تمام حاشیه‌های خانم خیّر ایرانی از هندوستان تا کرمانشاه

روزنامه صبح نو: بعد از زلزله ۲۱‌آبان‏ماه‌۹۶ در سرپل‌ذهاب، سلبریتی‌های زیادی دست‌به‌کار شدند و برای کمک‎رسانی به مناطق زلزله‎زده رفتند. آقایان «علی دایی»، «جواد خیابانی»، «صادق زیباکلام» و خانم‌ها «نرگس کلباسی»، «نیکی کریمی»، «مبینا نصیری» و... از جمله کسانی بودند که با اعلام شماره‌کارت شخصی‌شان، کمک‌های مردمی به مناطق زلزله‌زده را جذب کردند. مسدود شدن حساب بانکی برخی از این سلبریتی‌ها، موضوعی بود که خیلی زود خبرساز شد. افکار عمومی نیز مدت‌هاست پاسخ قانع‌کننده‌ای از شفافیت مالی و هزینه‌کرد این افراد ندارند. در جدیدترین این جنجال‌ها، برخی اهالی ناراضی سرپل‌ذهاب، از خانم «نرگس کلباسی» شکایت کرده‌اند. آن‌ها می‌گویند از کلباسی به‌خاطر کٌند پیش رفتن شرایط ساخت‌وساز و به‌خاطر پول‏های بی‌سرانجامی که از آن‏ها گرفته‏ شکایت کرده‌اند. این گزارش در پی آن است که واقعیت ماجرای شکایت از خانم کلباسی را بر اساس گفته‌های شاکیان پرونده و دفاعیات نزدیکان خانم کلباسی بدون هیچ قضاوت جانبدارانه‌ای روشن کند.

نرگس کلباسی اشتری را همه از ماجرای هندوستان او به یاد دارند. او در سال‌۲۰۱۰ «بنیاد خیریه پریشان» در شرق هند را افتتاح کرد. چهار سال بعد، اما اتفاق عجیبی افتاد، یکی از کودکان بنیاد در اردویی که کلباسی تدارک دیده بود، غرق شد و او به اتهام قتل غیرعمد مواجه شد. او در یک درخواست که در آن زمان به زبان انگلیسی منتشر کرده بود، از دوستان و همکارانش در بریتانیا خواست که از او حمایت کنند. کمپین اینترنتی برای حمایت از او تشکیل شد. سرکنسول وقت ایران در حیدرآباد هند هم برای حمایت از او وارد پرونده شد. اوج ماجرا، اما ورود آقای «محمدجواد ظریف» و دیدارش با نرگس بود. چند ماه بعد از این دیدار، کلباسی پنجم فروردین‎ماه‌۱۳۹۶، بنا بر حکم دادگاه، تبرئه و بی‌گناه شناخته شد.

روستا‌های شماره‌گذاری‌شده بعد از زلزله کرمانشاه، او در فراخوانی در صفحه شخصی‏اش یک روز بعد از وقوع زلزله، درست در تاریخ ۲۲/۸/۹۶ از دنبال‎‏کنندگان خود می‎خواهد که به شماره‌حساب شخصی که اعلام می‎کند، کمک واریز کنند تا بتواند به زلزله‎زدگان کرمانشاه کمک برساند. به‌سرعت طی همان روز‌های اول مبلغ قابل‌توجه ۱۱ میلیارد ریال در حساب او جمع می‎شود. کلباسی با این کمک‏ها راهی کرمانشاه شده و در روستای «امام‎عباس» ساکن می‌شود. او اسم روستا را با این استدلال که نمی‎خواهد وقتش را به پاسخگویی به مراجعین بگذراند، اعلام نمی‎کند و از روستای امام‌عباس به‌عنوان روستای «یک» نام می‎برد. او بعد از ورود به مناطق زلزله‎زده، اقدام به خرید کانکس و اسکان موقت اهالی امام‌عباس می‌کند. کلباسی کمپینی به‌نام «پویش یاران عشق» تشکیل می‏دهد و عنوان می‎کند در روستا‌هایی که انتخاب کرده تا پایان بحران می‎ماند. او علاوه‌بر روستای امام‌عباس، روستا‌های تپه‎کبود، دار‎رشید و دماغ‎سفید را نیز برای حمایت انتخاب می‎کند. اما هیچ‌گاه نام این روستا‌ها را نمی‎برد و در گزارش‎هایش با اعداد دو و سه و چهار، آن‎ها را معرفی می‌کند. او حتی اطلاعاتی درباره این‌که هر روستا چند سکنه دارد، چقدر تخریب‌شده است و نیز اسمی از کسانی که کانکس دریافت کرده‎اند، نمی‎برد. ماجرا، اما وقتی عجیب می‏شود که یکی از کاربران مجازی مدعی شده است: «از او در فضای مجازی درباره اسامی روستا‌ها و تعداد خانوار‌ها پرسیدم، پیام‎ها پاک و من بلاک شدم. این اتفاق برای چند نفر دیگر هم رخ داده است.» او تنها از مردم درخواست مالی می‏کند و تأکید می‏کند که نیازی به حضور فیزیکی آن‏ها نیست. کلباسی دلیل عملکرد شفاف خود را ارائه واریزی‎ها و هزینه‏‌های روزانه در صفحه شخصی‌اش می‎داند و فیش‎هایی که از حسابش پرداخت شده است، به‌عنوان سند مالی ارائه می‌دهد. خانم کلباسی در دی‎ماه‌۹۶ اعلام می‏کند که قصد دارد کل خانه‏های سه-چهار روستا را بسازد و برایشان اشتغالزایی کند. او بعد از مدتی اعلام می‎کند علاوه‌بر این موارد محل دام‎های زلزله‎زدگان این چهار روستا را نیز خواهد ساخت. او با این اعلام از دنبال‎کنندگانش درخواست مبالغ بیشتری می‏کند. کلباسی پس از آن، سریع وارد مرحله ساخت‌وساز می‎شود، اما در فراخوان یاران پویش اعلام نمی‏کند که قرار است این خانه‎ها با وام و کمک روستاییان ساخته شود. او برای ساختن خانه‏ از روستاییان پنج‌میلیون تومان وام بلاعوض و ۳۰‌میلیون اقساطی را که دولت برای همه زلزله‏زدگان درنظر گرفته بود، دریافت می‏کند.

