تکرار سناریوی صدام حسین این بار در سوریه؟/ کنایه فیس‌بوکی ظریف به غرب چه بود؟!

سرویس بین‌الملل «فردا»: گاهی آن قدر آش شور می‌شود که صدای خود آشپز و دوستان آن هم در می‌آید! این جمله حکایت این روزهای ایالات متحده است که سخت برای آماده‌سازی حمله به سوریه تلاش می‌کند اما همچنان در ابهام است. آمریکا در این بین، برای یافتن بهانه حمله، چیزی را در تریبون‌ها اعلام می‌کند و آن را علت این حمله احتمالی می‌داند که خود سال‌هاست در آن متبحر است. آمریکا سلاح‌های شیمیایی را مردود می‌شمارد و به خاطر خطر وجود آنها می‌خواهد به سوریه تجاوز کند، اما گویی از یاد برده است که در طول تاریخ سلاح‌های شیمیایی دیگری نیز با عنایت او مستقیماً و غیر مستقیم استفاده شده و این نشان دهنده ضعف استراتژیک عملکرد کهنه آنان است.

حتی مردم عادی در سراسر جهان نیز احتمال دخالت از پیش تعیین شده آمریکا در استفاده از سلاح‌های شیمیایی در سوریه را می‌دهند. این احتمال یعنی ممکن است ردپای خود آمریکا در ماجرای استفاده از تسلیحات شیمیایی در سوریه یافته شود. داعیه‌داری گسترده ایالات متحده و سروصدای آنها نیز این احتمال را تقویت می‌کند. با این وجود، زمان چنین مسأله‌ای را روشن می‌کند؛ کما اینکه زمان در مورد روابط مابین عراق دوران صدام و آمریکا برخی لایه‌های تاریخی را روشن نمود.

چندی پیش نشریه آمریکایی «فارن پالیسی» حقایق تازه‌ای در این باره را منتشر کرد. این نشریه به اسنادی از سازمان سیا دست یافته که نشان می دهد دولت وقت "رونالد ریگان" از استفاده عراق از سلاح شیمیایی علیه نیروهای ایران از سال 1983 تا 1988 اطلاع داشته است. فارن پالیسی در مصاحبه با برخی از مقامات بازنشسته سازمان سیا از جمله سرهنگ بازنشسته نیروی هوایی"ریک فرانکونا" می نویسد: «عراقی ها هیچ گاه به ما نگفتند که از گاز اعصاب (علیه نیروهای ایرانی) استفاده می کنند و مجبور به این کار هم نبودند، اما ما می دانستیم آنها این کار را می کنند.» این نشریه در بخش دیگری به اسنادی اشاره می کند که "ویلیام کیسی" رییس وقت سازمان سیا در دوره ریگان کاملا از مکان تاسیسات ساخت سلاح های شیمیایی در عراق اطلاع داشته و از خرید مواد اولیه ساخت سلاح های شیمیایی از ایتالیا از سوی عراق آگاهی داشته است.

جالب اینجاست که دولت آمریکا در جریان حمله عراق به ایران، با آگاهی از استفاده متجاوزین از سلاح‌های شیمیایی دست به هیچ گونه اقدامی نمی‌زده و چه بسا آنان را حمایت نیز می‌کرده است. کما اینکه این نشریه در بخش دیگری عنوان می‌کند که آمریکا در سال ۱۳۶۷ از طریق تصاویر ماهواره ‌ای متوجه شد که ایران در حال دستیابی به یک سری پیروزی های حیاتی در جبهه‌ های جنگی است. مقامات اطلاعاتی آمریکا، پس از این، محل استقرار سربازان ایرانی را به عراق اطلاع دادند. این اطلاعات شامل تصاویر و تاسیسات لجستیک و جزییاتی درباره دفاع هوایی ایران بود. هدف آمریکا از این کار این بوده که جلوی پیروزی ‌های احتمالی ایران را بگیرد تا این کشور را وادار به نشستن پای میز مذاکره کند.

سناریوی بالا، مشابه همین رفتاری است که در سوریه رخ می‌دهد. این احتمال به شدت وجود دارد که آمریکا بار دیگر با تقویت متجاوزین در استفاده از سلاح‌های شیمیایی دولت سوریه را تحت فشار گذاشته و البته این بار سناریو با حمله احتمالی آمریکا ـ که در حد جنگ روانی است ـ کمی تقویت گردد. با این حساب باید منتظر ماند و دید که آمریکا به گزارش سازمان ملل نیز اعتنایی می‌کند یا رفتارهای پیشین خویش را تداوم می‌بخشد.

چند روز پیش، دکتر ظریف در صفحه فیس‌بوک خود یادداشتی را به زبان انگلیسی منتشر کرد که در نخستین نکته آن به همین مطلب اشاره نمود. ظریف در این یادداشت آورده است: «هرگونه استفاده از سلاح‌های شیمیایی ـ صرف نظر از قربانیان یا مجرمان آن ـ باید محکوم شود. این موضع عاری از ابهام ایران به عنوان یک قربانی جنگ و سلاح‌های شیمیایی است.» او سپس با اشاره به گذشته کسانی که این روزها داعیه مبارزه با سلاح شیمیایی را دارند عنوان می‌کند: «چگونه آنها در این مورد واکنش نشان می‌دهند در حالی که زمانی، غیرنظامیان در ایران و عراق قربانیان استفاده گسترده و سیستماتیک از سلاح‌های شیمیایی پیشرفته‌ی دوست آن موقع آنها ـ صدام حسین ـ بودند؟».

اظهارات و کنایه‌های دیپلماتیک وزیر امور خارجه ایران نیز بر اساس منطق همین بحث است. آمریکا باید بداند که دست‌اش برای دنیا رو شده و بهتر است به فضای منطقی و گفتگوهای راهبردی روی بیاورد و داده و ستاده‌ی خود را در لشکرکشی هوایی و زمینی و دریایی خلاصه نبیند. چه اینکه در این صورت، اولین کسانی که متضرر خواهند شد، او و متحدانش هستند.