هدف راهبردی سلطان عمان در سفر تاریخی به تهران

عمان در دوره سلطان «طارق» نیز به سیاق گذشته همچنان به سمت‌و‌سوی تعمیق وجوه رابطه راهبردی با ایران گام بر‌می‌دارد؛ روندی که حالا شمار بیشتری از کشورهای عربی منطقه از جمله عربستان سعودی به آن پیوسته‌اند و همین امر، چشم‌انداز روشنی را پیرامون مناسبات ایرانی و کشورهای عربی می‌گشاید. علی نجفی، سفیر جمهوری اسلامی در «مسقط» در گفت‌و‌گو با «ایران» از اهمیت نخستین سفر «هیثم بن طارق» به تهران سخن گفته است:

«هیثم بن طارق»، سلطان عمان برای نخستین بار از زمان نشستن بر کرسی پادشاهی این کشور به تهران سفر می‌کند. نوع نگاه او به جمهوری اسلامی در مقایسه با «سلطان قابوس»، پادشاه پیشین عمان را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

سفر سلطان عمان به ایران از جهات مختلف حائز اهمیت است. این سفر، اولین سفر ایشان در این جایگاه به جمهوری اسلامی ایران به حساب می‌آید که در پاسخ به سفر جناب آقای رئیس‌جمهور است که در سال گذشته در همین روزها به عمان داشته‌اند. رویکرد عمان در روابط با جمهوری اسلامی ایران و سلطان عمان، همواره رویکرد توأم با توسعه همکاری و تقویت مناسبات بوده است.

ایران از جایگاه مهمی برای عمان برخوردار است و متعاقباً عمان هم جایگاه ویژه‌ای برای ایران در سیاست خارجی جمهوری اسلامی دارد. در واقع همان نگاه و چهارچوبی که در دوران مرحوم سلطان قابوس پایه‌گذاری شده، از سوی سلطان جدید و دولت عمان در روابط با جمهوری اسلامی ایران دنبال می‌شود. هم‌اکنون روابط دو کشور در بالاترین سطح خود در زمینه‌های مختلف سیاسی، اقتصادی و... قرار دارد و طبعاً ناشی از اراده مقامات عالی دو کشور و نگاه مثبتی است که برای توسعه همکاری‌ها میان ایران و عمان وجود دارد.

منابع خبری از تلاش مسقط برای گره‌گشایی از مذاکرات رفع تحریم‌ها هم خبر داده‌اند. آیا سفر سلطان عمان به این تلاش‌ها نیز ارتباط پیدا می‌کند؟

عمان نقش مهمی در شکل‌گیری توافق هسته‌ای داشته و طبیعتاً بعد از خروج یکجانبه امریکا و ترامپ از این توافقنامه تلاش زیادی به خرج داده و در مقاطع مختلف کوشیده این توافقنامه را احیا کند و در مسیر مذاکرات رفع تحریم گام بردارد. جمهوری اسلامی به نقش متوازن و تأثیرگذار عمان در منطقه و جهان توجه کرده و اعتماد متقابلی در سطوح بالای ۲ کشور وجود دارد و ما همواره از ابتکارات خردمندانه و خیرخواهانه عمان استقبال کرده‌ایم.

محورهای مهم اقتصادی در مذاکرات پیش روی تهران و مسقط را ناظر به چه حوزه‌هایی می‌دانید؟

روابط اقتصادی و تجاری ایران و‌ عمان در سال‌های اخیر روند رو به رشدی را تجربه کرده است و با توجه به چشم‌انداز امیدوارکننده‌ای که در همه سطوح وجود دارد، ۲ کشور در تلاش هستند تا روابط اقتصادی و تجاری فی‌مابین را گسترش داده و به سطح مطلوبی برسانند. مبادلات تجاری بین ایران و‌ عمان طی ۲ سال گذشته، 3 برابر و به رقم ۲ میلیارد دلار رسیده است. سال گذشته شاهد رشد ۶۰ درصدی در روابط تجاری بودیم.

