انتخاب نوع مناسب شرکت و طی مراحل صحیح ثبت آن، از مهم‌ترین تصمیمات در شروع هر فعالیت اقتصادی و تجاری به شمار می‌رود. در این مقاله به بررسی انواع شرکت‌های قابل ثبت در ایران می‌پردازیم و ویژگی‌های هرکدام را توضیح می‌دهیم. سپس به مدارک لازم و مراحل طی شده برای ثبت شرکت اشاره کرده و در پایان نیز به برخی از مهم‌ترین نکاتی می‌پردازیم که در فرایند ثبت باید مدنظر قرار گیرند. امید است با خواندن این مقاله نسبت به انواع شرکت‌ها و نحوه ثبت آن‌ها، اطلاعات کامل و جامعی به‌دست آورید.

انواع شرکت‌های قابل ثبت

شرکت‌ها براساس نوع فعالیت و ماهیت کاری به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند که هر کدام ویژگی‌ها و شرایط خاص خود را دارند و ثبت تغییرات شرکت نیز اهمیت دارد. رایج‌ترین ثبت شرکت‌ها عبارت‌اند از: شرکت‌های سهامی عام، شرکت‌های سهامی خاص، شرکت‌های با مسئولیت محدود، شرکت‌های تضامنی، شرکت‌های مختلط سهامی، شرکت‌های مختلط غیر سهامی و شرکت‌های تعاونی. هر کدام از این شرکت‌ها دارای حداقل تعداد شرکا، حداقل سرمایه و الزامات خاصی برای ثبت هستند.

شرکت سهامی عام

شرکت سهامی عام یکی از انواع شرکت‌های تجاری است که در آن بخشی از سرمایه از طریق فروش سهام به عموم مردم تأمین می‌شود. این نوع شرکت برای انجام پروژه‌های بزرگ اقتصادی مناسب است، زیرا امکان جمع‌آوری سرمایه قابل‌توجهی را فراهم می‌کند. حداقل سرمایه مورد‌نیاز برای هزینه ثبت شرکت سهامی عام در ایران 500 هزار تومان است. همچنین باید حداقل 5 سهام‌دار برای این نوع شرکت وجود داشته باشد. در هنگام تأسیس، حداقل 20 درصد از سرمایه باید توسط مؤسسان تأمین شود که 35 درصد آن به‌صورت نقدی باید پرداخت گردد.

از مزایای تاسیس شرکت سهامی عام می‌توان به دسترسی آسان به سرمایه، امکان انتقال سهام، جلب اعتماد عمومی با شفافیت بیشتر و صرفه اقتصادی ناشی از مقیاس بزرگ اشاره کرد. از سوی دیگر این نوع شرکت‌ها محدودیت‌های دولتی و هزینه‌های نظارتی بیشتری دارند. شرکت سهامی عام اجازه انتشار اعلامیه پذیره‌نویسی و عرضه عمومی سهام را دارد. همچنین می‌تواند در صورت تصویب مجمع عمومی، اوراق قرضه منتشر کند. ثبت این نوع شرکت‌ها نیازمند ارائه مدارکی همچون اساسنامه، گزارش تعهد سهام‌داران، گواهی بانکی پرداخت 35 درصد سهام نقدی، صورتجلسه انتخاب مدیران و بازرسان و اعلامیه پذیره‌نویسی است. مجمع عمومی متشکل از کلیه سهام‌داران، بالاترین رکن تصمیم‌گیری در شرکت سهامی عام به شمار می‌رود.

نکته‌ای درخصوص ثبت تغییرات شرکت برای شرکت‌های سهامی عام وجود دارد این است که شرکت سهامی عام باید طی صورتجلسه مجامع (عمومی عادی یا عمومی فوق‌العاده یا هیئت مدیره) تغییراتش ثبت شود. صورتجلسه تنظیم و به امضای هیئت رئیسه می‌رسد و ظرف 3 ماه ثبت تغییرات شرکت انجام می‌شود.

شرکت سهامی خاص

یکی از پرطرفدارترین انواع شرکت‌ها، شرکت سهامی خاص است که برای ثبت شرکت، حداقل 3 نفر سهام‌دار و حداقل 100 هزار تومان سرمایه لازم است. در این نوع شرکت، مسئولیت هر سهام‌دار محدود به میزان سهامی است که در اختیار دارد. شرکت‌های با مسئولیت محدود نیز با حداقل 2 نفر شریک و 100 هزار تومان سرمایه ثبت می‌شوند، اما در آن‌ها مسئولیت شرکا نامحدود است.

