واقعیات منطقه‌ای ایران و آمریکا را به سمت میز مذاکره پیش می‌برد

گروه سیاسی فردا: این روزها ارسال پالس‌هایی بین ایران و آمریکا برای از سرگیری گفتگوهای برجامی در حال انجام است. ناصر کنعانی سخنگوی وزارت خارجه ایران ۶ اسفند به‌صراحت از ابراز علاقه ایران به احیای توافق سال ۲۰۱۵ سخن گفته بود. یک روز بعد از آن هم ویلیام برنز رئیس سازمان سیا اعلام کرد «ایران هنوز برنامه‌ای برای از سرگیری سلاح هسته‌ای ندارد؛ و تهران آن را از اواخر سال ۲۰۰۳ به حالت تعلیق درآورده است». حسین امیر عبداللهیان وزیر امور خارجه نیز به شبکه العالم گفت «وزیر خارجه عراق در بازگشت از واشنگتن حامل این پیام بود که طرف آمریکایی برای جمع‌بندی توافق آمادگی دارد. پیام‌هایی بین ما و طرف آمریکایی از طریق واسطه تبادل شده است.»

حشمت‌الله فلاحت پیشه در گفتگو با خبرنگار فردا درباره پالس‌های مثبت تهران و واشنگتن به از سرگیری مذاکرات برجامی گفت: مواضع طرف ایرانی، مواضع طرف آمریکایی و واقعیت زخم سرباز چالش هسته ای سه مسئله ای هستند که وضعیت جدید را باید براساس آنها به تحلیل نشست.

وی با بیان اینکه آمریکایی ها هیچ گاه دیپلماسی هسته ای را از روی میز خارج نکردند، افزود: مواضع آشکار مقامات آمریکایی ها در راستای آخرین تلاش ها برای تضعیف توان چانه زنی ایران است اما موضع ایرانی بیشتر کنترل مسائل مرتبط با دیپلماسی هسته ای از جمله موضوع اقتصادی است.

این تحلیلگر مسائل سیاست خارجی یادآور شد: ایران سعی می کند موضع استغنا طرف آمریکایی را زیر سئوال ببرد و بگوید «واشنگتن همواره پیام مذاکره ارسال می کند». هم اکنون اوضاع منطقه جنوب غرب آسیا خیلی پر آشوب است اما در این میان یک زخم سربازی از گذشته مانده، آن هم در اوضاعی که منطقه به شدت در مقابل تحولات تنش زا آسیب پذیر است.

وی با اشاره به مصادیق عامل التهاب منطقه افزود: ایران و اسرائیل موشک های خودشان به سمت هم نشانه گرفته اند، گروه‌های تروریستی مختلفی هم اکنون در منطقه فعالند و می کوشند به آشوب ها دامن بزنند. نکته دیگر منافع بسیاری از بازیگران در ایجاد یک چالش نظامی بین ایران و آمریکا است.

این استاد دانشگاه بیان کرد: واقعیت زخم سرباز چالش هسته ای بسیار جدی تر از مواضعی است که طرف ایرانی و طرف آمریکایی دارند می گیرند، لذا به تدریج بعد از آنکه خیلی ها سعی کردند مرگ برجام را اعلام کنند، یکسری سیاستمدارانی که سابقه مواضع واقعگرایانه در ایران و آمریکا دارند ، مواضعی برای جلوگیری از گسترش بحران و سپس مذاکرات گذر از بحران اتخاذ کردند.

وی افزود: همین مواضع سیاستمداران واقعگرا در ایران و آمریکا باعث شد تحرکاتی از سوی عراق، قطر و عمان برای مذاکره بین تهران و واشنگتن شکل بگیرد، آن هم در شرایطی که اروپا بعد از وقوع ناآرامی ها در ایران به گونه ای عمل کرد که حداقل در شرایط کنونی ظرفیت میانجی گری اش را برای تهران از دست داد.

این تحلیلگر مسائل سیاست خارجی اظهار کرد: یکی از دلایلی که پادشاه عمان برنامه سفرش را به ایران اعلام نمی کند، آن است که منتظر است یک پیام روشنی را از آمریکایی ها برای تهران بیاورد.

وی افزود: این واقعیات قرار گرفتن بر لبه آتش است که در حال تحمیل شرایط مذاکره به دو طرف آمریکایی و ایرانی است. این بار نه خواست ایران و آمریکا بلکه یکسری از واقعیات منطقه ای است که دو طرف را به سمت مذاکره پیش می برد و عملا می بینیم از حدود 10 روز پیش نوعی تلاش برای جلوگیری از گسترش بحران در دستور کار قرار می گیرد و زمزمه سفر گروسی به تهران دوباره مطرح می شود.

فلاحت پیشه گفت: باید منتظر بود و دید ابتکار تازه برخی بازیگران منطقه ای به چه نتیجه ای منجر خواهد شد. البته بخشی از آن نتیجه بسته به رفتارهایی است که در تهران شکل می گیرد. معتقدم آمریکایی ها سیاست انتظار خودشان را ادامه می دهند، مگر اینکه در ایران پرونده هسته ای از موضوع چالش های جناحی خارج شود و موقعیتی فراجناحی پیدا کند و ثانیا در کشور یک آرامش نسبی در حوزه سیاسی و اقتصادی شکل بگیرد.این دو اتفاق بیش از چیز دیگری قطعا بر چینش میز مذاکراتی جدید اثر خواهد گذاشت.