همتی گزینه اصلاح طلبان!/آملی لاریجانی علیه شورای نگهبان
خراسان: شامگاه دوشنبه و در حالی که گمانه زنی ها در خصوص لیست نهایی تایید صلاحیت شدگان به اوج خود رسیده بود، به ناگاه خبرگزاری فارس با تیتر « دست رد شورای نگهبان به بانیان وضع موجود» از لیست هفت نفره تایید صلاحیت شدگان رو نمایی کرد: «سید ابراهیم رئیسی،سعید جلیلی، سید امیر حسین قاضی زاده هاشمی، محسن رضایی، علیرضا زاکانی، محسن مهر علیزاده و عبدالناصر همتی.» لیستی که نبود چهره های شاخصی همچون علی لاریجانی و اسحاق جهانگیری و از سوی دیگر وجود افرادی همچون مهر علیزاده که پیش از این در انتخابات مجلس رد صلاحیت شده بودند و علیرضا زاکانی، باعث شد که بسیاری این لیست منتشر شده توسط خبرگزاری فارس را همانند دیگر لیست های انتخاباتی در حد یک گمانه تلقی کنند و حتی در فضای مجازی به آن واکنش طنازانه داشته باشند تا این که از شامگاه روز گذشته رفته رفته احتمال درست بودن این فهرست قوت گرفت و ظهر روز گذشته، لیست نهایی تایید صلاحیت شدگان که به دست وزارت کشور رسیده بود، در اخبار سراسری ساعت 14 اعلام شد و یکی بودن آن با لیست ادعایی فارس و نبود چهره های شاخصی چون لاریجانی به شدت بازتاب یافت و برخی را شوکه کرد. لیستی که نه تنها موجی از واکنش ها در فضای مجازی را به همراه داشت بلکه حتی باعث شد سید ابراهیم رئیسی کاندیدای پرچمدار جریان اصولگرایی نیز از تلاش های خود برای اضافه شدن بعضی از اسامی به لیست تایید صلاحیت شدگان خبردهد: «از دیروز عصر که از نتایج تایید صلاحیت‌ها مطلع شدم، شاید شماها و خود آقایان هم خبر نداشته باشند، من تماس‌هایی گرفتم و در حال انجام رایزنی‌هایی هستم که صحنه انتخابات، رقابتی‌تر و مشارکتی‌تر شود.» در این بین اما روز گذشته اعلام شد که قرعه کشی کاندیداهای تایید صلاحیت شده برای مناظرات که بنا بود روز گذشته انجام شود، به تعویق افتاده است؛ موضوعی که این گمانه را تقویت کرد که ممکن است ترکیب نهایی تایید صلاحیت شدگان دستخوش تغییرات قرار گیرد. هر چند بیاینه های منتشر شده از سوی نامزدهای رد صلاحیت شده این احتمال را ضعیف تر کرد.
انتقادها از شورای نگهبان
در این میان به رغم دفاع برخی کاربران فضای مجازی از این تصمیم شورای نگهبان برخی دیگر از این تصمیم انتقاد کردند. علی جنتی وزیر سابق فرهنگ و ارشاد در توئیتی نوشت: «سرانجام پس از 10 روزبحث ومناقشه، شورای نگهبان نامزدهای مدنظر خود را برای ریاست جمهوری اعلام کرد.یک ضرب المثل فارسی می گوید:«کوه زایید، موش زایید!» بدیهی است با این تعداد کاندیدای پوششی از هم اکنون نتیجه انتخابات روشن است و آن چه در این میان با مشارکت اقلیت قربانی می شود، جمهوریت نظام خواهدبود.» مصطفی فقیهی مدیر مسئول سایت انتخاب نیز در صفحه توئیتر خود نوشت: «هیچ‌گاه ندیدم شورای نگهبان به دلیل رد صلاحیت و تایید برخی، این چنین از منتهاالیه راست و ارزشی‌ها تا منتهاالیه چپ، مورد نقد و گاه حمله قرار گرفته باشد. شورای نگهبان حتماً باید بابت این تصمیم خود و تحمیل هزینه‌ای سنگین به کشور پاسخگو باشد.» واکنش ها به همین جا ختم نشد و حتی پای اعتراض برخی چهره های اصولگرایی نیز به میان آمد. از جمله پرویز امینی فعال سیاسی در صفحه توئیتر خود با انتقاد شدید از شورای نگهبان نوشت: «شورای محترم نگهبان!... کاری کردید کارستان ! خدا قوت! با یک کاندیدای اصلی(رئیسی) و چند نامزد کمکی و یک مثقال رقیب(مهرعلیزاده_همتی)، مفاهیمی مثل مشارکت، رقابت، انتخابات و رای مردم معنایی دارد؟» کیان عبداللهی سردبیر خبرگزاری تسنیم نیز در اعتراض به رد صلاحیت شدگان انتخابات ریاست جمهوری نوشت: «آقایان شورای نگهبان ! ۱-انتخابات مطلوب یعنی سلایق مختلف داخل نظام در رقابت باشند و مردم انتخاب کنند ۲-تصمیماتتان باید به لحاظ عمومی قابل توجیه باشد نه این که بخش مهمی از بدنه حزب‌اللهی هم قانع نشوند اولی برگرفته از تاکید آقا درسال۸۴ است و دومی به لحاظ عقلی بدیهی است. حالا خود دانید.»