چشم‌انداز تازه‌ای در رابطه با کریدور شمال – جنوب با توجه به پیوستن عمان به این محور گشوده شده است. آیا این موضوع در چهارچوب محورهای مورد گفت‌و‌گوی مقام‌های بلندپایه ایران و عمان

قرار می‌گیرد؟

موقعیت ایران در ترانزیت منطقه‌ای و بین‌المللی ویژه و برجسته است؛ موقعیتی که نه می‌توان آن را حذف کرد و نه نادیده گرفت. بویژه آنکه با تحولاتی که بعد از جنگ روسیه و اوکراین رخ داد، موقعیت جمهوری اسلامی برجسته شد. عمان هم از موقعیت مشابهی بهره‌مند است؛ هم دروازه‌ای برای آفریقا محسوب می‌شود و هم در یک منطقه استراتژیکی به نام خلیج فارس و دریای عمان واقع است. تهران و مسقط با توجه به این موقعیت مهم در گذشته به توافقاتی دست یافته بودند از جمله این توافقات می‌توان به موافقت‌نامه چهارجانبه «عشق‌آباد» میان عمان، ایران، ازبکستان و ترکمنستان اشاره داشت. همچنین کریدورهایی که ایران به آن ملحق شده است؛ مانند کریدور شمال- جنوب، ایران، هند، روسیه. طبیعتاً این موقعیت می‌تواند برای توسعه روابط اقتصادی دو کشور و شبکه منطقه‌ای به خدمت گرفته شود. در همین زمینه قرار است بزودی اجلاسی در تهران در زمینه حمل و نقل برگزار ‌شود. ایران و عمان با یکدیگر توافق کرده‌اند که این کریدور را فعال کنند؛ حمل بار آزمایشی از این مسیر یکی از روش‌ها است؛ تقویت حمل و نقل دریایی نیز برای تکمیل این شبکه و ارتباطات حمل و نقلی و ترانزیتی حائز اهمیت است.

علاوه بر موضوعات دوجانبه، به نظر می‌رسد عمان در روند اجرای توافق ایران و عربستان و حل شدن موضوعات باقی مانده میان این دو کشور هم نقش فعالی دارد؛ از جمله در حل بحران یمن. این نقش را چطور می‌بینید؟

عمان در روند توافق ایران و عربستان و عادی شدن مناسبات دو کشور نیز ایفای نقش کرده است. چند جلسه خیلی مهم ایران و عربستان در عمان برگزار شده است و با توجه به رویکرد متوازن و مثبتی که این کشور در سطح منطقه‌ای دنبال می‌کند، نقش‌آفرینی آن در ادامه این مسیر نیز مغتنم خواهد بود. در بحث یمن نیز عمان نقش مهمی را ایفا می‌کند. با کمک طرف عمانی، مذاکرات عربستان و انصارالله آغاز شده و عمان برای پیشبرد روند این منازعه و استقرار صلح و ثبات و امنیت در یمن نقش تسهیل‌کننده‌ای ایفا می‌کند. این در حالی است که مواضع جمهوری اسلامی در بحث یمن روشن است؛ ما چندین گفت‌و‌گو با دولت نجات ملی یمن و انصارالله را از سرگذراندیم. آقای امیرعبداللهیان در دو سفری که اخیراً به عمان آمدند با نماینده این جریان دیدار داشتند.

در مجموع دستور کار مهم گفت‌و‌گوی پادشاه عمان در سفر به تهران را در چه زمینه‌هایی حائز اهمیت می‌دانید؟

در این سطح، رایزنی میان دو کشور طیف وسیعی از موضوعات اعم از اقتصادی، سیاسی و مسائل منطقه‌ای و بین‌المللی را شامل خواهد شد. خوشبختانه این رابطه در حوزه‌های مختلف در بالاترین سطح قرار دارد. هیأت همراه جناب سلطان عمان به ایران تعداد قابل توجهی از وزرا و مسئولان بلندپایه عمانی را در بخش‌های مختلف سیاسی، اقتصادی و نظامی شامل می‌شود.

امیدوار هستیم که این سفر بتواند گام بلند دیگری را برای توسعه مناسبات دوستانه و برادرانه جمهوری اسلامی ایران و سلطنت عمان بردارد. همچنین انتظار می‌رود در جریان سفر سلطان عمان به تهران، اسناد مهمی در زمینه‌های سیاسی، اقتصادی و فرهنگی به امضای دو کشور برسد.

روزنامه ایران