زیر پوست پیام‌های امریکا به ایران

وقتی کاملا هریس، معاون جو بایدن در گرماگرم تحولات بحرانی غزه در برابر دوربین‌های خبری در پاسخ به این پرسش که «پیام به ایران چیست»، پاسخ داد «نکنید»، نشان می‌داد که واشنگتن نه فقط از منظر میدانی که از نظر راهبردی هم در حال فرو رفتن در باتلاقی است که بیرون آمدن از آن هزینه‌های غیرقابل جبرانی برایش به دنبال دارد؛ چه آنکه هریس درست پس از این هشدار ادعایی تک‌کلمه‌ای خود که در بطن آن درخواستی برای فرو کاستن نقش‌آفرینی ایران در جغرافیای منطقه‌ای‌اش نهفته بود، به خبرنگار سی‌ان‌ان می‌گوید:«امریکا به اسرائیل نمی‌گوید چه اقدامی انجام دهد اما توصیه، تجهیزات نظامی و حمایت دیپلماتیک خود را در اختیار این رژیم قرار می‌دهد.» او به ایران که قاعدتاً عمق استراتژی امنیتی‌اش در دفاع از امنیت کشورهای همجوارش تعریف می‌شود، می‌گوید از منطقه خود دفاع نکنید تا ما بتوانیم از هزاران کیلومتر دورتر، اسرائیل را تجهیز کنیم که خواست و منافع مورد نظر ما را علیه شما تأمین کند!

رمزگشایی از مواضع

موجی که تل‌آویو با حملات مرگبار علیه غیرنظامیان غزه راه انداخته و در عرصه میدانی با استفاده از مدرن‌ترین تجهیزات نظامی ادامه داده، در واقع نمایش روی صحنه‌ای است که کارگردان و طراح صاحب نفوذتری دارد؛ ایالات‌متحده که از اسرائیل به‌عنوان طرف مورد ستم ماجرا یاد می‌کند و معتقد به تداوم وضعیت جاری به سیاق جنگ و بحران است. بایدن که بازتاب رویکرد حمایتی‌اش از تل‌آویو افزوده شدن بر سطح ناامنی علیه مراکز و پایگاه‌های نظامی‌اش در کشورهای مختلف خاورمیانه است، در مواجهه با این واقعیات به صرافت نامه‌رسانی به تهران افتاده است تا بلکه از تبعات سیاست خسارتبار آن بکاهد، بویژه که همزمان انتقاد‌ات جمهوری‌خواهان و طیف راستگرای حزب دموکرات از عملکرد رئیس‌جمهور ایالات‌متحده در قبال جنگ شدت گرفته است تا کاخ سفید اعلام کند بایدن و دیگر مقام‌های امریکایی بیشترین تلاش خود را برای آزادی امریکایی‌های گروگان گرفته شده توسط حماس به جریان انداخته‌اند. برای همین وقتی نگرانی‌ها از عمق یافتن ابعاد جنگ بالا گرفت، دولتمردان امریکایی پیام‌های مکتوب خود را علنی کردند و البته کوشیدند برای خاموش کردن صدای منتقدان داخلی دولت، لحن و ادبیاتی دستوری به درخواست‌های خود از ایران ببخشند. به همین خاطر وقتی چنین مواضع دستوری از پشت تریبون‌های رسمی مطرح شد، مسئولان ایرانی صلاح را در آن دیدند که به رئیس‌جمهور سالخورده امریکایی یادآوری کنند پیش از هشدار به مقام‌های عالی‌رتبه جمهوری اسلامی از جزئیات نامه‌های پنهانی که به تهران فرستاده شده است، مطلع شود.

شبکه در حال فروپاشی

ترجمه این پیام‌ها اما برای ناظران و صاحبنظران منطقه و بین‌الملل این بود که روند بحران جنگ در غزه به سمت و سویی می‌رود که پایه‌های شبکه تحت مدیریت واشنگتن در منطقه در حال فروپاشی و بعید است اگر امریکا از منظر جایگاهی که پیش‌تر برای خود متصور بود همچنان به رویکرد مبتنی بر تنش ادامه دهد، بتواند در برابر قدرت میدانی و دیپلماتیک جمهوری اسلامی در بحران جاری غزه دوام بیاورد. این گفته یک مقام امریکایی به آکسیوس که «بایدن تلاش کرد از موضع دوستانه به اسرائیلی‌ها بگوید به بلندمدت فکر کنید و اشتباهاتی را که ما بعد از ۱۱ سپتامبر مرتکب شدیم، دوباره انجام ندهید»، نشان می‌داد زیر پوست کارزار دیپلماتیکی که امریکا در حمایت از بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل در مقابله با حماس به راه انداخته، تلاشی برای فرو کاستن از جنگ و جلوگیری از پیامدهای غیرقابل پیش‌بینی آن نهفته و پرسش‌هایی را پیش کشیده است از جمله اینکه تل‌آویو با فرض موفقیت در جنگ زمینی غزه چه راهکاری پیش‌روی خود دارد؟ آیا ارتش اسرائیل خواهد توانست در مدت طولانی در این منطقه پرخطر باقی بماند؟ آن‌گاه با هسته‌های مقاومتی که در پی این جنگ شکل خواهد گرفت چه خواهد کرد و واکنش همه‌جانبه احتمالی محور مقاومت علیه جنایات ارتش اسرائیل چگونه کنترل خواهد شد؟

از سوی دیگر مقام‌های امریکایی به وضعیت بحرانی نتانیاهو در صحنه داخلی وقوف دارند و می‌دانند تلاش‌های شتابزده او برای حمله همه‌جانبه به غزه بیشتر از آنکه متأثر از متغیرهای راهبرد سیاست خارجی باشد، سرپوشی برای حفظ حیات سیاسی‌اش و بقا در مسند قدرت تلقی می‌شود.

از این‌رو است که کاخ سفید در شرایط بحرانی جاری ترجیح می‌دهد به جای عملی کردن تهدیدات واهی که از تریبون مقام‌های اسرائیلی تکرار می‌شود، به تلاش چراغ خاموش با بازیگران اثرگذار منطقه همچون جمهوری اسلامی ایران برای رسیدن به نوعی مفاهمه در راستای کاهش بحران و جلوگیری از یک جنگ تمام‌عیار روی بیاورد. این امر بویژه در سخنان بایدن پس از سفر به سرزمین‌های اشغالی هم مشخص بود.

او در سخنرانی اخیر خود در تل‌آویو هشدار داده بود که اسرائیل باید اهدافی روشن و ارزیابی صادقانه در مورد اینکه آیا مسیر پیش‌رو به نتیجه می‌رسد یا خیر داشته باشد. در چنین فضایی است که رئیس‌جمهور امریکا در نهایت حمله اسرائیل به غزه را اشتباه بزرگی خوانده است.

روزنامه ایران