قانون‌مداری یا مصلحت سنجی؟
از سوی دیگر اما کاربرانی نیز معتقد بودند که این رفتار شورای نگهبان به دور از مصلحت سنجی های همیشگی و منطبق بر قانون است. در همین خصوص علی جعفری از چهره های نزدیک به سعید جلیلی در توئیتی نوشت: «تا دیروز شورای نگهبان را به خاطر تایید صلاحیت حسن روحانی و جهانگیری، مقصر وضع موجود می‌دانستند؛ حالا که شرکا و بانیان وضع موجود رد صلاحیت شده اند، شورای نگهبان را متهم به مهندسی می‌کنند.» جعفری در توئیت دیگری هم نوشت: «از یک طرف شورای نگهبان را متهم به مهندسی می‌کنند و از طرف دیگر می‌گویند شورای نگهبان باید در جهت افزایش مشارکت، مهندسی کند. بالاخره شورای نگهبان قانون را اجرا کند یا مهندسی کند؟» البته این سخنان واکنش های جالبی هم در فضای مجازی داشت از جمله محمد دلاوری مجری مشهور در توئیتی نوشت: «فهرست شورای نگهبان موافق هم داره؟ خود رئیسی هم که مخالفه.» حسین دهباشی نیز در توئیتی واکنش کاملا متفاوتی به رد صلاحیت ها داشت و نوشت: «تک‌تکِ کسانی که نامزد شدند -با امضا زیرِ اوراقِ ثبت‌نام- به قانون اساسی و اصل۹۹ آن (درباره اختیارات ش.نگهبان) اعلام وفاداری کرده بودند. تک‌تک‌شان با همین سازوکار -و با حذف رقبایشان در انتخابات‌های دیگر- کاره‌ای شده بودند. چیزی که عوض دارد، گِله ندارد.» همچنین تعدادی از کاربران با اشاره به پیشتازی قابل توجه سید ابراهیم رئیسی نسبت به سایر نامزدها، این نحوه گزینش شورای نگهبان را به ضرر او تلقی کردند. کاربری در همین خصوص نوشته بود: «رئیسی این چهار سال محبوبیت اجتماعی زیادی به ویژه بین محرومان کسب کرد. در نظرسنجی‌ها هم بالاتر از بقیه بود. رد صلاحیت‌ها ضربه سنگینی به اعتبار و محبوبیت رئیسی هم هست.» یا کاربر دیگری هم گفته بود: «بازنده اول ردصلاحیت‌ها شخص رئیسیه که با این‌که در حالت عادی هم تو نظرسنجی‌ها از بقیه بالاتر بود، الان به خاطر این وضعیت هدف هجمه قرار می‌گیره و اگه پیروز شه هم جایگاهش سست‌تر می‌شه و حتی اگه بعضی صلاحیت‌ها تغییر کنه بازهم از لحاظ رسانه‌ای ضربه خورده و رقیبش تقویت شده.» از سوی دیگر علی اکبر رائفی پور در توئیتی نوشت: «هیچ کسی در مقابل آبروی نظام خط قرمز محسوب نمی شود! مجلس هرچه سریع تر باید قانونی را به تصویب برساند که مبتنی بر آن علت رد یا عدم احراز صلاحیت کاندیداهای معترضی که اقدام به رسانه ای کردن موضوع کرده باشند، توسط شورای‌نگهبان به اطلاع عموم مردم برسد.»در این بین مهدی فضائلی معاون اطلاع رسانی دفتر نشر آثار رهبر انقلاب نیز در توئیتی نوشت:« آزمون دشوار و مهم سیاست ورزی مؤمنانه برای دکتر لاریجانی، ان‌شاءا... سربلند بیرون می آیند.»
