چرخش جغرافیای سیاسی قدرت های بزرگ جهان در قرن 21

گیر افتادن در باتلاق عراق و افغانستان نشان می دهد که سیاست گذاران خارجی، تاریخ جدید را به خوبی درک نکرده اند." آنها بایستی نگاه خود را از سرزمین های شمالی به دریاهای جنوبی معطوف کنند". رابرت کاپلان در کتاب جدید خود " مانسون: اقیانوس هند و آینده قدرت امریکا" به این نکته اشاره می کند که اقیانوس هند مرکز اصلی بازی های بین المللی در قرن 21 خواهد بود. به گزارش سرویس بین الملل "فردا" به نقل از هفته نامه نیوزویک، رابرت کاپلان- یکی از تحلیل گران جغرافیای سیاسی که در مورد اهمیت جغرافیا و تاثیر آن بر روابط میان کشورها بسیار قلم زده است - در کتاب خود نه تنها به اهمیت اقیانوس هند بلکه به اهمیت کشورهای واقع دراطراف این اقیانوس - از اندونزی تا شاخ افریقا- می پردازد. منطقه ای که میلیاردها نفر را در خود جای داده و دهها کشور را شامل می شود. منطقه ای که محل ترانزیت بیش از 70% نفت و محصولات مشتق از آن در سطح جهان می باشد.

این منطقه محل جدیدی برای "بازی بزرگ" و رقابت میان کشورهای امریکا، چین و هند است که با سپری شدن اهمیت اروپا و روسیه، محل اصلی مناقشات جهانی اعم از تغییرات آب وهوایی، دسترسی به انرژی و سیاست های افراط گرایانه در آینده خواهد بود. وی در کتاب خود این طور به ویژگی های اصلی این اقیانوس می پردازد که " در شمال غربی این اقیانوس، سومالی واقع شده که در حال حاضر مرگز فعالیت دزدان دریایی است و در شرقی ترین قسمت آن اندونزی است که یکی از حساس ترین تنگه های دنیا - مالاکا-. را در اختیار دارد. با توجه به افول قدرت امریکا در سطح جهان، این کشور مجبور است برای احیاء قدرت گذشته خود در این منطقه به بازی بپردازد." پرداختن به این مساله به معنای واقع گرا بودن در مورد قدرت چین نیز می باشد. از نظر کاپلان، در حال حاضر چین در حال ساخت پایگاه های دریایی گسترده ای در اقیانوس هند است که این پایگاه ها صرفا نظامی نیستند بلکه برای گسترش ارتباطات و تبادلات تجاری و ایجاد امنیت در این منطقه ایجاد گشته اند. کاپلان در بخش دیگری از کتاب خود به شباهت های خیزش چین و امریکا نیز اینطوراشاره می کند: " امریکا بعد از جنگ داخلی و جنگ جهانی اول به طور پیوسته اقتصاد خود را گسترش داد همان طور که امروزه چین نیز در حال گسترش مبادلات اقتصادی خود در سطح جهان است." از نظر کاپلان در حال حاضر دغدغه اصلی چینی ها در بخش داخلی مشکل تایوان است که اگر بتوانند در آینده تایوان را در خود جذب کنند تمام نگاه آنها به جهان معطوف خواهد شد. البته دراین منطقه هند نیز حضور دارد که در حال رقابت با چین است. در حال حاضر چین به ایجاد تاسیساتی در سریلانکا، پاکستان و برمه اقدام کرده، که تمامی این کشورها، همسایه های هند و مناطق حساسی برای تاثیر گذاری می باشند. از سوی دیگر هند نیز در حال حاضر در حال گسترش نیروی دریایی خود می باشد. گسترش فعالیت های اقتصادی هند از یک سو به نفع امریکااست، زیرا که به هر حال رقیبی در برابر چین محسوب می شود ولی از سوی دیگر هند نیز همان گونه که در دوران جنگ سرد تمایلی به غربی و شرق شدن نداشت، نقش برادر کوچکتر امریکا را نیز بازی نخواهد کرد. آن گونه که ژاپنی ها برای مقابله با قدرت رو به تزاید چین به جبهه امریکا پیوستند، هندی ها از این کار شرم دارند و تلاش می کنند تا قدرت مستقلی باشند اگر چه شریک استراتژیک امریکا در منطقه می باشند. کاپلان در کتاب جدید خود به این مسائل می پردازد و مهمترین بحث کتاب او این است که در حال حاضر در منطقه اقیانوس هند خلاء قدرتی جهانی احساس می شود که این امر موجب افزایش رقابت قدرت های جهانی برای تاثیر گذاری دراین منطقه می شود.