پیام آمریکا به رئیسی درباره مذاکرات چیست؟

شعیب بهمن کارشناس مسائل سیاسی در گفتگو با خبرنگار مهر در پاسخ به سوالی در خصوص همزمانی تهدیدات جدید ایالات متحده علیه کشورمان برای جلوگیری از صادرات نفت ایران به چین و همچنین اظهارات مقامات این کشور برای آمادگی جهت مذاکره گفت: واقعیت این است که در سطح کلان و راهبردی، آمریکایی‌ها تمایلی به لغو تحریم‌هایی که در طول سال‌های گذشته به ویژه در سه سال اخیر علیه ایران اعمال کرده‌اند، ندارند.

این کارشناس مسائل سیاسی تصریح کرد: بنابراین از طریق مختلف تلاش می‌کنند، همچنان این تحریم‌ها را زنده نگه دارند و یا به روش‌های دیگر مجدداً آن‌ها را احیا کنند.

وی ادامه داد: آن چیزی که تا به امروز در مذاکرات احیای برجام بین ایران و آمریکا به شکل غیر مستقیم مورد مذاکره قرار گرفته است، اساساً رفع همه تحریم‌ها است و این در حالی است که آمریکایی‌ها تمایلی به رفع و لغو همه تحریم‌ها ندارند.

بهمن گفت: کاملاً مشخص است که حتی اگر آمریکایی‌ها در یک پروسه مذاکراتی به سمت لغو شمولی تحریم‌ها بروند، همچنان قوانین تحریمی سر جای خودش قرار دارد بنابراین در هر زمانی آمریکایی‌ها به راحتی می‌توانند مجدداً بر اساس آن قوانین تحریمی، تحریم‌ها علیه ایران را احیا کنند.

این کارشناس مسائل بین‌الملل در ادامه گفت: اما چیزی که در حال حاضر و در شرایط فعلی، می‌توان از طرف آمریکایی‌ها به عنوان یک سیگنال یا یک پیام به ایران برداشت کرد، این است که آمریکایی‌ها تصور می‌کنند، با تغییر دولت در ایران با یک پروژه مذاکراتی سخت‌تر مواجه خواهند شد.

رئیسی با خواسته‌های کشورهای غربی همراهی نمی‌کند

وی همچنین افزود: به این معنا که دولت رئیسی به اندازه دولت روحانی و تیم پیشین که در وزارت خارجه مستقر بود احتمالاً با برخی از خواسته‌های کشورهای غربی همراهی نخواهد کرد.

بهمن تصریح کرد: در نتیجه تلاش دارند که از الان شمشیر را از رو بکشند و به دولت جدید این پیام را بدهند که اگر قرار باشد، (از طرف ایران) در مذاکرات آتی سخت‌گیری‌های جدیدتری را انجام بدهیم، ما هم نه تنها در پروسه لغو تحریم‌ها گام بر نمی‌داریم، بلکه می‌توانیم تحریم‌های جدیدی را نیز علیه ایران وضع کنیم.

این کارشناس مسائل سیاسی گفت: بنابراین این تحولات و این مباحث جدید در باره تحریم‌ها، بیشتر یک پیام به دولت آقای رئیسی است مبنی بر اینکه در مذاکرات آتی، تیم مذاکره کننده سختی‌گیری های لازم را از خودش نشان ندهد.

بهمن همچنین در خصوص چگونگی نحوه مواجهه با کشورمان گفت: شواهد و سوابق تاریخی نشان می‌دهد که ایران هرگاه به شکل جدی‌تر و در واقع سفت و سخت‌تری در برابر کشورهای غربی ایستادگی کرده است، موفق بوده و توانسته است امتیازات بیشتری نیز کسب کند.

وی ادامه داد: ضمن اینکه در چند ماه اخیر دولت آقای روحانی پروسه مذاکره را پیش برده است، اما این یک پروسه بی سرانجام و بی حاصل تلقی می‌شود.

