نقش امریکا و روسیه در سقوط قیمت نفت

خبرگزاری تسنیم: سید محمدعلی خطیبی، نماینده سابق ایران در اوپک اظهار داشت: این اولین سقوط قیمت نفتی نیست که می بینیم؛ در دهه های گذشته، تقریبا در هر دهه ما شاهد یک سقوط قیمتی در بازار جهانی نفت بوده ایم و این نیز یکی از همان سقوط قیمت هایی است که یک ظاهر و یک ویژگی هایی دارد.

وی افزود: ظاهر سقوط اخیر قیمت نفت این است که اوپک با اوپک پلاس توافق نکردند و در حالی که در اوپک قرار بود کاهشی به کاهش های قبلی تولید نفت اضافه شود، نه تنها کاهش تولید جدیدی محقق نشد، بلکه کاهش های قبلی نیز منتفی شد.

خطیبی با بیان اینکه "اکنون بازار نفت یک بازار رهاشده است و هیچ مدیریتی روی عرضه وجود ندارد"، گفت: پشت صحنه این ظاهر افت قیمت نفت، مسائلی وجود دارد که باید ابتدا آنها حل شود و اگر این مسائل حل شود، دوباره مثل سقوط قیمت های قبلی نفت، بعد از انجام توافقاتی جدید، مدیریت عرضه به بازار بازگشته و شاهد بازگشت قیمت های تعادلی نفت خواهیم بود.

وی ادامه داد: عامل اصلی سقوط قیمت نفت، عربستان سعودی است که با افزایش عرضه از یک سو و کاهش قیمت در فروش برای مشتریانش، وارد یک جنگ قیمتی شده است.

این کارشناس بازار نفت با بیان اینکه "باید توجه داشت که عربستان به تنهایی وارد چنین ماجراجویی نمی شود و این کشور مجری یک سری سیاست های کلان است"، گفت: به نظر می رسد در خصوص بازار نفت بایستی یک توافقی بین سران کشورهای جی-20 صورت بگیرد تا ببینیم بازار نفت به چه سمت و سویی حرکت می کند.

وی افزود: مشکل سقوط قیمت های نفت را نباید در اوپک جست وجو کرد و مطمئنا این مسئله با تلاش در اوپک حل نخواهد شد.

خطیبی خاطرنشان کرد: در اجلاس آخری که در اوپک برگزار شد، کشورهای عضو توافق کردند که بر کاهش های قبلی خودشان، یک میلیون بشکه اضافه کنند، اما وقتی برای توافق با اوپک پلاس رفتند، روسیه و کشورهای دیگر غیراوپک، این موضوع را نپذیرفتند.

وی ادامه داد: موضوع اصلی عدم ثبات در بازار جهانی نفت و سقوط قیمت نفت را باید در مذاکرات و مواجه سران کشورهای بزرگ دنیا به ویژه روسیه و امریکا دنبال کرد؛ امریکا در سایه قیمت های 60-70 دلاری، شیل نفت خود را به سرعت توسعه داده و هر ساله حدود یک میلیون تا یک و نیم میلیون بشکه به ظرفیت تولید و حتی صادرات خود اضافه می کرد؛ در واقع هرچه در توافقات قبلی بین اوپک و اوپک پلاس، کاهش تولید و عرضه مورد قبول طرفین قرار می گرفت، این امریکا بود که با شیل نفت بازار را از آن خود می کرد و این مسئله می بایست یک جایی تعیین تکلیف شود که تا چه زمانی اوپک و اوپک پلاس از ظرفیت عرضه کم کنند و امریکا این بازار را تصاحب کند.

نماینده سابق ایران در اوپک تصریح کرد: امریکا در چند سال اخیر، در مقابل کاهش هایی که اوپک و اوپک پلاس داده، بالاترین سهم را از بازار نفت گرفته و این موضوع باید بین امریکا، روسیه به نمایندگی از کشورهای غیراوپک و عربستان به نمایندگی از اوپک، حل و فصل شود.

وی افزود: حتما در آینده چنین توافقی صورت می گیرد و بعد از آنکه چنین توافقی در پشت صحنه صورت گرفت، مثل موارد قبلی سقوط قیمت نفت، شاهد بازگشت تعادل به بازار نفت خواهیم بود.

خطیبی با بیان اینکه "درکنار این جنگ قیمت ها به مسئله شیوع ویروس کرونا که از آن، طبق نظریه ای به عنوان یک جنگ بیولوژیک یاد می کنند، باید توجه کرد"، گفت: در سقوط اخیر قیمت نفت، علاوه بر تمامی عواملی که تشابهاتی با عوامل سقوط های قبلی قیمت نفت داشته، شیوع ویروس کرونا و تأثیر آن بر افت تقاضای جهانی نفت، عامل مهمی در تشدید کاهش قیمت نفت بوده و این مسئله، سقوط اخیر را با موارد قبلی متمایز می کند.

وی ادامه داد: بیماری کرونا تقریبا فعالیت های اقتصادی جهان را به تعطیلی کشانده و تقاضای جهانی نفت را به حداقل رسانده، حتی برخی منابع کاهش تقاضای روزانه نفت در جهان را بین 15 تا 20 میلیون بشکه تخمین می زنند.

این کارشناس بازار نفت با بیان اینکه "با تأثیر شیوع ویروس کرونا، بازگرداندن بازار نفت به شرایط تعادل سخت تر است"، گفت: با تأثیر ویروس کرونا بر اقتصاد جهانی، چنانچه بین کشورهای بزرگ صنعتی همچون امریکا و روسیه، توافقی صورت گیرد، بسیار بعید است که قیمت های نفت دوباره به 70 دلار بازگردد، اما در صورت حصول توافق بین کشورهای بزرگ صنعتی و مدیریت عرضه در بازار نفت، شاهد بازگشت قیمت ها به بین 30 تا 40 دلار خواهیم بود.

وی افزود: در صورتی که هیچ توافقی صورت نگیرد و همچنان بازار به صورت رهاشده باقی بماند و فکری برای مدیریت عرضه در بازاری که با افت شدید تقاضا مواجه شده نشود، ممکن است قیمت نفت برای مدتی به زیر 20 دلار نیز برسد، بعد از آن بازار نفت به دو شکل می تواند تنظیم شود؛ یکی آنکه بازار دوباره به حال خود رها می شود و بازار نفت خودش را تنظیم می کند، به طور مثال تولید نفت با هزینه های بالا متوقف می شود و با کاهش عرضه، تعادل به بازار بازمی گردد که البته این راه، زمان بر است؛ راه دیگر نیز این است که بین 20 کشور بزرگ دنیا از جمله روسیه و امریکا توافقاتی صورت می گیرد و این توافق نیز توسط عربستان و ... اجرایی می شود و بازار به تعادل می رسد؛ تا زمانی که این بیماری از بین برود و تقاضای جهانی نفت دوباره به شرایط قبل بازگردد.