قبولي تئاتر شهرستان در جشنواره
سرویس فرهنگی «فردا» : گروه‌هاي تئاتر شهرستان با عشق و بدون چشمداشتي از تئاتر كار مي‌كنند. خلاقيت در كارهاي آنها ديده مي‌شود و مشخص است كه تئاتر را براي ژست گرفتن و پول و شهرت دوست ندارند بلكه عشق واقعي به تئاتر دارند و اين در اجراهايشان ديده مي‌شود به روزهاي پاياني جشنواره بين‌المللي تئاتر فجر نزديك مي‌شويم، جشنواره‌اي كه در آن ديدگاه‌هاي متفاوتي درباره اجراي نمايش‌ها ديده مي‌شود. اما نكته قابل تامل در جشنواره فجر امسال رضايت كارگردانان حرفه‌اي از جمله داوران بخش‌هاي مختلف جشنواره، از نمايش‌هاي شهرستاني است. جشنواره تئاتر فجر از چند زاويه قابل بحث است. از لحاظ شكل و شيوه برگزاري، جشنواره امسال نيز مانند سنوات گذشته در حال برگزاري است؛ ولي حسن بزرگي كه برنامه‌ريزي جشنواره امسال دارد اين است كه تعداد اجراي گروه‌ها بيشتر است و اين امر، امكان ديدن آثار را براي تعداد بيشتري از مخاطبان فراهم مي‌كند، و در اين ميان گروه‌هاي شهرستاني و جوانان نقطه قوت اين جشنواره است. هر چند كه بر اجراهاي جشنواره به لحاظ كيفيت نقدهايي وارد است. جشنواره فجر براي گروه‌هاي جوان تئاتري بخصوص شهرستان‌ها محلي براي عرضه كارشان است.
«مسعود دلخواه» يكي ديگر از داوران جشنواره فجر با اشاره به آثاري كه در اين دوره تماشا كرده به تهران امروز مي‌گويد: «از 25 گروه شهرستاني، 12 كار را انتخاب كرديم. اين نمايش‌ها با توجه به اينكه توسط جوانان كار شده بود، كارهاي متفاوت و خوبي بوده و به نظرم كارهاي نسبتا خوبي نسبت به ساير بخش‌ها در جشنواره ديده شده است. اين نمايش‌ها اكثرا از چند فيلتر قضاوت رد شده‌اند و به يك ساختار و استحكام قابل قبول رسيده‌اند.»وي در ادامه مي‌گويد: «گروه‌هايي كه در بخش جشنواره جشنواره‌ها شركت كرده‌اند چون در جشنواره‌هاي محلي و منطقه‌اي جوايزي كسب كردند، كارهايشان قابل دفاع بوده و هست.» مسعود دلخواه كه در روزهاي پاياني جشنواره قرار است نمايش «زندگي انسان» اثر نيكلاي آندريف را در تماشاخانه ايرانشهر روي صحنه ببرد، درباره گروه‌هاي تئاتر تهران نيز يادآور مي‌شود: «نمايش‌هاي برخي گروه‌ها بخصوص در بخش مرور جشنواره خوب بود، اما برخي نمايش‌ها نيز ضعيف بودند.» وي به استفاده از متون ايراني توسط گروه‌هاي جوان اشاره كرده و در ادامه تاكيد مي‌كند: «در جشنواره امسال استفاده از متون ايراني بيشتر از متون خارجي بود اما در بخش گروه‌هاي حرفه‌اي
