هاینریش رایتمولر، رئیس اتحادیه ناشران آلمان مراتب اعتراض خود را اعلام کردند.

نمایشگاه فرانکفورت تحریم شد

در ادامه روند بررسی حضور ایران در این نمایشگاه؛ جلسه ای با شرکت تشکل های نشر و سید عباس صالحی، معاون فرهنگی ارشاد برگزار شد و با توجه به جوابی که یورگن بوس رئیس نمایشگاه فرانکورت داه بود، انتظار می رفت تصمیمی اتخاذ شود که موضع قاطعانه و سیاستی فعالانه خود را به نمایش بگذارد.

پس از بررسی های لازم در شامگاه روز چهارشنبه خبر تحریم نمایشگاه فرانکفورت از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به گوش رسید و متن بیانیه آن منتشر شد:

نمایشگاه بین المللی کتاب فرانکفورت که یکی از بزرگترین نمایشگاه‌های کتاب در سطح جهان به شمار می آید متأسفانه در سال جاری در تعارض آشکار با اهداف اعلام شده فرهنگی ، تحت پوشش آزادی بیان اقدام به دعوت از یکی از چهره های منفور در جهان اسلام نموده و برای سلمان رشدی نویسنده ملحد کتاب آیات شیطانی فرصتی برای ایراد سخنرانی در آن نمایشگاه و رونمایی از آخرین اثر وی نموده است که محتوای آن نیز خود نوعی مقابله مستقیم با اندیشه ها و باورهای دینی می باشد. جای تأسف است که برگزارکنندگان این رخداد خود را بازیچه دست عوامل صهیونیست و ضداسلام قرارداده و با مستمسک قرار دادن واژه آزادی بیان عواطف و احساسات مسلمانان سراسر جهان را خدشه دار ساخته اند.

تجلیل و تقدیس از چهره ای که احساسات صدها میلیون انسان را جریحه دار و به ارزشها و عناصر مورد احترام آنان بی حرمتی و توهین می کند نه تنها به نفع آزادی بیان نیست بلکه نوعی بازی سیاسی با ارزش های انسانی و دینی است که به خشونت طلبان و گروه های افراطی ضد اسلام بهانه خواهد داد تا از این بستر به اهداف نامشروع خود دست پیدا کنند.

آزادی بیان ازجمله ارزش های انسانی است که در فرهنگ دینی و ملی ما مورد احترام ویژه می باشد. احترام به آزادی بیان مسئله سیاسی نیست که با سیاست روزمره مورد خدشه قرار گیرد یقینا این معنای بلند انسانی بدون توجه و نظرداشت به ارزشها و مقدسات جوامع انسانی محقق نخواهد شد.

وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به نمایندگی از ملت بزرگی که همواره حرمت گذار ادیان و فرهنگ های مختلف بوده است ضمن اعتراض شدید نسبت به این اقدام ضد فرهنگی علیرغم آمادگی های قبلی و صرف هزینه های فراوان از حضور در نمایشگاه بین المللی کتاب فرانکفورت خودداری نموده و از سایر کشورهای اسلامی نیز می خواهد در برابر این اقدام تحریک آمیز اعلام موضع نمایند.

همچنین از مسئولان نمایشگاه بین المللی کتاب فرانکفورت انتظار می رود از برخورد گزینشی در مواجهه با مفهوم والا و ارزشمند آزادی بیان پرهیز نموده و با اتخاذ تدابیر صحیح، فرصت تعامل و همکاری با دولت ها و ملل مسلمان را گسترش دهند.