تمجید درعین سخت‌گیرانه‌ترین نقد‌ها

دو توصیه رهبر انقلاب به دولت، یکی با این مضمون که هرکاری بکنید تا زمانی که تورم باشد، آن کار‌ها دیده نخواهد شد و دیگری اینکه آماردهی‌های افراد دولت درگفتار‌ها و وعده‌ها باید انسجام داشته باشد، توصیه‌هایی به‌هم‌پیوسته است که گویی رهبری معظم آن را از زبان ملت به گوش دولت رساندند. این‌ها عین حرف مردم است و اینکه رهبر انقلاب حرف مردم کوچه‌وبازار را با این درجه از انطباق‌کامل به گوش دولت می‌رسانند، یک فرصت مغتنم برای دولت و مردم است. مردم عموماً می‌پرسند اگر نفت را خوب می‌فروشیم و پولش را هم می‌گیریم و اگر پول‌ها دارد آزاد می‌شود و اگر خنثی‌سازی تحریم‌ها در داخل پیش می‌رود و مذاکرات هم قطع نشده بلکه به‌شکلی متفاوت از گذشته توافقاتی شده است، پس غول تورم این وسط چه‌کار می‌کند؟!

این زبان مردم است. هرکس میان مردم باشد و خودش را از مردم پنهان نکند، همین را خواهد شنید. دولت البته جواب‌هایی برای این پرسش مردم دارد. از جمله اینکه رشد تورم کاهش یافته، درآمد‌ها خرج بدهی‌های دولت قبل می‌شود، معادل ریالی پول‌های آزادشده را دولت قبل خرج کرده است، یا در آینده نزدیک اوضاع بهتر می‌شود و از این قبیل. این پاسخ‌ها با فرض قبولی از طرف مردم، باز برای آن‌ها کار کاهش تورم را نمی‌کند. رهبری معظم نیز هم به آینده که اثرگذاری کار‌های دولت بهتر دیده می‌شود، امید می‌دهند و هم به‌احتمال‌قوی تمامی پاسخ‌های اینچنینی دولتی را حمل برصحت می‌کنند و تمجیدشان از دولت نشانه همین است، اما با همه این مراتب، نیاز و دغدغه مردم را با فهرستی کامل از دولت مطالبه می‌کنند: «لازم است تورم نامطلوب دو رقمی، هرچه ممکن است کاهش یابد و عدالت، کاهش فاصله طبقاتی، ثبات بازار، کاهش تورم، ثبات نرخ ارز و رشد تولید، به‌عنوان شاخص‌های مهم در همه تصمیمات و اقدامات دولت از جمله در برنامه هفتم توسعه، مورد توجه کامل قرار داشته باشد.»

رهبر انقلاب با بیان این گزاره با اهمیت که «مهم‌ترین شاخص خنثی‌سازی تحریم‌ها، کاهش تورم است»، راه را برای هرگونه ادعای دیگر می‌بندند و راه مستقیم و مستدلی هم برای منتقدان منصف دولت باز می‌کنند. یعنی از این‌پس هربار که کسی مدعی شد تحریم‌ها را خنثی کرده‌ایم، باید همراه با آن شاخص تورم را هم نشان دهد. این کمک بزرگی به منتقدان مسائل معیشتی است. راهکار خنثی‌سازی تحریم‌ها نیز رشد تولید معرفی شده است. سپس مسئولان دولتی باید خرد‌جمعی را به‌کار بگیرند و یک حرف و یک آمار بدهند. به‌نظر می‌آید از این‌پس وزرای اقتصادی باید فقط وقتی آمار کاهش تورم را در مشت دارند، به میدان بیایند، چون در غیراین‌صورت به تعبیر رهبر انقلاب «مسائل معیشتی مانند غبار مانع دیدن کار‌های اساسی دولت است».

این روز‌ها که بحث چرایی حمایت از دولت سیزدهم داغ است، با آنکه این حمایت‌ها همیشه کمابیش بوده است، خوب است که این روش رهبری‌معظم که در حین حمایت و تمجید، نقد‌های غیرقابل‌گریزی به دولت می‌کنند، الگوی منتقدان منصف باشد. این همان «نقد در عین اعتماد» است. اینکه به دولت گفته شود، شاخص خنثی‌سازی تحریم‌ها- یعنی مهم‌ترین ادعای دولت- کاهش تورم است، یعنی سخت‌گیری شدید علمی و عملی بر دولت؛ یعنی ایستادن در سمت مردم و مطالبه حقوق مردم از دولت؛ یعنی توجه‌دادن دولت‌ها به آن وعده‌های نخستین و وادارکردن آنان به انجام وعده.

تاریخ اندیشه سیاسی نشان می‌دهد تفکرات انقلابی همیشه بعد از رسیدن به قدرت، آن ایده‌آلیسم خود را یا به‌کلی کنار گذاشته‌اند یا در آن تقلیل داده‌اند. حتی در برخی موارد مثل آنچه درباره آل‌بویه گفته می‌شود، به‌قدرت‌رسیدن معادل بوده است با نزدیک‌شدن به اندیشه‌های غیرهمسو. اما سخنان دیروز رهبر معظم با آنکه برای غالب مخاطبان، رنگ‌وبوی تمجید و حمایت از دولت داشت، به اعتقاد من برای نگاه‌داشتن دولت در مرز‌های انقلابی‌گری و فراموش‌نکردن ایده‌آل‌ها، حرف‌هایی جدی داشت و یادآوری ایده‌الیسم دوران تبلیغات انتخاباتی و اهمیت عمل به وعده‌ها و بیرون‌کشیدن دولت از خمار قدرت و تحذیر دولت از کنارگذاشتن انقلابی‌گری و شعار‌های انقلابی و یادآوری نوکری مردم بود، چراکه رهبری درباره خود هم گفت «من انقلابی‌ام».

منبع: روزنامه جوان