شرکت تضامنی

شرکت‌های تضامنی با حداقل 2 شریک تشکیل می‌شوند که یک نفر به‌عنوان شریک ضامن انتخاب می‌گردد و در صورت ورشکستگی مسئول پرداخت بدهی‌هاست. شرکت تعاونی نیز شرکتی است که افراد با هدف بهبود وضعیت اقتصادی خود تشکیل می‌دهند. حداقل اعضای لازم برای تاسیس شرکت 7 نفر است. شرکت‌های تعاونی به دو دسته تولیدی و توزیعی تقسیم می‌شوند.

شرکت مختلط سهامی

در مورد ثبت شرکت مختلط سهامی می‌توان گفت این نوع شرکت ترکیبی از شرکت تضامنی و سهامی است. دو نوع شراکت در این نوع شرکت وجود دارد:

شرکای سهامی که سرمایه آن‌ها به‌صورت سهام در می‌آید و مسئولیت‌شان محدود به میزان سرمایه‌شان است. شریک یا شرکای ضامن که سرمایه‌شان به‌صورت سهام در نمی‌آید و در برابر طلبکاران مسئولیت تضامنی دارند. اداره امور این شرکت با شریک یا شرکای ضامن است. شرکای سهامی حق مداخله در امور ندارند و فقط می‌توانند از طریق هیئت نظارت، نظارت کنند. در نام این شرکت باید عبارت "شرکت مختلط" و حداقل نام یکی از شرکای ضامن ذکر شود. در صورت انحلال، اگر دارایی شرکت کفاف پرداخت بدهی‌ها را ندهد، طلبکاران می‌توانند برای مابقی به شرکای ضامن مراجعه کنند، اما حق مراجعه به شرکای سهامی را ندارند. انحلال ثبت شرکت مشابه شرکت تضامنی است و مواردی مثل تصمیم مجمع عمومی یا درخواست یکی از شرکا می‌تواند منجر به انحلال شود.

شرکت تعاونی

در مورد شرکت‌های تعاونی می‌توان نکات زیادی را مطرح کرد. شرکت‌های تعاونی سازمان‌هایی هستند که توسط افرادی که منافع مشترک دارند، مانند کشاورزان، صنعتگران یا مصرف‌کنندگان، تشکیل می‌شود. هدف اصلی شرکت‌های تعاونی ارائه خدمات به اعضا و جامعه‌شان است و نه کسب سود. شرکت‌های تعاونی اغلب در زمینه‌هایی همچون کشاورزی، مسکن، اعتبار، بیمه و خرده‌فروشی فعالیت می‌کنند. آن‌ها امکانات و خدماتی را برای اعضای خود فراهم می‌کنند که به‌طور انفرادی قادر به دسترسی به آن‌ها نیستند. برای مثال، شرکت تعاونی کشاورزی می‌تواند با ارائه تسهیلات خرید بذر، کود و ماشین‌آلات کشاورزی، به کشاورزان کمک کند.

یکی از ویژگی‌های منحصربه‌فرد شرکت‌های تعاونی این است که آن‌ها سازمان‌هایی غیرانتفاعی هستند و اعضا در مالکیت و مدیریت آن‌ها سهیم می‌باشند. هر عضو صرف‌نظر از میزان سرمایه‌گذاری‌اش، تنها یک رأی دارد. این باعث می‌شود تا قدرت تصمیم‌گیری به‌طور مساوی میان اعضا توزیع شود. تاسیس شرکت تعاونی نیازمند حداقل ۷ نفر عضو است. اساسنامه این شرکت‌ها باید به تصویب وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی برسد. سپس با ثبت در اداره ثبت شرکت‌ها، رسمیت می‌یابند. شرکت‌های تعاونی از معافیت‌ها و تسهیلاتی مانند پرداخت نکردن مالیات بر درآمد و استفاده از تسهیلات بانکی بهره‌مند هستند. در مجموع، شرکت‌های تعاونی نقش بسزایی در توانمندسازی اقتصادی اعضا و توسعه پایدار جوامع محلی ایفا می‌کنند. این سازمان‌ها از طریق اتکا به منابع داخلی، تأمین مالی اعضا، و کاهش هزینه‌ها، موجب رشد و شکوفایی کسب‌وکارهای کوچک و متوسط می‌شوند.

مدارک لازم جهت ثبت هر نوع شرکت

 مدارک لازم برای ثبت هر نوع شرکت عبارتند از:

اساسنامه شرکت

اساسنامه سندی است که در آن مشخصات کامل شرکت ازجمله نوع شرکت، موضوع فعالیت، میزان سرمایه، تعداد و نام صاحبان سهام و سایر موارد مرتبط ذکر می‌شود. اساسنامه به‌عنوان سندی رسمی، مبنای فعالیت شرکت قرار می‌گیرد.