کدخدایی:رسیدگی به اعتراض نداریم
در این بین کدخدایی سخنگوی شورای نگهبان در واکنش به انتقادات از رد صلاحیت ها و نبود چهره های شاخص از دیگر سلایق سیاسی گفت:«ملاک و معیار اعضای شورای نگهبان، قانون است و شورای نگهبان بدون توجه به جناح ها و گروه ها تصمیم می گیرد و ممکن است در دوره ای نامزدهای یک جریان بیشتر و در دوره دیگر نامزد های جریان غیر همسو با آن بیشتر باشد.» وی افزود: «چون اصولا در ریاست جمهوری بحث رد صلاحیت وجود ندارد و احراز صلاحیت است، طبق قانون، خود قانون گذار مرحله‌ای برای رسیدگی به اعتراض و شکایت و این گونه مسائل لحاظ نکرده، در واقع وقتی ما اسامی را اعلام کردیم و وزارت کشور هم اطلاع رسانی می‌کند وارد موعد قانونی تبلیغات می‌شویم.»
آملی لاریجانی علیه شورای نگهبان
اما انتقادات صریح آیت ا... صادق آملی لاریجانی به عملکرد شورای نگهبان نگاه ها را به خود جلب کرد. این عضو فقهای شورای نگهبان و برادر علی لاریجانی چهره شاخص رد صلاحیت شده، در رشته توئیتی نوشت: «از اولین حضور این‌جانب در شورای‌نگهبان در سال 1380، حدود 20 سال می‌گذرد. در تمام این مدت، از شورای نگهبان دفاع کرده‌ام، حتی در سال‌هایی که در قوه قضاییه بودم؛ اما هیچ گاه تصمیمات شورا را تا این حد غیر قابل دفاع نیافته‌ام؛ چه در تأیید صلاحیت‌ها و چه در عدم احراز صلاحیت‌ها.» رئیس سابق قوه قضاییه همچنین از آن چه «دخالت‌های فزاینده دستگاه‌های امنیتی از طریق گزارش‌های خلاف واقع، در تصمیم‌سازی برای شورای نگهبان» خواند، انتقاد کرد.
بیانیه های لاریجانی وجهانگیری
علی لاریجانی در بین دیگر نامزد های انتخاباتی مهم ترین چهره ای بود که رد صلاحیتش همگان را شگفت زده کرد تا جایی که علی مطهری که خود در این دوره از انتخابات ریاست جمهوری نام نویسی کرده بود، با بیان این که رد صلاحیت خودش قابل پذیرش است اما لاریجانی نه، در صفحه توئیتر خود نوشت: «از رد صلاحیت خودم با وجود آن که می‌دانم دلیل قانع‌کننده‌ای ندارد می‌گذرم اما از رد صلاحیت آقای لاریجانی که همیشه گوش به فرمان نظام بوده و تجربه گران سنگی برای امروز نظام داشت در حیرتم!»«استناد به مصوبه شورای عالی امنیت ملی به اقامت یا تحصیل اقوام درجه یک مقامات عالی در کشورهای دیگر، پذیرفته نیست زیرا این شورا حق قانون گذاری ندارد. قانون گذار فقط مجلس است.» لاریجانی نیز که به دیده بسیاری تایید صلاحیتش حتمی بود، در واکنش به نظر شورای نگهبان در بخشی از بیانیه خود نوشت: «حال آن که روند انتخابات این گونه رقم زده شد، بنده وظیفه خویش را در پیشگاه الهی و ملّت عزیز انجام داده‌ام و راضی به رضای الهی هستم و از همه کسانی که در این مدّت کوتاه، ابراز لطف فرمودند، سپاس گزارم و امیدوارم برای اعتلای ایران اسلامی، در انتخابات حضور یابید.» اسحاق جهانگیری نیز دیگر نامزدی بود که در ترکیب تایید صلاحیت شدگان شورای نگهبان جای نگرفت و او نیز در بخشی از بیانیه خود نوشت: «به خدا پناه می برم و عدم احراز صلاحیت بسیاری از شایستگان را تهدیدی جدی برای مشارکت همگانی و رقابت عادلانه گرایش ها و جریان های سیاسی به ویژه اصلاح گرایان می دانم ...اکنون تکلیف از من ساقط است و پایان فعالیت های انتخاباتی خود را اعلام کرده ...و عموم شهروندان را به مشارکت در انتخابات دعوت می کنم.» مسعود پزشکیان دیگر چهره اصلاح طلب نیز در واکنش به تایید نشدن صلاحیتش در اطلاعیه ای اعلام کرد: «چه مبارک سحری بود و چه فرخنده شبی. ضمن تشکر از اقشار مختلف مردم از تمام استان‌های کشور، شخصیت‌ها و احزاب که لطف و حمایت خود را از آقای دکتر پزشکیان اعلام کرده‌اند، اعلام می‌کنیم که ایشان قصد اعتراض به تصمیم شورای نگهبان را نداشته و هیچ گونه رایزنی برای احراز صلاحیت خود نکرده و نخواهد کرد.» محسن هاشمی نیز در اولین اظهار نظر پس از رد صلاحیتش گفت: «سردار سلیمانی امانتدار حق مردم بود، حق انتخاب مردم، بزرگ‌ترین حق‌الناس است. امروز جامعه ما در آستانه انتخابات ریاست جمهوری و شورای شهر، در شرایط ملتهب و نگران‌کننده‌ای است. به قول آیت ا... هاشمی رفسنجانی در هر شرایطی نباید با انتخابات و صندوق‌های رای قهر کرد.»