تئاتر بيشتر از متون خارجي استفاده شده بود.» وي درباره دلايل اين امر اضافه مي‌كند: «متون خارجي ساختار و ويژگي‌هاي خاصي دارند، سال‌هاي سال است كه مي‌گوييم در زمينه نمايشنامه‌نويسي ضعف داريم اما اين ضعف برطرف نشده است. نويسندگان خوبي چون چرمشير، عليرضا نادري و... داريم اما باز هم به دلايل مختلف كارگردانان ما سراغ يونسكو، بكت، ايبسن، چخوف و... مي‌روند. بايد در تئاتر به جايي برسيم كه هم از نمايشنامه‌هاي ايراني استفاده كنيم و هم خارجي.» وي ادامه مي‌دهد: «نمايشنامه‌هاي خارجي به لحاظ فني و تكنيك الگوي جهاني هستند و ترجمه نمايشنامه‌هاي ايران و اجراي آن در ديگر كشورها نشان خواهد داد كه نمايشنامه‌نويسان ما نيز جهاني شده‌اند.» اين كارگردان كه خود يك نمايشنامه روسي را اجرا مي‌كند، نمايشنامه اكسپرسيونستي قرن 20 روسيه را، معتقد است كه عدم استفاده از نمايشنامه‌هاي ايراني توسط گروه‌هاي حرفه‌اي چه در جشنواره و چه اجراي عمومي دلايل متعددي دارد و بايد به جايي رسيد كه نمايشنامه مرز نداشته باشد و بر اساس تكنيك و موضوعي كه دارد در هر جاي جهان اجرا شود. يكي از اساتيد كارگردان تئاتر هند نيز حضور گروه‌هاي جوان در جشنواره را
رضايت‌بخش عنوان مي‌كند، «ساتيش الكار» كارگردان تئاتر، استاد دانشگاه پوناي هند كه در اين دوره از جشنواره تئاتر فجر كارگاهي سه روزه داشته، درباره حضورش در ايران به تهران امروز مي‌گويد: «براي اولين بار است كه به ايران مي‌آيم و متاسفانه آشنايي با تئاتر ايران نداشتم. حتي در كشور ما نيز آشنايي با تئاتر ايران وجود ندارد.» وي به اجراهاي جشنواره اشاره كرده و اضافه مي‌كند: «در ميان كارها نمايش «سقراط» را ديدم و اين نمايش خيلي خوب كارگرداني شده بود. كارگردان نمايش توانسته بود يك حادثه تاريخي را در صورت مدرن اجرا كند.» «ساتيش الكار» به موسيقي كلاسيك ايراني علاقه‌مند است. او درباره كارگاه‌هايي كه در جشنواره برگزار كرده نيز مي‌گويد: «اين كارگاه‌ها با استقبال خوب مواجه شد و در اين كارگاه سه روزه علاوه بر صحبت درباره تئاتر هندوستان، فيلم‌هاي مستند تئاتري نيز به نمايش گذاشته شد.»وي بار ديگر به اجراي نمايش اشاره كرده و مي‌افزايد: «هندوستان از 14 ايالت تشكيل شده كه اين ايالت‌ها ربطي به هم ندارند و از طريق نمايش به تعامل فرهنگي مي‌پردازند. با اينكه تئاتر مدرن وارد كشور هند نيز شده اما سعي مي‌كنيم اصالت تئاتر آييني خود را
حفظ كنيم كه اين امر به نظر مي‌رسد در تئاتر ايران نيز وجود دارد.» در اين دوره داوران جشنواره معتقدند بسياري از نمايش‌هايي كه از شهرستان‌ها در اين دوره حضور دارند، از كيفيت بهتري نسبت به گروه‌هاي جوان تهراني برخوردار هستند و دليل اين امر را علاقه و عشق جوانان به تئاتر عنوان مي‌كنند. اجراهاي جشنواره در حالي ادامه دارد، كه گروه‌هاي خارجي نيز كارگاه‌هاي آموزشي خود را برگزار كرده و آخرين گروه‌هاي نمايشي نيز به پايتخت آمده تا اجراي خود را داشته باشند. كارگردانان و اساتيدي كه به اين دوره از جشنواره آمدند علاوه بر عنوان برخي نقدها نسبت به جشنواره، تئاتر ايران را قابل تامل خوانده و معتقدند گروه‌هاي جوان توانسته‌اند اجراهاي خوبي را در اين دوره از جشنواره داشته باشند. به زعم برخي از كارگردانان و حتي داوران فجر، گروه‌هاي جوان تئاتر پايتخت نتوانستند نسبت به گروه‌هاي شهرستاني بدرخشند. در اين زمينه «قطب‌الدين صادقي» يكي از داوران جشنواره تئاتر فجر درباره گروه‌هاي جوان شركت‌كننده در جشنواره به تهران امروز مي‌گويد: «تقريبا همه كارهاي شركت‌كننده در جشنواره را ديده‌ام و معتقدم كه گروه‌هاي شهرستاني كارشان بهتر از گروه‌هاي
