قیمت میوه سر به فلک کشید/ جزئیات قیمت میوه

این روزها روز به روز قدرت خرید مردم در حال آب رفتن است! بعد از گوشت، مرغ، لبنیات، روغن و... حالا نوبت به گرانی قیمت میوه رسیده است تا وجودش آرام آرام در سبد مصرفی خانواده های ایرانی کم رنگ یا حتی محو شود. نگاهی به قیمت میوه ها نشان می دهد که خرید چند قلم میوه می تواند از درآمد یک روز کارگر هم بیشتر باشد. کمتر کسی باور می کرد که روزی برسد برای خرید چند عدد موز و پرتقال و سیب درآمد یک روزت را هزینه کنی اما قیمت میوه این روزها باورنکردنی ها را تحقق بخشیده و حالا خرید چند قلم میوه بیش از ۱۰۰ هزار تومان برای شما آب می خورد. گفته می شودیکی از دلایل گرانی قیمت میوه، صادرات است. برای اطلاع از علت گرانی قیمت میوه ادامه مطلب را دنبال کنید. 

شیوع ویروس کرونا در پایان سال 1398 باعث کسادی بازار و عدم استقبال مردم از خریدهای شب عید شد و همه رسانه‌ها تاکید بر عدم خروج مردم از خانه‌های‌شان و کاهش دید و بازدیدها در ایام نوروز داشتند. تقاضا برای میوه شب عید هم بسیار کم شد و به تمام میوه‌فروشی‌ها در کل کشور اعلام شد که حین‌ کار از دستکش استفاده و مسائل بهداشتی را در مغازه‌های‌شان رعایت کنند و از اقلامی همچون الکل و دستکش در مغازه‌های‌شان استفاده کنند.آن‌گونه که از شواهد امر پیداست با ورود ویروس‌ کرونای انگلیسی این وضعیت همچنان ادامه خواهد داشت و برگزاری دورهمی‌های عید و دید و بازدیدها امسال نیز بسیار کم خواهد بود. بنابراین تقاضا برای میوه شب عید مانند دو سال پیش نخواهد بود. با این حال ذخیره‌سازی میوه در پایتخت با شدت هر چه بیشتر ادامه دارد. 

قیمت میوه سر به فلک کشید

نگاهی به قیمت میوه ها نشان می دهد که خرید چند قلم میوه می تواند از درآمد یک روز کارگر هم بیشتر باشد. اما دلیل گرانی میوه چیست؟ برخی حذف ارز ۴۲۰۰ و گرانی نهاده های کشاورزی را دلیل افزایش قیمت میوه اعلام می کنند، برخی دلال ها را یکی از اصلی ترین دلایل گرانی می دانند، عده ای انبار کردن میوه توسط وزارت صمت را عامل گرانی های اخیر دانسته اند، افرادی هم صادرات را دلیل کاهش میوه و گرانی آن در بازار می دانند و گروهی هم نبود نظارت را یکی از دلایل گرانی میوه معرفی کرده اند. با این حال در گفت و گو با باغداران و مسئولان سعی کرده ایم دلیل گرانی میوه را در روزهای اخیر پیدا کنیم.

قیمت میوه در بازار

کمتر کسی باور می کرد که روزی برسد برای خرید چند عدد موز و پرتقال و سیب درآمد یک روزت را هزینه کنی اما قیمت این روزهای میوه باورنکردنی ها را تحقق بخشیده و حالا خرید چند قلم میوه بیش از ۱۰۰ هزار تومان برای شما آب می خورد. اما بر اساس قیمت هایی که از بازار گرفتیم قیمت میوه های مختلف در بازار به این شرح است: هر کیلوگرم موز حدود ۵۰ هزار تومان، نارنگی بندری ۵۵ هزار تومان، سیب زرد ۲۶ هزار تومان و سیب قرمز ۲۷ هزار تومان، نارنگی ۲۹ هزار تومان ، پرتقال جنوب ۲۹ هزار تومان، کیوی ۱۷ هزار تومان، لیمو شیرین ۱۶ هزار و ۸۰۰ تومان و پرتقال تامسون ۱۳ هزار و ۵۰۰ تومان به فروش می رسد.

نقش صادرات در گرانی قیمت میوه

گفته می شودیکی از دلایل گرانی میوه، صادرات است. درباره این موضوع معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار تهران در گفت و گویی از نگرانی ها درباره صادرات میوه این گونه اظهار کرده است: «در خصوص میوه نگرانی‌هایی داریم، چون اشکالی که وجود دارد همچنان صادرات میوه هنوز محدود نشده و الان قیمت برخی میوه‌ها به ویژه پرتقال در حال بالا رفتن است و به رغم این که چندبار هم تذکر داده ایم، عزیزان در تنظیم بازار کشور و وزارت جهاد، صادرات را هنوز محدود نکرده اند؛ یا باید صادرات محدود شود یا برای صادرات تعرفه و عوارض وضع کنند.» با این حال، برخی کارشناسان معتقدند که صادرات میوه به دلایل ارزآوری که در برهه کنونی برای کشور دارد قابل توجیه است.