در مرحله تحقیق و بررسی آقای «داود دانش» نماینده محلی است که از کلباسی شکایت کرده‏اند. دانش در گفتگو با «صبح نو» درباره شکایت اهالی روستا‌ها از خانم کلباسی می‌گوید: «در مجموع این چهار روستا ۲۰۰‌خانواده هم ندارند و کلباسی ساخت تنها ۷۰ تا ۷۴، خانه را برعهده گرفته است. از هر کدام از این خانواده‏ها هم تعهد گرفته و ۳۰‌میلیون وام و پنج میلیون کمک بلاعوض را دریافت کرده است. خانه‏های بنیاد مسکن در حال تحویل است درصورتی‌که خانه‏هایی که قرار بود ایشان بسازند، در مرحله پی‏ریزی است.» دانش معتقد است که حتی کانکس‏هایی که به خانواده‌ها اهدا شده هم از طرف او نبوده است: «هیچ‌کدام از کانکس‏ها را کلباسی نخریده است. ایشان تنها کانکس‎های اهدایی از سپاه و کارخانه‏ها را به روستا‌ها منتقل کرده‏اند.» آقای «وحید محمدی» وکیل پرونده شکایت مردم سرپل‌ذهاب است. او در گفتگو با «صبح نو» درباره روند پرونده توضیح می‎دهد: «مسوولان برای رسیدگی به این پرونده قول مساعد داده‏اند، اما قول داده‏اند که حساب ایشان را مسدود کنند. در این ۱۰‌روزی که شکایت را به دادسرا تحویل داده‎ایم، روند پرونده پیش‌رفته است و در‌حال‌حاضر پرونده در مرحله تحقیق و بررسی است.» او البته تاکید می‏کند: «حکم نهایی صادر نشده است. قول‏های مساعد برای محافظت از این مبالغ داده شده است. البته بازپرس پرنده به من گفتند که درباره پرونده نباید صحبت کنم. درصورتی که حکم نهایی صادر شود، ما می‏توانیم جواب کامل‏تری به شما دهیم. قبل از صدور حکم نهایی ما مجاز به مصاحبه و صحبت درخصوص پرونده نیستیم، اما از لحاظ مستندات قانونی، مدارک ما در حدی است که بتوانیم حکم را به نفع خود دریافت کنیم.» محمدی توضیح می‏دهد: «ما می‏خواهیم که تمامی پول‎ها از یک حساب شخصی بیرون و در یک حساب مطمئن محافظت شود. این هزینه‎ها حق مردم سرپل است و باید خرج همین مردم شود.»

