ارزیابی ایران از مذاکرات قطر/انداختن توپ در زمین ایران

پدر شرایطی که مقامات ایرانی روند مذاکرات احیای برجام را در قطر مثبت و امیدوار‌کننده ارزیابی می‌کنند، امریکایی‌ها مثل گذشته نظرات متفاوت‌تری نسبت به طرف ایرانی به جهان مخابره می‌کنند تا گفتگو‌ها را شکست خورده جلوه دهند. یک مقام امریکایی مدعی شد که بعد از مذاکرات غیرمستقیم ایران و امریکا در مورد برجام در دوحه، شانس احیای این توافق اتمی کم و کمتر شده است. اروپایی‌ها هم در همسویی با واشنگتن، توپ را به زمین ایران انداختند و ادعا کردند که تهران مطالبات فرابرجامی را کنار بگذارد و زودتر توافق را امضا کند، این اظهارات همان سناریوی نخ‌نمایی است که غربی‌ها همواره در دقیقه نود مذاکرات برای امتیاز‌گیری بیشتر از ایران به‌کار می‌بندند.

درحالی که مقامات ایرانی گفته‌اند مذاکرات قطر آزمون جدی برای امریکاست تا نشان دهد نسبت به احیای برجام جدی است یا نه، اما امریکا نشان داد که محل مذاکرات مهم نیست و اراده‌ای از سوی امریکا برای رسیدن به توافق و لغو تحریم‌ها وجود ندارد و هر آنچه که امریکایی‌ها می‌گویند تنها جنبه تبلیغاتی دارد. به گزارش خبرگزاری رویترز، یک مقام امریکایی که نخواست نامش فاش شود روز پنج شنبه در سخنانی گفت: «به دلیل عدم پیشرفت در مذاکرات اتمی دوحه، شانس موفقیت برای احیای برجام کمتر شده است.» این مقام امریکایی تأکید کرد: «چشم‌انداز توافق پس از دوحه بدتر از قبل از دوحه است و روز به روز بدتر هم خواهد شد. شما می‌توانید دوحه را در بهترین حالت به عنوان آب در حال حرکت و در بد‌ترین حالت به عنوان حرکت به سمت عقب توصیف کنید. اما در این مرحله، زیر پا گذاشتن آب برای همه اهداف عملی حرکت به سمت عقب است.»

این مقام امریکایی به جزئیات مذاکرات در دوحه اشاره نکرد، اما برخی مقامات دیگر این کشور مدعی شده بودند ایران در مذاکرات قطر، علاوه بر اصرار بر خواسته‌های خود، درخواست‌های قدیمی را نیز پیش کشیده بود. این مقام امریکایی ادعا کرد: «خواسته‌های مبهم آنها، بازگشایی مسائل حل‌شده و درخواست‌هایی که به وضوح با برجام مرتبط نیستند، همگی به ما نشان می‌دهد که بحث واقعی که باید انجام شود بین ایران و ایالات متحده برای حل اختلافات باقی‌مانده نیست. ایران باید این سؤال اساسی را حل کند که آیا علاقه‌مند به بازگشت متقابل به برجام است یا خیر.»

ادعای این مقام امریکایی درحالی است که ایران هیچ بندی به برجام اضافه نکرده و تنها خواستار اجرای آن از سوی غربی‌هاست تا به تعهداتش برای منتفع شدن ایران از توافق هسته‌ای عمل کنند. ایران بار‌ها گفته که از منافع ملی و خط قرمز‌های خود که همان لغو همه تحریم‌هاست عقب‌نشینی نخواهد کرد، ولی مقامات کاخ سفید با لغو همه تحریم‌ها مخالفند. از طرفی، امریکا درحالی ایران را به زیاده‌خواهی در برجام متهم می‌کند که خودش دنبال گنجاندن بند‌های جدیدی مانند برنامه موشکی و رفتار‌های منطقه‌ای ایران در توافق احتمالی است که تهران به شدت با آن مخالفت کرده است. در روز‌های اخیر برخی منابع اعلام کرده بودند امریکا با همان سیاست‌های قبلی در مذاکرات قطر حاضر شده و بر خواسته‌های خود طبق آنچه در وین درحال انجام بود، اصرار دارد، اما ایران گفته که مذاکرات باید بر سر مسائل باقی مانده در وین انجام شود و مذاکره مجدد درباره توافقات حاصل شده در وین لزومی ندارد. یکی از موارد مهم اختلافی باقی مانده، بحث خارج کردن سپاه پاسداران از لیست تروریسم و تحریم‌ها است، اما امریکا با این مسئله مخالف است و تاکنون توافقی در این زمینه حاصل نشده است.