نقش گرانی نهاده های کشاورزی

یکی دیگر از دلایل گرانی میوه افزایش قیمت نهاده های کشاورزی مانند کود، سم و... اعلام شده است. اولا که الان فصل کود دهی و سم پاشی درختان سیب، پرتقال و نارنگی نیست که باعث افزایش قیمت این میوه های سردسیر شود و ثانیا در گفت و گوی ما با حسین حسن پور یکی از باغداران شهر ساری مشخص شد که باغداران میوه ها را با قیمت های بسیار پایین تر در اختیار دلالان قرار می دهند که این یعنی گرانی نهاده ها به گرانی اخیر میوه مربوط نمی شود چون در صورت گرانی نهاده باید میوه توسط باغدار با قیمت بالاتری به فروش می رسید.

حسن پور به خبرنگار ما درباره قیمت فروش میوه در سرِ زمین به دلال می گوید: «به دلیل این که ما جایی برای نگهداری میوه نداریم و همچنین به خاطر ترس از سرمازدگی میوه ها مجبوریم میوه ها را سریع تر جمع کنیم و به دلالان و انباردارها بفروشیم. ما نارنگی ژاپنی را کیلویی ۲۲۰۰ تومان، پرتقال تامسون را کیلویی بین ۵۵۰۰ تا ۶ هزار تومان و پرتقال خونی را هم کیلویی ۶ هزار تومان به آن ها می فروشیم.»البته این باغداردرباره قیمت میوه ها در سال گذشته می گوید: « نارنگی کیلویی هزار تومان ، پرتقال تامسون هزار تا ۱۵۰۰ و پرتقال خونی ۱۷۰۰ تومان بوده است.»

نقش دلال ها در گرانی میوه

همیشه یکی از متهمان ثابت گرانی میوه دلال ها بوده اند. چرخه معیوب توزیع میوه باعث شده به جای کشاورز که بیشترین زحمت را برای تولید میوه بر عهده دارد دلالان سود بیشتری را ببرند. البته تعداد بالای واسطه بین کشاورز و مصرف کننده هم به افزایش قیمت میوه کمک می کند. برای این منشور کافی است که این چرخه را بررسی کنیم. عباس محمدی ،یکی از جایگاه داران میادین میوه و تره بار درباره واسطه گری در بازار میوه می گوید: «انباردارها میوه را از کشاورز می خرند و در سردخانه ها نگهداری می کنند، سپس میوه ها به بنکداران میوه فرخته می شود و بنکداران میوه را به جایگاه داران در میادین میوه و تره بار می فروشند و بعد از آن خرده فروشان میوه را از جایگاه داران خریداری می کنند تا به دست خریدار برسانند.» نگاهی به این روند نشان می دهد که تا میوه از کشاورز به دست مصرف کننده برسد حداقل چهار واسطه را باید پشت سر بگذارد. با این حال ،معاون وزیر جهاد کشاورزی درباره این که گرانی‌های اخیر در بازار میوه به دلال بازی و واسطه گری از باغ تا بازار بر می‌گردد، می گوید: «برخی مدعیان گرانی میوه، تفاوت قیمت تولید تا مصرف را به دلال بازی و واسطه گری ارتباط می‌دهند، درحالی که دلال و واسطه جزو زنجیره است و امکان حذف آن وجود ندارد و تنها باید آن را سامان دهی کرد چرا که یک عده تخصص این کار را دارند و سال‌ها در این زمینه کار کرده اند.»

نقش ذخیره سازی وزارت صمت

صحبت های یکی از اعضای هیئت مدیره اتحادیه بارفروشان درباره تاثیر قیمت گذاری وزارت صمت برای خرید میوه ذخیره شب عید هم فرضیه جدیدی رامطرح کرد. عضو هیئت مدیره اتحادیه بارفروشان در برنامه گفت و گوی ویژه خبری اظهار کرده: «امسال به ذخیره‌سازی اعتقادی نداشتیم و به عرضه و تقاضا معتقدیم با این حال وزارت صمت اول می‌خواست پرتقال را کیلویی ۱۳ هزار تومان قیمت‌گذاری کند، اما با مشورت اتحادیه بارفروشان، مصوب شد که پرتقال را کیلویی ۱۰ هزار و ۵۰۰ تومان برای خرید​ اعلام کند.» مدیرکل دفتر امور میوه‌های سردسیری و خشک وزارت جهاد کشاورزی هم درباره این اتفاق گفت: «امسال حدود چهار میلیون و ۱۵۰ هزار تن سیب تولید و از این میزان حدود یک‌میلیون و ۳۵۰هزار تن توسط وزارت صمت برای روز عید ذخیره‌سازی شده است.» داراب حسنی ،