با احساسات مردم بازی شده است بعد از خبر شکایت مردم سرپل از کلباسی، خیرینی که به کلباسی پول واریز کرده بودند هم از او شکایت کردند. خیرین در دوم خردادماه در تهران، در دادسرای جرائم رایانه‏ای شعبه‌۵، ناحیه‌۳۱ از کلباسی شکایت کرده‏اند. حکم دادرس تهران، در‌حال‌حاضر بررسی ریز حساب کلباسی است. آقای «سعید رفیعی» یک از کسانی است که بعد از شنیدن خبر شکایت مردم سرپل در تهران از کلباسی شکایت کرده است. او تهیه‏کننده و کارگردان است و فعالیت‎های زیادی در خصوص کمک به زلزله‏زدگان و کودکان کار انجام داده است. رفیعی در گفتگو با «صبح نو» درباره شکایتش عنوان می‏کند: «من خودم به همه دوستانم فراخوان کمک‏رسانی به زلزله‏زدگان را داده بودم تا همه کمک‏هایشان را به ایشان -که یک بانی بودند- برسانند. خیلی از دوستان و همکارانم کمک کردند.» رفیعی، اما تبلیغاتی را می‎بیند که علیه کلباسی است: «خبری دیدم که این‏ها همه کلاه‌برداری است و هیچ کمک‏رسانی به مردم زلزله‌زده ارائه نشده است. سعی کردم با ایشان ارتباط برقرار کنم که موفق نشدم.» همین باعث می‏شود که رفیعی به شهر سرپل‎ذهاب سفر کند: «به هفت تا هشت روستا سر زدم و تحقیق کردم. در چهار روستا فعالیت داشته و وام بنیاد مسکن را از مردم گرفته است. کمک‏های مردمی، اما مشخص نیست که به کجا رفته است.» تحقیق میدانی باعث می‏شود که تهیه‏کننده، به دادسرای جرائم یارانه‏ای شکایت کند: «بعد از دادسرای جرائم یارانه‏ای به پلیس فتا هم شکایت کردم. من از این ناراحتم که چرا با احساسات مردمی بازی شده است.» او توضیح می‌دهد که پرونده شکایت در‌حال‌حاضر در بخش تحقیقات و بررسی پلیس فتاست. به‌جز رفیعی همکارانش هم از کلباسی شکایت کرده‎اند. او البته نامی از آن‏ها نمی‏برد: «بسیاری از کسانی که شکایت کرده‎اند، شناخته شده‎اند و در عرصه تلویزیون و سینما فعالیت می‎کنند. من از بازپرس دادسرا اجازه گرفتم تا فراخوان برای شکایت هم بزنم تا هر کسی که به حساب ایشان واریزی داشته است، از ایشان شکایت کند.»

استاندار کرمانشاه: صحت ندارد آقای «هوشنگ بازوند» استاندار کرمانشاه، در گفتگو با «صبح نو»، اما خبر شکایت از کلباسی را رد می‏کند. او توضیح می‏دهد: «ایشان به مردم کمک می‎کند چرا باید این مسأله را پیش بکشیم؟ مطمئن باشید که خبر شکایت صحت ندارد. تنها کسی که به‌عنوان یک نهاد مردم‏نهاد در منطقه خوب فعالیت می‏کند، ایشان هستند.» بازوند تأکید می‏کند که از کار‌هایی که تابه‌حال کلباسی انجام داده، راضی است: «من خودم از منطقه و روند کار‌های ایشان دیدن کردم. ایشان پیمانکار استخدام کرده و علاوه‌بر پولی که دولت برای ساخت خانه‎ها داده است، ایشان هم هزینه تکمیل و نازک‏کاری ۸۰‌خانه را با پولی که دارد، برعهده گرفته است.» بازوند تأکید می‏کند که عملکرد کلباسی از نظر فنی خوب بوده است. از سوی دیگر آقای «فرهاد تجری» نماینده قصرشیرین در مجلس شورای اسلامی، در گفتگو با «صبح نو» درباره شکایت از کلباسی عنوان می‏کند: «من از شکایت بی‏اطلاعم.» او البته چند روز گذشته در گفت‌وگویی که در باشگاه خبرنگاران جوان انتشار پیدا کرده، عنوان داشته است: «خانم «ک» تاکنون مبلغ پنج‌میلیارد جمع‌آوری کرده است، اما اعلام کرد که ۵/۲ میلیارد تومان را در مناطق زلزله‌زده هزینه کرده، در صورتی که بعد از بررسی‌ها مشخص شد تنها ۷۵۰‌میلیون تومان از مبلغ مورد نظر را خرج کرده است. اکنون این خانم از نقش یک خیر به یک پیمانکار تبدیل شده و با انعقاد قرارداد با مالکان و دریافت اختیاراتی شروع به ساخت‌وساز کرده است.» او درباره انتشار این خبر توضیح می‏دهد: «من کلی صحبت کردم و اسم شخص خاصی را نیاورده‏ام. من از خانم کاف گفتم، ولی اصلاً معلوم نیست که این خانم چه کسی است. من اسم کسی را نیاورده‎ام و در این خصوص هم با کسی صحبت نمی‎کنم.»

