سیاست یک بام و دو هوای بایدن در قبال جنگ یمن
صرف نظر از اینکه قصد بایدن برای پایان دادن به جنگ یمن تا چه اندازه جدی است، استقبال سعودی‌ها از راه حل سیاسی و به رسمیت شناختن انصارالله جهت مذاکره با آن، به معنای اعتراف علنی ریاض به شکست است.
خبرگزاری تسنیم: «جو بایدن» رئیس جمهور جدید آمریکا پس از ورود رسمی به کاخ سفید، جنگ یمن را ضمن اولین پرونده‌های خارجی خود مورد بررسی قرار داد.
بایدن پیش از آغاز رسمی فعالیت خود در منصب ریاست جمهوری آمریکا وعده پایان جنگ یمن را داده بود.
در همین راستا،«مارتین گریفیتس» فرستاده ویژه سازمان ملل در امور یمن برای رایزنی و تبادل نظر با مقامات جمهوری اسلامی ایران در خصوص حل بحران یمن وارد تهران شد.
سیاست یک بام و دو هوای بایدن در قبال جنگ یمن
در همین راستا طی هفته‌های گذشته وزارت خارجه دولت جدید آمریکا اعلام کرد که فروش تسلیحات آمریکایی به عربستان سعودی و امارات به حالت تعلیق در می‌آید؛ همچنین در معاملات تسلیحاتی میان واشنگتن و این کشورها نیز بازنگری صورت خواهد گرفت.
دو روز قبل نیز وزارت خارجه آمریکا اعلام کرد که قصد دارد از تصمیم دولت سابق این کشور مبنی بر درج نام جنبش انصارالله یمن در لیست سازمان‌های تروریستی عقب‌نشینی کند. «ند پرایس» سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در گفتگو با شبکه الجزیره در خصوص اقدام دولت «دونالد ترامپ» رئیس جمهور سابق این کشور برای درج نام جنبش انصارالله یمن در لیست سازمان های تروریستی اظهار داشت، پس از یک بررسی جامع می‌توانیم تصمیم خود را برای لغو طبقه بندی «حوثی‌ها» در لیست تروریسم اعلام کنیم.
اما در عین حال رئیس جمهوری آمریکا روز پنجشنبه با حضور در وزارت امور خارجه این کشور در سخنانی مدعی شد: هم‌زمان عربستان سعودی با حملات موشکی، پهپادی و تهدیدهای دیگر نیروهای تامین شده ایران در چندین کشور روبرو است. ما به حمایت و کمک به عربستان سعودی در دفاع از حاکمیت و تمامیت ارضی خود و مردم آن ادامه خواهیم داد.
دولت عربستان نیز با استقبال از این اظهارات بایدن اعلام کرد: «ریاض از سخنان بایدن در باره پایبندی ایالات متحده به همکاری با عربستان برای دفاع از حاکمیت و مقابله با تهدیدهایی که عربستان را هدف قرار می‌دهد، استقبال می‌کند.»
نگاهی دقیق به اظهارات بایدن بطور تلویحی نشان می‌دهد که دولت بایدن قصد ندارد فروش میلیاردها دلار اسلحه به عربستان و امارات را متوقف کند بلکه صرفاً قصد دارد برچسب علت فروش و توجیه فروش این سلاح‌ها را تغییر دهد.
پشت پرده تصمیم بایدن برای توقف جنگ یمن
به اعتقاد کارشناسان در واقع، هدف بایدن توقف کشتار مردم بی دفاع یمن نیست بلکه وی قصد دارد با این ژست بشردوستانه با یک تیر چند نشانه بزند. بایدن به پشتیبانی خود از ریاض در قالب‌های جدید ادامه خواهد داد و نه تنها با فشار بر عربستان سعودی سلاح‌های بیشتری به ریاض خواهد فروخت و دلارهای نفتی زیادی از عربستان وارد خرانه آمریکا خواهد کرد، بلکه ترامپ و شرکت‌های تسلیحاتی نزدیک به وی را از منافع این قراردادها محروم می‌کند تا از قدرت گیری ترامپ و جریان ترامپیسم در انتخابات آتی آمریکا جلوگیری کند.
کاملاً واضح است که عربستان سعودی و امارات متحده عربی قادر به انجام چنین جنگ ویرانگری بدون چراغ سبز دولت ایالات متحده که در آن زمان دموکرات‌ها در ان حضور داشتند، نبودند. بنابراین چرا بایدن هنگامی که به عنوان معاون دولت باراک اوباما در قدرت بود، با جنگ عربستان علیه غیرنظامیان یمن مخالفت نکرد.
عوامل دیگری همچون تشدید تجاوزات ائتلاف عربی به سرکردگی عربستان ضد یمنی‌ها و صحبت از ایجاد پایگاه‌های نظامی جدید آمریکا در عربستان از جمله شواهدی است که نشان می‌دهد نیت واقعی بایدن پایان دادن به جنگ یمن با اهداف بشردوستانه نیست.
آن چه اکنون باعث شده دولت بایدن به سمت پایان جنگ یمن حرکت کند، گزینه ای انتخابی نبوده است بلکه دولت بایدن خود را ناچار می بیند که به صورت دیگری برای پایان دادن به جنگ یمن وارد عمل شود. بایدن در این زمینه تحت فشار افکار عمومی داخلی و مخالفت جهانی با تداوم نسل کشی یمنی‌ها، در کارزار انتخاباتی، وعده داد هم ممنوعیت سفر که با دستور مهاجرتی ترامپ صورت گرفت، لغو شود و هم حمایت واشنگتن از جنگ عربستان در یمن پایان یابد.