ذخیره سازی و صادرات را نسبت به میزان تولید ناچیز می داند و معتقد است که این میزان تاثیری بر بازار ندارد. با این حال ،برخی کارشناسان معتقدند که با توجه به ماندگاری کرونا و کاهش دید و بازدیدها در عید نیازی به ذخیره سازی میوه وجود ندارد.

ضعف نظارت

به هر حال بازار میوه از تعادل قیمتی خارج شده و به نظر می رسد عده ای با به هم زدن نسبت عرضه و تقاضا قصد گران فروشی را دارند. تفاوت قیمت میوه از باغ تا خرده فروشی تا ۲۰۰ درصد، نبود نظارت کافی در این چرخه را نشان می دهد که وجودش می تواند در کاهش قیمت ها تاثیر به سزایی داشته باشد. به نظر می رسد غفلت سازمان های نظارتی در این امر باعث شده برخی دلالان و واسطه ها کنترل بازار را در دست بگیرند و باعث شوند یکی دیگر از کالاهای مورد نیاز و مصرفی خانواده ها از سبد

آن ها حذف شود. شاید عرضه مستقیم میوه به مصرف کننده بدون دخالت دلالان و ایجاد بازارچه های محله توسط شهرداری ها راهکار مناسبی باشد که می تواند تا حدودی تب افزایش قیمت میوه را کاهش دهد.

گلایه از مسئولان

به نظر می رسد با توجه به شرایط بحرانی اقتصاد و تورم حاکم بر جامعه مردم باید به نخوردن، نپوشیدن و درمان نشدن عادت کنند چرا که معمولا مسئولان اجرایی کشور پاسخی برای این گرانی های افسار گسیخته ندارند و متاسفانه نه با این حجم از گرانی ها کسی استعفا می کند و نه مسئولی کنترل بازار را به دست می گیرد، تنها به جای تلاش برای کنترل اوضاع از مردم می خواهند برای پایین آمدن قیمت ها دعا کنند و مدعی اند قیمت ها دست خداست. با این حال از مسئولان اجرایی کشور می خواهیم دوران خدمت را تمام شده ندانند و در این چند ماه باقی مانده برای کنترل اوضاع تلاش شان را چند برابر کنند شاید روزهای بهتری در پیش رو رقم بخورد.

4000  هزار تن  ذخیره  میوه تهران

دولت هر ساله از آذر ماه برای ذخیره‌سازی میوه شب عید اقدام می‌کند و برای امسال نیز ذخیره‌سازی‌ها انجام شده است. یدالله صادقی رییس سازمان صنعت، معدن و تجارت (صمت) استان تهران اخیرا گفته است؛ سهم استان تهران از ذخیره میوه شب عید ۳۰۰۰ تن پرتقال و ۱۰۰۰ تن سیب است و قراردادی با مباشر تامین و توزیع برای خرید، انتقال و ذخیره‌سازی کالا در استان بسته شده تا کالا به استان تهران حمل شود تا در ایام پایان سال دسترسی به آن برای توزیع فراهم باشد.این در حالی است که این اقدام دولت همیشه با انتقاداتی از سوی فعالین این حوزه همراه بوده. مجتبی شادلو، نایب رییس اتحادیه باغداران تهران در واکنش به این اقدام دولت گفته است: نیازی به ذخیره‌سازی میوه شب عید نداریم و تنها در مواقعی که کمبود در امر تولید وجود داشته باشد، دولت با ورود به امر ذخیره‌سازی باید از التهابات بازار بکاهد و در شرایط فعلی ذخیره‌سازی میوه تنها هزینه برای دولت ایجاد می‌کند. به گفته نایب رییس اتحادیه باغداران تهران بنابر آمار امسال بیش از ۴ میلیون تن سیب و پرتقال درکشور تولید شده که ۵۰  درصد این میزان باید صادر شود، در غیر این صورت به سبب ازدیاد عرضه رکود بازار بیشتر می‌شود. 