مدارک هویتی مدیران

مدارک هویتی مدیران و صاحبان امضای مجاز شرکت ازجمله کپی شناسنامه و کارت ملی برای احراز هویت و صلاحیت ایشان برای ثبت شرکت لازم است. این مدارک به‌عنوان ضمانتی برای پاسخگویی قانونی مدیران در قبال تصمیمات و اقدامات شرکت محسوب می‌شود.

گواهی عدم سوءپیشینه

گواهی عدم سوءپیشینه مدیران از نیروی انتظامی برای اطمینان از صحت سوابق و پیشینه کیفری مدیران اخذ می‌شود. عدم وجود سابقه مجرمانه برای مدیران یکی از شرایط اولیه برای مجوز فعالیت شرکت است.

مجوزهای لازم

برخی از شرکت‌ها برای شروع به کار نیازمند اخذ مجوز از دستگاه‌های مربوطه هستند. مجوزها تضمین‌کننده رعایت ضوابط و مقررات در آن حوزه فعالیت خواهد بود.

مدارک مربوط به محل شرکت

مدارکی مانند اجاره‌نامه یا سند مالکیت محل شرکت، نقشه ساختمان و پروانه ساخت برای تأیید مکان قانونی شرکت مورد‌نیاز است تا امکان بازرسی‌ها و نظارت‌های لازم فراهم شود.

مراحل ثبت شرکت

انتخاب نام تجاری

انتخاب نامی مناسب، برندینگ مؤثر و ثبت آن به‌عنوان نام تجاری، اولین گام در ثبت یک شرکت است. نام‌ تجاری هویت یک شرکت به شمار می‌رود و با توجه به اینکه نباید تکراری باشد، انتخاب صحیح آن حائز اهمیت است تا بتوانید جهت ثبت برند اقدام کنید.

تهیه مدارک لازم

پس‌از‌آنتخاب نام، مدارکی همچون اساسنامه، فرم درخواست ثبت و مدارک هویتی مؤسسین باید تهیه شود تا زمینه ثبت شرکت فراهم گردد. این مدارک اولیه برای بررسی‌های اداری و قانونی ضروری هستند.

بررسی‌های اولیه

پس از تکمیل مدارک، آن‌ها توسط مراجع ذی‌صلاح بررسی می‌شوند تا از صحت و سقم آن‌ها و انطباق با قوانین اطمینان حاصل گردد. این مرحله برای جلوگیری از بروز مشکلات بعدی ضروری است.

پرداخت هزینه‌های لازم

پس ا‌ز بررسی‌های اولیه، هزینه ثبت شرکت باید پرداخت شود. این هزینه‌ها شامل حق‌الثبت، حق‌تمبر و سایر هزینه‌های اداری هست. پرداخت به‌موقع این هزینه‌ها موجب تسریع در فرایند ثبت خواهد شد.

زمان لازم برای ثبت انواع شرکت‌ها

ثبت کردن شرکت‌های مختلف از‌لحاظ زمانی متفاوت است. به‌طور کلی، ثبت شرکت سهامی عام به دلیل پیچیدگی‌های بیشتر و نیاز به زمان برای پذیره‌نویسی سهام، بیشترین زمان را نسبت به دیگر انواع شرکت‌ها نیاز دارد که می‌تواند تا ۲ ماه هم طول بکشد. پس‌از‌آن، ثبت کردن شرکت‌های سهامی خاص با حدود یک ماه زمان، در رتبه بعدی زمان‌بر بودن قرار دارد. شرکت‌های با مسئولیت محدود و تضامنی، ثبت سریع‌تری نسبت به دو مورد قبلی دارند، اما در مقایسه با یکدیگر، ثبت شرکت‌های با مسئولیت محدود به دلیل ساختار ساده‌تر، حدوداً یک هفته طول می‌کشد؛ در‌حالی‌که تضامنی‌ها به دلیل شرط ضامن و ویژگی‌های خاص، می‌تواند تا دو هفته هم به طول بینجامد. مدت زمان ثبت کردن شرکت‌های تعاونی نیز با توجه به مقررات خاص، از شرکت‌های با مسئولیت محدود بیشتر است.