از همان اول هم قرار بود وام بدهد تلاش‌های «صبح نو» برای ارتباط با خانم کلباسی و پاسخگویی وی به ابهامات مطرح شده، بی‌نتیجه بود و او نه از طریق ایمیل، نه شبکه‌های اجتماعی و نه شماره همراه، پاسخگو نیست. با این حال آقای «رضا فرحزادی» از اعضای پویش یاران عشق و یکی از کسانی که به‌طور مستقیم با کلباسی در ارتباط است، در گفتگو با «صبح نو» درباره اتهامات این پرونده به کلباسی توضیح می‌دهد. فرحزادی در‌عین‌حال تاکید می‏کند: «کلباسی با هیچ خبرنگاری مصاحبه نمی‏کند.» این عضو پویش یاران عشق درباره شکایت مردم از کلباسی و شایعه سودجویی او می‌گوید: «به این شایعات توجه نکنید. ایشان کار خود را انجام می‏دهند. بنیاد مسکن که در حال ساخت‏وساز است، خیلی کندتر از ایشان کار می‏کنند. مردم راضی‎اند.» عضو پویش یاران عشق، در پاسخ به صحبت‏های نماینده قصر شیرین هم می‏گوید: «صحبت دو دو تا چهار تاست. به نظر شما برای ساخت یک خانه ۹۰ متری چقدر باید هزینه کرد؟ ایشان به تازگی روستای ۵ و ۶ را هم شروع کرده‎اند. ایشان هر پولی را داشته باشند، برای کار خیر خرج می‏کنند. برنامه‎یشان این است که تا قران آخر پول‎هایی که دارند، خرج کار‌های خیر کنند و برای مردم زلزله‎زده خانه بسازند. حتی اگر ۳۰‌میلیون هم ماند، با آن هم می‏تواند برای مردم خانه بسازد. تمام پول‎هایی که ایشان از مردم گرفته‏اند، صرف خود مردم کرمانشاه، خواهد شد.» او با اشاره به کلیپ‏ها و فیلم‏هایی که از نارضایتی مردم منتشر شده است، می‏گوید: «یک سری از کار‌ها که انجام می‏شود، یک عده دوست دارند، کار پیش برود، تعدادشان هم زیاد است. یک سری هم دوست ندارند کاری انجام شود. این موضوع طبیعی است. در هر کاری این طور مسائل وجود دارد. من به شما قول می‏دهم که اگر به منطقه بروید، ۹۰‌درصد مردم راضی‎اند.» او دلیل کند پیش رفتن ساخت‏وساز در روستا‌ها را این‌طور عنوان می‎کند: «عوامل زیادی وجود دارد. شرایط محیطی در روند کار تأثیر دارد. دو‌هفته هر روز در آن مناطق بارندگی بود که روند کار را کٌند کرد. بنیاد مسکن برای بتن‎ریزی آماده نیست و این کار را عقب می‏اندازد. به‌صورت عادی برای هر خانه ۶۰ تا ۷۰ روز در نظر گرفته‎ایم.» فرحزادی درباره وام دادن کلباسی به اهالی روستا هم می‏گوید: «از همان اول قرار بود که همین‌طور باشد. این‌طور نیست که ایشان هر چیزی را از خودشان بدهند. کمک‎ها با وام ‏هایی که می‏گیرند انجام می‏شود. فکر نکنید که خانه‎ای که قرار است ساخته شود، با وام ساخته نمی‏شود.» او درباره کمک‏های میلیاردی مردم هم می‏گوید: «آن‏ها هم هستند. اهالی از بنیاد مسکن وام می‏گیرند. یک خانه که با ۳۰‌میلیون تومان ساخته نمی‏شد. حداقل ۷۰ تا ۸۰ میلیون تومان نیاز است تا یک خانه ساخته شود. بنیاد مسکن یک خانه را کامل تحویل نمی‏دهد. در مرحله سیم‎کشی، تاسیسات و شیرآلات رها می‏کند. کلباسی، اما قرار است که همه این‏ها را برای مردم کامل کند. یک هزینه‏ای هم خودش می‏دهد. با کمک‎های مردم و پولی که خودش می‌گذارد، خانه‎‏ها ساخته می‏شود. در این صورت خانه‏های بیشتری می‌سازد.» فرحزادی البته از هزینه‏ای که برای هر خانه قرار است، هزینه کنند نمی‏گوید: «هزینه‏ها لحظه‏ای تغییر می‏کند. ما همه هزینه‏ها را برآورد کردیم، ولی نمی‏توانم به شما بگویم که چه‌قدر هزینه کرده‏ایم.» ماجرایی که درباره شکایت از خانم کلباسی نشانگر آن است که لااقل از نظر مالی اتهامی به او وارد نیست و اگر هم مشکلی در باره فعالیت او در مناطق زلزله زده وجود داشته باشد ناشی از مشکلات مدیریت هزینه‌ها بوده است.