گرانی  میوه  ارتباطی به تولیدکننده  ندارد

نایب رییس اتحادیه باغداران تهران گفته است؛ گرانی میوه ارتباطی به تولیدکننده ندارد و صاحبان حجره در میادین میوه‌فروشی به صورت حق‌العمل‌کاری در اختیار خرده‌فروشی‌ها قرار می‌دهند که با اعمال نظارت بیشتر باید از گرانفروشی جلوگیری شود چراکه محصول مشخص با اختلاف قیمت قابل توجهی در مغازه‌های یک‌ خیابان عرضه می‌شود که این امر اجحاف در حق مصرف‌کننده است. علی متبحری، عضو هیات مدیره اتحادیه بارفروشان تهران معتقد است؛ یکی از دلایلی که این روزها شاهد افزایش قیمت سیب و پرتقال در بازار هستیم جمع‌آوری این دو میوه تنظیم بازاری برای شب عید است اما هر ساله با توزیع میوه در میادین میوه و تربار بازار مجددا آرام می‌شود و با ورود میوه‌های نوبرانه حجم خرید میوه زمستانه کم می‌شود.

عضو هیات مدیره اتحادیه بارفروشان تهران با انتقاد از رویه تنظیم بازار که هر سال از سوی دولت اجرا می‌شود به« اعتماد» گفت: هر ساله شاهد آنیم که از آذر ماه دولت شروع به جمع‌آوری پرتقال و سیب می‌کند و در حالی که قیمت پرتقال به عنوان مثال در بازار حدود 5 هزار تومان است به یک‌باره به کیلویی 7 تا 8 هزار تومان می‌رسد.

متبحری ادامه داد: متاسفانه میوه‌هایی که در این مدت انبار می‌شوند چندین مرحله جابه‌جا می‌شوند  و لکه‌دار به دست مصرف‌کننده می‌رسند ضمن آنکه مقادیر زیادی از این میوه‌های تنظیم بازاری پس از سیزده بدر معدوم می‌شوند این در حالی است که همه اینها اموال بیت‌المال است. او افزود: اما اگر این میوه‌های لکی در دست بخش خصوصی و فرد متخصص باشد از آنها برای تهیه آب میوه و کنستانتره استفاده می‌کند و به هیچ عنوان معدوم نخواهد شد. عضو هیات مدیره اتحادیه بارفروشان تهران در مورد ذخیره‌سازی سیب هم گفت: معمولا داخل سیب‌های قرمز پس از سرما و در ایام عید تغییر رنگ می‌دهد و سیاه می‌شود و چندان مناسب ذخیره‌سازی نیست و سیب‌های زرد برای این موضوع مناسب‌تر است اما معمولا هر دو نوع سیب را برای ذخیره‌سازی داخل سردخانه‌ها  نگهداری  می‌کنند.

رانت  میوه کم  نیست

این عضو اتحادیه بارفروشان در پاسخ به این پرسش که چرا با وجود انتقادات به این اقدام دولت و حجم زیاد معدوم‌سازی میوه‌ها پس از ایام عید باز هم این رویه ادامه دارد؟ اظهار کرد: تا زمانی که رانت‌ها برای این اقدامات وجود داشته باشد این موضوع ادامه خواهد داشت، چند سال قبل پرتقال مصری یخی خریداری شد که مدتی هم در سردخانه‌ها باقی مانده بود وکل پرتقال‌ها به دلیل آنکه لکدار شده بود از بین بردند.

صادرات سیب در قبال واردات موز

متبحری درخصوص گرانی موز و خیار در بازار نیز تصریح کرد:گرانی موز به دلیل عدم ثبت سفارش از سوی دولت اتفاق افتاد که باعث گرانی آن در بازار شد اما گفته شده که در ازای صادرات سیب به هند و اکوادر موز وارد خواهد شد اما در مورد خیار قضیه متفاوت بود و به دلیل سرمازدگی حتی در جنوب کشور هم محصول زیادی نداشتیم و حتی خیارهای گلخانه‌ای نیز به دلیل خاموشی‌ها و قطعی برق از بین رفتند.

میوه‌های  قاچاق  در اتوبوس‌هاجاسازی  می‌شوند

این عضو اتحادیه بارفروشان تهران در مورد واردات میوه به کشور خاطرنشان کرد: در حال حاضر موز، نارگیل و آناناس وارد کشور می‌شود اما میوه‌هایی نظیر انواع انگورها، آووکادو و سیب سبز و... به صورت قاچاق وارد کشور می‌شود. متبحری درخصوص نحوه قاچاق این میوه‌ها به کشور گفت: میوه‌های قاچاق اغلب لب مرزها در اتوبوس‌ها جاسازی و به صورت زمینی وارد کشور می‌شوند و در سطح شهر به خصوص در سوپرمارکت‌های بالای شهر که افراد مرفه زندگی می‌کنند با قیمت‌های گزاف به فروش می‌رسند و نوع قیمت‌گذاری این میوه‌ها زیرمجموعه سازمان میوه و تربار نیست.