جوان تئاتري بوده.» وي در ادامه اضافه مي‌كند: «نمايش‌هايي مانند «رضا» از قم يا كارهايي از شهرستان خمين و اصفهان... در جشنواره اجراهاي خوبي داشتند و نمايش‌هايي را روي صحنه بردند كه توانست مخاطبان را جذب كند.» قطب‌الدين صادقي كه خود اجراي نمايش «طلسم صبحگل» را در جشنواره اين دوره دارد، درباره دلايل بهتر بودن گروه‌هاي تئاتر شهرستان مي‌گويد: «گروه‌هاي تئاتر شهرستان با عشق و بدون چشمداشتي از تئاتر كار مي‌كنند. خلاقيت در كارهاي آنها ديده مي‌شود و مشخص است كه تئاتر را براي ژست گرفتن و پول و شهرت دوست ندارند بلكه عشق واقعي به تئاتر دارند و اين در اجراهايشان ديده مي‌شود.» وي تصريح مي‌كند: «به صورت كلي تئاتر هميشه مظلوم بوده و گروه‌هاي تئاتر تهران و شهرستان و حتي گروه‌هاي تئاتر حرفه‌اي هميشه با سختي و مشكلات زيادي روبه‌رو بودند. اما گروه‌هاي نمايش شهرستان نسبت به گروه‌هاي جوان تهران اجراهاي بهتري داشتند. مضاميني كه انتخاب كردند معنادار بوده و توانسته‌اند با مخاطب ارتباط برقرار كنند.» همچنين يكي ديگر از نمايش‌هايي كه در اين دوره توسط گروه خارجي روي صحنه رفت، نمايش «خانه برنارد آلبا» به كارگرداني «كاليكستو بيتو» از
كشور آلمان بود. در گروه آلمان 40 نفر حضور داشتند كه بيشتر آنها براي اولين بار به ايران سفر كردند،«ماركوس اشترايشر»، دستيار كارگردان كه در نبود كارگردان اصلي گروه را هدايت كرده، در گفت‌وگويي با تهران امروز درباره جشنواره فجر و اجراي نمايش‌ها مي‌گويد: «بسياري از افراد گروه تجربه اول سفر به ايران را داشتند و در طول سفر با آنچه در ذهن‌شان از ايران بود، اين كشور را متفاوت دانستند و از سفر به ايران راضي بودند.» وي ادامه مي‌دهد: «گروه ما سه نمايش ايراني را ديد كه از اين سه نمايش،دو اثر خوب و قابل تامل بود.» اين گروه كه دو روز بعد از اجرا به كشور خود بازگشتند، تئاتر ايران را مثبت ارزيابي كرده و در اين مورد «اشترايشر» مي‌گويد: «جشنواره فجر خوب برگزار شده اما نكات ريزي بوده كه در جشنواره رعايت نشده است. جشنواره چندين سال است كه برگزار مي‌شود و به صورت بين‌المللي است اي كاش گروه‌ها در بدو ورود جدول اجراها و نمايش‌ها را دريافت مي‌كردند تا در بلاتكليفي براي تماشاي نمايش قرار نگيرند.» اين كارگردان معتقد است كه برخي از كارهاي ايراني ديالوگ‌هاي زيادي داشتند كه البته اين مهم نيست و بايد به نوعي كارگرداني شود و بازيگران
در سن حضور داشتند باشند كه آنچه مي‌خواهند بگويند را به مخاطب برسانند. منبع: تهران امروز
دیدگاه تان را بنویسید