تمکین ضرغامی و سعید محمد
فارغ از کاندیداهای اصلاح طلب، نامزد های اصولگرا نیز به رد صلاحیت خود واکنش نشان دادند. از جمله عزت ا... ضرغامی در کانال تلگرامی اش نوشت: «بخش‌هایی از طرح مسکن،برنامه‌های بدون بودجه، اصلاح نظام بانکی،نظام مالیاتی، گمرک، تجارت خارجی و نظام یارانه‌ها در همین جا منتشر شده است. با تشکر از دو سال تلاش شبانه‌روزی مشاوران و کارشناسان و تیم‌های اقتصادی‌ام، به تدریج بقیه طرح‌های آماده شده را برای مدیران آینده، ارائه خواهم کرد.» سعید محمد نیز در توییتی اعلام کرد: «به عنوان سرباز ولایت و پاسدار ارزش ها و آرمان های انقلاب اسلامی و با آرزوی سربلندی برای مردم عزیز ایران و با احترام به ارکان نظام مقدس؛ به زودی بیانیه این جانب منتشر می شود.» رستم قاسمی نیز البته ساعاتی قبل از اعلام نهایی نامزدها از کناره گیری اش به نفع جریان انقلاب خبرداد: «با این جمله آمدم (من #رستم_قاسمی سرباز وطن)و حال که تکلیفِ ادامه راه از روی دوش این حقیر برداشته شد خدا را شاکرم و با همین جمله مثل گذشته به رسم سربازی، برای رهایی از وضع موجود تلاش خواهم کرد تا ان شاءا... این انتخابات،پرشور و به نفع اقتصادومعیشت مردم رنج دیده عزیز به اتمام رسد.»
اصلاح طلبان چه می کنند؟
حالایکی از سوالات اساسی این است که اصلاح طلبان در نبود گزینه ها ی اصلی خود یعنی جهانگیری، پزشکیان و البته شاید گزینه نهایی خود یعنی لاریجانی، چه می کنند و آیا به سراغ دو نامزد موجود یعنی مهر علیزاده یا همتی خواهند رفت؟ در اولین گام مهر علیزاده که پیشتر در لیست نامزدهای اصلاحات جای نداشت، پس از اعلام تایید صلاحیت خود در توئیتی با هشتگ کردن اسامی نامزد های شناخته شده اصلاحات یعنی جهانگیری، پزشکیان، شریعتمداری، تاجزاده و شجاعی توئیت زد که « اصلاحات زنده است». او حالا در نبود مدعیان بدش نمی آید که گزینه اول اصلاحات باشد. اما سخنان دیروز کرباسچی دبیرکل کارگزاران نشان داد که اگر بنا به حمایت از گزینه ای در این دوره از انتخابات باشد آن گزینه عبدالناصر همتی رئیس بانک مرکزی است نه مهرعلیزاده:« آقای همتی نیروی خوبی است منتها ما نمی‌دانیم ایشان آمادگی ماندن در صحنه و کار کردن در این شرایط را دارد یا خیر؟ و این را باید بررسی کنیم. ما بر اساس این که ایشان به کارگزاران می‌آید یا نمی‌آید، درباره آقای همتی بحث نمی‌کنیم.» او با اشاره به این که همتی عضو کارگزاران است، ادامه می دهد:« ایشان عضو کارگزاران بوده و هیچ وقت هم استعفا نکرده‌اند اما برای ما مسئله اصلی بحث کشور، کارآمدی و حل مشکلات مردم است، باید ببینیم که ایشان در این زمینه چه اندازه می‌تواند کار کند و چه برنامه کاری در این حوزه دارد. البته اصل این موضوع باید در جبهه اصلاح‌طلبان بررسی و بعد درباره آن اعلام نظر شود.»
دیدگاه تان را بنویسید