یکی دیگر از عواملی که زمان ثبت کردن شرکت را تحت تأثیر قرار می‌دهد، تعداد شرکا و پیچیدگی‌ موضوع شرکت است. هرچه تعداد شرکا و پیچیدگی موضوع بیشتر باشد، زمان تنظیم و بررسی مدارک و تصویب افزایش می‌یابد. همچنین شرکت‌هایی که وجوه نقد سنگین‌تری دارند، معمولاً زمان ثبت بیشتری نیاز دارند، زیرا باید اطمینان حاصل شود که وجوه قانونی به‌درستی تخصیص یافته‌اند. در نهایت اینکه، کیفیت خدمات مؤسسات و کارگزاران ثبت و همکاری مؤثر متقاضیان جهت ارائه به‌موقع مدارک و اطلاعات لازم، یکی دیگر از عوامل تأثیرگذار بر مدت‌زمان ثبت یک شرکت است. مؤسسات خوش‌نام و کارآمد می‌توانند با به‌کارگیری تجربه و تخصص خود، پیچیدگی‌های فرایند را برای مشتریان کاهش دهند و به تسریع در ثبت کمک کنند.

نکات مهم در ثبت شرکت

انتخاب نام مناسب برای شرکت از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. نام باید فارسی، معنادار، تداعی‌کننده فعالیت شرکت و غیر تکراری باشد. همچنین باید از اسامی خاص اجتناب شود مگر با اخذ مجوز. آدرس شرکت باید حتماً آدرس تجاری باشد و تأییدیه پستی آن اخذ شود. همچنین در صورت استیجاری بودن ملک، باید قرارداد اجاره رسمی ارائه گردد. شعب شرکت در سایر استان‌ها باید به‌طور جداگانه ثبت شوند.

شرط حداقل دو نفر برای ثبت شرکت

برای ثبت یک شرکت باید حداقل دو نفر شریک داشته باشیم. یک نفر به تنهایی نمی‌تواند شرکتی را ثبت کند. قانون، حداقل دو نفر شریک را برای ثبت شرکت‌ها لحاظ کرده است. دلیل این امر نیز روشن است؛ اینکه یک نفر نمی‌تواند به تنهایی تمام امور یک شرکت را به خوبی انجام دهد و نیاز به همکاری و مشورت با دیگران دارد.

عدم سابقه مدیران

افرادی که برای عضویت در هیئت مدیره و یا مدیرعاملی شرکت‌ها انتخاب می‌شوند، باید فاقد هر گونه سابقه منفی باشند؛ یعنی نباید سابقه محکومیت کیفری، اعتیاد، اختلاس، کلاه‌برداری و موارد مشابه داشته باشند؛ زیرا این افراد مسئولیت اداره امور مالی و اجرایی شرکت را برعهده دارند و در صورت داشتن سوابق منفی، اعتماد و اطمینان لازم به آن‌ها وجود نخواهد داشت.

انتخاب اعضای هیئت مدیره

اعضای هیئت مدیره شرکت‌ها می‌توانند از میان خود سهام‌داران یا افرادی خارج از مجموعه سهام‌داران انتخاب شوند. البته ترجیح بر این است که اعضای هیئت مدیره دارای سهام شرکت نیز باشند تا انگیزه بیشتری برای موفقیت شرکت داشته‌ باشند؛ اما اجباری در این زمینه وجود ندارد.

تفکیک حق امضا

در برخی مواقع برای امضای اسناد و اوراق بهادار یک فرد و برای اسناد و مدارک عادی فرد دیگری تعیین می‌شود. به‌عنوان مثال مدیرعامل برای اسناد بهادار و خزانه‌دار برای اسناد و مدارک مالی عادی حق امضا دارند. این تفکیک به‌منظور افزایش کنترل و نظارت بر اسناد و مدارک صورت می‌گیرد.

ضرورت تأییدیه پستی

یکی دیگر از موارد مهم در ثبت شرکت، داشتن تأییدیه و آدرس پستی معتبر برای محل شرکت است. بدون داشتن آدرس و کد پستی درست، امکان ثبت کردن شرکت وجود ندارد. آدرس باید کاملاً دقیق بوده و توسط اداره پست تأییدشده باشد. این 5 مورد ازجمله مهم‌ترین نکاتی هستند که در ثبت یک شرکت باید به آن‌ها توجه کرد. رعایت این موارد منجر به ثبت درست و قانونی شرکت خواهد شد.

رمز موفقیت، رعایت اصول ثبت شرکت

ثبت یک شرکت فرایندی حساس و تعیین‌کننده برای آینده آن محسوب می‌شود. رعایت اصول و جزئیات در این فرایند، کلید موفقیت و بقای شرکت خواهد بود. انتخاب صحیح اعضای هیئت مدیره، تعیین دقیق حق امضاها، تفکیک وظایف مدیران، اخذ مجوزهای لازم، انتخاب نامی مناسب و داشتن آدرس دقیق، ازجمله مهم‌ترین اصولی هستند که باید در ثبت یک شرکت مورد‌توجه قرار گیرند. با رعایت این اصول، زمینه فعالیتی موفق و پایدار برای شرکت فراهم می‌شود.

منبع : https://elisabt.ir/