این تحلیلگر مسائل بین‌الملل افزود: در نتیجه، در شرایطی که آمریکایی‌ها به زعم خودشان هر چه تحریم وجود داشته است را تا به امروز علیه ایران برقرار کرده‌اند، بنابراین فشار جدید علیه ایران عملاً محلی از اعراب ندارد.

بهمن تصریح کرد: در شرایط جدید، جدیت این دولت، تیم مذاکره کننده جدید و پافشاری بر قانون اقدام راهبردی مجلس و همچنین از سرگیری برخی از فعالیت‌های هسته‌ای ایران، اتفاقاً می‌تواند فشار را معکوس کند و به خود آمریکایی‌ها برگرداند.

وی همچنین افزود: در نتیجه این اقدامات آمریکا، دست کم در شرایط فعلی که ایران تحت شدیدترین تحریم‌ها قرار دارد، اساساً تحریم جدیدی وجود نخواهد داشت که بر ایران اعمال شود.

این کارشناس مسائل سیاسی گفت: این فشار خیلی نمی‌تواند کاربردی باشد و شاید این فشار بیشتر در راستای ترغیب دولت جدید ایران به مذاکره باشد، تا اینکه بخواهد فشاری اثرگذار بر اقتصاد ایران وارد کند.

وی در ادامه افزود: ضمن اینکه در اینجا مسئله صرفاً به ایران و آمریکا محدود نمی‌شود. به عنوان مثال همین تحریمی که از آن صحبت می‌کنیم، در مورد خرید نفت ایران توسط چین است. در طول سال‌های گذشته و زمانی که ترامپ از برجام خارج شد عملاً این تحریم‌ها وجود داشته است، در واقع تحریم خرید نفت ایران مسئله جدیدی نیست.

رفتار آمریکا تاثیری بر شرکای اقتصادی ایران از جمله چین ندارد

بهمن همچنین گفت: این در حالی است که در طول این مدت به رغم وجود این تحریم‌ها، چینی‌ها خریدار نفت ایران بودند. حتی اگر آمریکایی‌ها باز هم بخواهند تحریم‌های جدیدی را علیه ایران اعمال کنند، قاعدتاً چینی‌ها به همان رفتار پیشینه خودشان ادامه خواهند داد. در نتیجه این تحریم‌ها بر ایران و سایر شرکای اقتصادی کشورمان به ویژه چین، تاثیر قابل توجهی نخواهد گذاشت.

این کارشناس مسائل بین‌الملل همچنین در واکنش به اخباری مبنی بر شرط جدید ایران برای بازگشت به برجام نیز گفت: واقعیت این است که در ساختار نظام بین‌الملل که در آن قدرت حرف اول را می‌زند، اساساً شکل‌گیری یک چنین تضمینی شاید دور از ذهن باشد. آن هم وقتی که یک توافق بین‌المللی شکل گرفته و منعقد شده است.

وی ادامه داد: اگر این شرط در جریان مذاکرات که ختم به برجام شد، گذاشته می‌شد و در آنجا به عنوان یکی از بندهای برجام ذکر می‌شد، قاعدتاً به شکل طبیعی در روند مذاکراتی برای تشکیل یک توافق بین‌المللی، آن بند گنجانده شده بود.

بهمن تصریح کرد: اما الان به نظر می‌رسد که آمریکایی‌ها زیر بار چنین بندی نخواهند رفت، چون کاملاً واقف هستند که این مسئله می‌تواند از لحاظ حقوقی برای آنها چالش ساز باشد. به ویژه آنکه اگر این مسئله را بپذیریم که آمریکایی‌ها تمایلی به اجرای تمام و کمال برجام ندارند.

آمریکایی‌ها در دوران دموکرات‌ها و جمهوری‌خواهان مایل به اجرای تعهداتشان نبودند

این کارشناس مسائل بین‌الملل همچنین گفت: عملاً آمریکایی‌ها چه در دوره اوباما و چه در دوره ترامپ، یعنی از هر دو طیف دموکرات و جمهوریخواه و الان نیز مجدداً در دوره دموکرات‌ها، هیچکدام از طیف‌های سیاسی، تمایلی به اجرای تعهدات خودشان در برجام ندارند./ مهر