«علی المحطوری» نویسنده و کارشناس سیاسی یمنی در این زمینه گفت: آمریکا در زمان ریاست جمهوری باراک اوباما تصمیم به این جنگ را اتخاذ کرد و آن را ادامه داد و در زمان دونالد ترامپ ادامه یافت و اکنون در دوره ریاست جمهوری جو بایدن شاهد گفتمان جدیدی هستیم، ولی این گفتمان اصل مسئله را که توقف جنگ و پایان محاصره است هدف قرار نمی دهد.
موضع برتر انصارالله در برابر متجاوزان
اما درهر صورت اتفاقی که اکنون رخ داده این است که سعودی‌ها مجبورند برای خروج از باتلاق یمن پای میز مذاکره با انصارالله بیایند؛ البته در شرایطی که یمنی‌ها در موضع قدرت قرار دارند.
در همین راستا «محمد علی الحوثی» عضو شورای عالی سیاسی یمن تاکید کرد، ما آنچه را بایدن بیان کرده، صرفا در حد حرف می‌دانیم و منتظر پایان جنگ و محاصره هستیم. ما بر اساس منافع یمن گفتگو خواهیم کرد، و تکبر یا ذلت را نخواهیم پذیرفت.
الحوثی به موضوع غرامت در جنگ اشاره کرد و اظهار داشت ما خواهان پرداخت غرامت از سوی کشورهای متجاوز همانند غرامت‌هایی که کویت از عراق به دست آورد، هستیم. این حق ملت یمن است که از خود دفاع کنند، ما هم سلاح می سازیم و هم پهپاد و صاحب تجربه هستیم.
این نشان می‌دهد، یمنی‌ها به حدی از قدرت رسیده‌اند که حاضر نیستند برای پایان جنگ هر امتیازی به دشمن واگذار کنند.
علت استقبال عربستان از موضع آمریکا
همچنین واضح است که سعودی‌ها تمایل به پایان جنگ یمن به این شکل ندارند؛ اما در شرایطی که آمریکا ادامه جنگ یمن را بیهوده می‌داند و عربستان نیز می‌داند که به تنهایی و بدون حمایت ایالات متحده در برابر یمن دوام نخواهد آورد مجبور به پذیرش خواسته واشنگتن شده است. این اقدام ریاض عملا اعتراف به شکست است.
6 سال از جنگ یمن گذشت و درحالی که قرار بود ائتلاف سعودی در کمتر از دو هفته جنبش انصارالله را نابود کند، اکنون این جنبش به سطح قابل قبولی از بازدارندگی و قدرت رسیده که سعودی‌ها مجبورند برخلاف میل خود آن را به رسمیت شناخته و با یمنی‌ها مذاکره کنند. سرمایه‌گذاری‌های ریاض برای مشروعیت بخشی دوباره به «عبد ربه منصورهادی» رئیس جمهور فراری یمن که ساکن هتلهای عربستان شده نیز نتیجه‌ای نداشت.
«عبدالناصر المودع»، تحلیلگر سیاسی یمنی در این زمینه معتقد است، بعد از اظهارات بایدن در پایان دادن به حمایت نظامی و فروش تسلیحات به ائتلاف عربی، عملیات نظامی بزرگ متوقف شد و این امر می‌تواند به نفع انصارالله یمن در به دست آوردن پیروزی نظامی در منطقه مارب و ساحل غربی باشد. در این شرایط گزینه‌های عربستان محدود و دشوار است، ریاض در عین حال که نمی‌تواند به طور علنی عقب‌نشینی و اعلام شکست کند ، دیگر قادر نیست حملات نظامی بزرگی علیه انصارالله ترتیب دهد.
به طور کلی این رویکرد بایدن در کوتاه مدت، وضعیت یمن را بهبود نمی‌بخشد اما از دیدگاه بسیاری، حتی این اقدام ناقص آمریکا که شریکی وحشتناک برای جنایات عربستان بوده، بهتر از هیچ است.
آمریکا از سال 2015، از جنگ ائتلاف سعودی به سرکردگی عربستان علیه یمن حمایت می‌کند.
جنگنده‌های آمریکایی تا نوامبر 2018 وظیفه سوخت رسانی به جنگنده‌های ائتلاف سعودی را که به یمن حمله می‌کرده و غیرنظامیان شامل کودکان را به قتل میرساندند، برعهده داشتند. دولت آمریکا در دوره ریاست جمهوری «دونالد ترامپ»، 23 میلیارد دلار تسلیحات پیشرفته‌ای به عربستان فروخت.
براساس گزارش ماه دسامبر سازمان ملل در این جنگ 230 هزار نفر جان خود را بر اثر جنگ از دست دادند. بخشی از این افراد جان خود را به دلیل کمبود غذا، آب و مراقبت‌های بهداشتی از دست دادند . در عین حال، حدود 24 میلیون یمنی دیگر برای زنده ماندن و مقابله با بیماری‌هایی مانند وبا به کمک نیاز دارند.
واضح است که دولت یمن در صنعا، به رغم استقبالش از طرح بایدن، منتظر عملی شدن این شعار یعنی پایان جنگ و لغو محاصره ملت یمن است و اینگونه مشخص خواهد شد که آیا بایدن در این طرح ابتکاری خود جدی و صادق است یا خیر. آمریکا پیشتر نیز وعده‌های بسیاری درباره پایان جنگ یمن داده ولی در حد جوهری بر روی کاغذ مانده است.
دیدگاه تان را بنویسید