تأثیر گفت‌وگو در ساختن جامعه جدید

گروه سیاست سایت فردا: جورج اسحاق، سیاستمدار و نویسنده مصری*: هدف از گفت و گو تلاشی است در مسیر رسیدن به تفاهم مشترک از طریق دروازه شنیدن و در جهت یافتن وجوه مشترک همچنین فهمیدن اختلافات از منظر نگاه های متفاوت. در واقع هدف گفت و گو اقناح دیگران به منظور موافقت با نظر گروه مخالف یا رد کردن آن چیزی که با آن باور دارند نیست. هدف گفت و گو این است که از مانع سوء تفاهمات عبور کند و تفاهم و ادراک متقابل را به وجود آورد.

احترام متقابل در این میان پل های تفاهم را میان صاحبان دیدگاههای متفاوت ایجاد می کند با تلاش در مسیر تبدیل ارتباطات مبتنی بر تعصب به شرایط متفاوت و عمیق تری که بر مبنای فهم و احترام مشترک بنا نهاده می شود.

بی احترامی به باورها و نظرات یکدیگر در این میان منجر به ناکامی و شکست گفت و گو خواهد شد و اجازه نمی دهد که صدای گروه دیگر شنیده شود. در سوی دیگر احترام متقابل عامل موفقیت در گفت و گو است. البته لازم است که هر صاحب نظری دیدگاههای خودش را به صورت مستند بیان کند چرا که گفت و گو بر مبنای توهمات شکل نمی گیرد.

با این همه هنوز نقاط ضعف زیادی در قواعد گفت و گو داریم و لازم است برای آموختن این قواعد به فرزندانمان تلاش کنیم. بیاموزیم که چگونه با یکدیگر گفت و گو کنند ، نظرات هم را بشنوند و از دشمنی و تعصب کورکورانه پرهیز کنند.

کارشناسان حوزه تربیت بر این موضوع تاکید دارند که گفت و گو یکی از ابزارهای اصولی برقراری ارتباط فکری ، فرهنگی ، اجتماعی و اقتصادی است که در دنیای معاصر به آن نیاز داریم. همچنین تاثیر قابل توجهی در رشد فکری، مشارکت ، تحلیل و استدلال انسان دارد.

در این بین لازم است فرهنگ گفت و گو را در نسل جدید ایجاد کرد همچنین اهمیت احترام گذاشتن به تفکرات و نظرات دیگران و رعایت آداب گفت و گو.

در دوره آموزش تجربه ارزشمندی در زمینه گفت و گو با حضور دانش آموزان داشتم که آداب گفت و گو در فضایی همراه با احترام متقابل را به خوبی آموختند.

در مقطعی هر سال وزیر وقت آموزش و پرورش مصر دکتر حسین کامل بهاء الدین را به مدرسه دعوت می کردیم و جلسه بحثی میان دانش آموزان و آقای وزیر برگزار می شد. وزیر در نهایت شفافیت با دانش آموزان گفت و گو می کرد ، نظرات و دیدگاهها حتی رویاها و آرزوهایشان را می شنید و پاسخ های وزیر در نهایت پختگی و بالاترین سطح پذیرش بود. این دیگه به عادتی برای وزیر تبدیل شد و نتایجی بسیار ارزشمند و درخشان در پی داشت.

در استراتژی حقوق انسانی مبدا مشارکت افراد جامعه از اهمیت بالایی برخوردار است و در همین مسیر از همه اعضای جامعه و تفکرات و سلایق مختلف دعوت می شود تا افکار و نظرهای خودشان را بیان کنند تا احساس کنند این وطن متعلق به آنهاست ، جزئی از همین جامعه به شمار می روند و می توانند در اجرای سیاست ها و تحقق آنها در کشور تاثیرگذار باشند.

بر مبنای همین استراتژی ، جلسات گفت و گو میان جوانان از قشرهای مختلف پیرامون موضوعات مرتبط با کشور از طریق موسسات اجتماعی و ملی شکل می گیرد و حتی در رسانه ها بازتاب پیدا می کند. هر فردی با هر نظر و دیدگاهی برای مشارکت در این گفت و گو آزاد است و از دانشجویان هم دعوت می شود که در این بحث ها مشارکت فعال داشته باشند تا یاد بگیرند برای موضوعات مختلف به دنبال راه حل باشند و از بیان نظرات و دیدگاههای خودشان هراسی نداشته باشند.

هنگامی که از ساختن نسل نو سخن می گوییم باید به این موضوع توجه داشته باشیم که گفت و گو و تقویت همبستگی ملی از جمله نکات مهم و تاثیرگذار در ساختن این نسل به شما می رود تا همه نسل ها تسامح در هنگام اختلاف دیدگاه و پذیرش تنوع نظرات را بپذیرند.

راه حل این نیست که در هر وزارت خانه مسئولی برای بخش حقوق انسانی در نظر بگیریم چرا که این روش کلیشه ای نتیجه ای به همراه ندارد بلکه لازم است از افراد و اشخاص متخصص و دارای دانش کافی در این زمینه به درستی استفاده شود و با تعیین اهداف مشخص و از پیش تعیین شده از منظر حرفه ای ، عملی و علمی کلید واژه گفت و گو را به درستی تثبیت کند.

در این مسیر به برگزاری دوره های آموزشی متعددی نیاز داریم چرا که دنیا به صورت مستمر و با سرعت در حال تغییر است و حتی فرهنگ گفت و گو را تحت تاثیر تغییرات خودش قرار می دهد به گونه ای که در برخی موارد خشونت ، احساسات ، بی اعتمادی و آشفتگی های ذهنی بر گفت و گو تسلط میابد و قدرت تحلیل و تفکر را از بین می برد.

هنگامی که فرهنگی برخورد و زورگویی در گفت و گو و ارتباط میان انسان ها حاکم شود نتیجه ای به جز ایجاد خشونت اجتمای و در پی آن ترس و پیروی کورکورانه به همراه نخواهد داشت. در اینجاست که دریچه به روی گفت و گو بسته خواهد شد

بر این اساس گفت و گو و فهم متقابل از عوامل اصلی رفع مشکلات هر کشوری به شمار می رود و توسعه فرهنگ گفت و گو خصوصا در نسل جوان موجب حفظ فرهنگ و پیشرفت جامعه خواهد بود آن هم در تقابل با شرایطی که بخشی از جاعه جوان تحت تاثیر تفکرات و فرهنگ وارداتی غرب قرار دارند.

این ابزاری است در مسیر تقویت ارتباط نسل جوان با وطن و سرزمین مادری چرا که این نسل آینده ای است که کشور را می سازد.

ترجمه از سایت «فردا»