خوش بینی هیئت ایرانی

با وجود بدبینی امریکایی‌ها به روند مذاکرات هسته‌ای در قطر، ایرانی‌ها همچنان به ادامه گفتگو خوش‌بین هستند. در همین راستا، حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه پنج شنبه شب در گفت‌وگوی تلفنی با همتای قطری با بیان اینکه ارزیابی ما از مذاکرات دوحه مثبت است، گفت: «برای رسیدن به توافقی خوب، قوی و پایدار جدی هستیم و در صورت واقع‌بینی امریکا، توافق دست یافتنی است.»

محمد مرندی، تحلیلگر ارشد سیاسی و مشاور تیم مذاکره‌کننده هم دیروز با تأکید بر لزوم برداشته‌شدن تحریم‌ها علیه ایران جهت اجرای دوباره توافق هسته‌ای، گفت که امریکایی‌ها باید تضمین‌هایی را که تهران می‌خواهد ارائه کنند. مرندی در گفتگو با شبکه المیادین روند مذاکرات را مثبت و رو به جلو خواند و تأکید کرد: «انتظار نمی‌رفت که مذاکرات با یک راهکار مثبت، تنها در دو روز به پایان برسد. ما اظهارات رسانه‌ای مقامات امریکا را جدی نمی‌گیریم». مرندی همچنین گفت: «باید تحریم‌ها برداشته شود تا بتوانیم دوباره توافق هسته‌ای را اجرا کنیم. مذاکرات در دوحه شکست نخورد و ادامه خواهد داشت».

موسویان دیپلمات پیشین ایران در مذاکرات هسته‌ای هم شانس دیدار بعدی و توافقات با امریکا را منتفی ندانست.

ناصر کنعانی، سخنگوی جدید وزارت خارجه ایران نیز گفته علی باقری کنی، مذاکره‌کننده ارشد ایران و انریکه مورا، نماینده اتحادیه اروپا در مذاکرات برجام، در مورد ادامه مسیر و مرحله بعدی گفتگو‌ها طبق روال همیشگی در تماس خواهند ماند.

علاوه بر ایرانی‌ها، خبرگزاری بلومبرگ هم دیروز به نقل از سه دیپلمات اروپایی گزارش داد که مذاکرات رفع تحریم در دوحه قطر، پس از سفر جو بایدن، رئیس‌جمهور امریکا به غرب آسیا احتمالاً دوباره از سر گرفته می‌شود.

انداختن توپ در زمین ایران

با شروع دور جدید مذاکرات هسته‌ای در قطر، باز هم تبلیغات و فضا‌سازی غربی‌ها علیه ایران شروع شده است تا این کشور را تحت فشار قرار دهند. اولوف اسکوگ، سفیر اتحادیه اروپا در سازمان ملل در سخنانی گفت: «من نگران هستم که نتوانیم از خط پایان عبور کنیم. پیام من این است، از این فرصت استفاده کنید و توافق را بر اساس متنی که روی میز است به پایان برسانید.» در همین حال سفرای کشور‌های اروپا در سازمان ملل، همگی مسئولیت شکست مذاکرات در دوحه و در نهایت شکست کلی احیای برجام را به دوش ایران گذاشته‌اند. به گزارش خبرگزاری اسپوتنیک، باربارا وودوارد، سفیر انگلیس در سازمان ملل پنج‌شنبه‌شب ادعا کرد: «ایران باید فوراً این توافق را انجام دهد؛ توافقی بهتر از این وجود نخواهد داشت.»‌ریچارد میلز، معاون سفیر امریکا در سازمان ملل در نشست شورای امنیت گفت: «ایران هنوز هیچ فوریت واقعی برای انعقاد توافق، پایان دادن به بحران هسته‌ای کنونی و دستیابی به لغو مهم تحریم‌ها نشان نداده است.» نیکلاس دی ریویر، سفیر فرانسه در سازمان ملل نیز گفت: «ایران نه‌تن‌ها پیشنهاد روی میز را قبول نکرده است، بلکه موضوعات بیشتری را نیز اضافه کرده است که خارج از برجام با خواسته‌های حداکثری و غیرواقعی است.» امریکا و متحدانش با متهم کردن ایران به اخلال در روند مذاکرات درصدد هستند هرگونه شکست در مذاکرات را به گردن ایران انداخته و افکار عمومی جهانی را فریب دهند. درحالی که مقصر اصلی شکست مذاکرات امریکا است و از زمان خروج یکجانبه از توافق هسته‌ای، از هر ابزاری برای ضربه زدن به ایران کوتاهی نکرده است. امریکایی‌ها بار‌ها ادعا کرده‌اند که همه چیز به ایران بستگی دارد تا تصمیم خود را برای رسیدن به توافق اتخاذ کند. کشور‌های غربی درحالی ایران را به کارشکنی در مسیر مذاکرات متهم می‌کنند که اخیراً قطعنامه‌ای را در شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تصویب کردند و ایران در واکنش به این اقدام بازرسی‌های آژانس از تأسیسات هسته‌ای را محدود کرد.

منبع: روزنامه جوان