چیزی شبیه 92؛ پشت پرده انتشار فایل صوتی ظریف

گروه سیاست سایت فردا – درز کردن فایل صوتی از گفت‌وگوی محمد جواد ظریف و سعید لیلاز و سردرآوردن آن از یک رسانه معاند، هیاهوی بسیاری به پا کرده و واکنش‌هایی نیز در پی داشته است. برخی ماجرا را به اهداف انتخاباتی جریان اصولگرا ربط داده و صریح یا غیرصریح این ماجرا را زیر سر رقیب می‌دانند. مصداقش نیز توییت حسام ‌الدین آشنا مشاور فرهنگی رئیسی جمهور است که نوشته بود: «اللهم و من ارادنی بسوء فأرده و من کادنی فکده، انشاالله این سوء نیت و کید احتمالی، به خودشان برگردد.»

برخی دیگر نیز منتشر شدن این حرف‌ها را بهانه‌ای برای لطمه زدن به مذاکرات وین می‌دانند و از این طریق نوک پیکان حملات خود را به سوی جریان اصولگرا می‌گیرند. مثلا جلیل رحیمی جهان‌آبادی عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در صفحه توییتر خود نوشن: «دکتر ظریف بارها به صراحت گفته است که کاندیدای ریاست جمهوری نیست، پس انتشار فایل مصاحبه بسیار مهم ایشان ربطی به انتخابات ندارد و با هدف ضربه زدن به ‫مذاکرات وین و ‫استیضاح رئیس دستگاه دیپلماسی و تکمیل کننده تخریبهای اخیر در نطنز و سایر آسیب ها به منافع ملی ماست. هشیار باشیم !»

این تحلیل‌ها و تلاش‌ها برای مقصر جلوه دادن جریان اصولگرا در حالی است که با نگاهی عمیق‌تر به این موضوع و آثار آن می‌توان به این نتیجه رسید که از قضا دست جریان رقیب در کار بوده است. 

در نظر داشته باشید که این جریان سیاسی برای زیست دوباره خود شکل‌دادن یک دوقطبی را ضروری می‌داند. آن هم دوقطبی شبیه به آنچه در انتخابات سال 92 ایجاد شد و حول محور سیاست خارجی بود. 

اقدام عملی در این راستا می‌توانست نامزدی ظریف در رقابت‌های انتخاباتی پیش رو باشد. اما برخی از سیاسیون در این جریان به احتمال رد صلاحیت آقای وزیر واقف بودند. اصرارها برای کاندیداتوری او اما از اختلاف نظری که آقایان درباره نتیجه رد صلاحیت ظریف داشتند، نشات می‌گرفت. برخی بر این باور بودند که ورود ظریف به این انتخابات ولو آنکه رد صلاحیت شود و امکان ادامه راه را نداشته باشد، سبب شکل گیری یک دو قطبی و تولید آن انرژی مورد نیاز در عرصه انتخابات خواهد بود. گروه دیگری اما تصور می‌کردند که انرژی مورد بحث تکافوی برد را نکرده و آنچنان که باید سودمند نخواهد بود.

بر همین اساس سراغ راهکار جدید رفتند. انتشار اظهارات اخیر ظریف که البته تازگی ندارد و بارها به بهانه‌ها و از تریبون‌های مختلف بیان شده بود؛ این بار تاثیر متفاوتی داشته و خواهد داشت. لیبل منتشر نشده و انتشار این سخنان که به گفته سخنگوی وزارت خارجه ایران تقطیع شده نیز است، از طریق یک رسانه معاند و بیگانه برای ایجاد آن شور و انرژی مورد نیاز کافی است. 

به این ترتیب، با در نظر گرفتن آثار انتشار این فایل صورتی می‌توان به این نتیجه رسید که این ماجرا نه برای اصولگرایان سود انتخاباتی دارد و نه آنطور که برخی ادعا می‌کنند، به مذاکرات لطمه می‌زند. چرا که سیاست خارجی در نهادهای فراتر از دولت و با در نظر گرفتن همه ملاحظات اتخاذ می‌شود و قطعا تصمیم‌گیرندگان در این مورد از هوشمندی کافی برخوردار و شناخت کافی نیز نسبت به ظریف و همکارانش دارند. خلاصه آنکه انتشار این فایل صوتی صرفا فضا را برای ایجاد دو قطبی مطلوب جریان حامی دولت فراهم می‌کند لذا گشتن دنبال مقصر و نسبت دادن این قضیه به اصولگرایان منطقی به نظر نمی‌رسد.