ماجرای فروش نفت/ پیشنهاد حذف تدریجی ارز ترجیحی/ اختلاف افکنی روزنامه اصلاح‌طلب بین دولت و مجلس / بیم و امید وزیر کار

گروه سیاست سایت فردا - روزنامه‌های امروز به موضوعاتی در حوزه‌های سیاسی، اقتصادی و ... پرداخته‌اند که مهم‌ترین موارد آن به شرح زیر است:

«کیهان» از «رابطه معکوس مدیریت غربگرایان و قیمت نفت» گفته و نوشته است: «هر چند رقم دقیق صادرات نفت ایران در دوران تحریم محرمانه باقی مانده است، اما بررسی گزارش‌های رسمی شرکت‌های ردیابی نفتکش‌ها مثل‌تانکر ترکرز و کپلر، گزارشات اوپک و سایر منابع مطلع داخلی و خارجی نشان می‌دهد که جهش صادرات نفت ایران در دولت سیزدهم رقم خورده است. همچنین بررسی گزارش‌های ماهانه اوپک از میزان تولید نفت کشورها نیز حاکی از افزایش قابل توجه صادرات نفت کشور است. با توجه به ثابت بودن ظرفیت پالایشی نفت ایران (1.7-1.8 میلیون بشکه در روز)، افزایش تولید به معنای افزایش صادرات نفت ایران است. البته روند صعودی صادرات نفت ایران چند ماه قبل از روی کارآمدن دولت سیزدهم آغاز شده است که این موضوع به دلیل تغییر رویکرد نظام در گسترش تعاملات استراتژیک با کشورهای همسو از جمله چین و انعقاد تفاهم همکاری 25 ساله در فروردین ماه 1400 رخ داده است، رویکردی که با روی کارآمدن دولت سیزدهم به طور جدی‌تری در دستور کار دولت قرار گرفته است. نکته مهم درباره صادرات نفت ایران در دولت سیزدهم این است که علاوه‌بر افزایش رقم صادرات نفت و افزایش قیمت جهانی نفت که میزان درآمدهای نفتی ایران را به طور قابل ملاحظه‌ای افزایش داده است، درآمدهای نفتی نیز بر خلاف دوران برجام به کشور بازمی‌گردد.»

«شرق» در گفت وگو با ابراهیم اصغرزاده، محمدحسین بنی اسدی و کامران پورصفر به بررسی میزان رفاه جامعه قبل از انقلاب اسلامی پرداخته و تیتر زده: «رفاه قبل از انقلاب از واقعیت تا پروپاگاندا» . اصغرزاده نیز در این باره به شرق می‌گوید: «تا سال 57 در مجموع کشور نرخ رشد بالا اقتصادی داشت و در حال مدرن‌شدن بود، اما از روح مدرنیته که آزاداندیشی، دموکراسی و تعادل در توزیع منافع اقتصادی است، خبری نبود. این عدم تعادل باعث ایجاد یک اختلاف طبقاتی جدی شده بود. ظاهر خیابان پهلوی و آثار پهلوی، رقص و آواز بود، اما زیر این لایه تجدد یک بخش مهمی از جامعه پنهان بود که از حداقل‌ استاندارد‌های لازم برخوردار نبود؛ یعنی ما یک کشور صنعتی می‌شدیم، رونق اقتصادی و ارتش قوی نیز داشتیم اما تعادل رفاه ایجاد نمی‌شد؛ یعنی میان طبقات بالا که به حکومت متصل بودند و مردم پایین‌دست یک نوع تعادل برقرار نبود که همه به یک نسبت از رفاه برخوردار باشند. این عدم تعادل در برخورداری از رفاه منشأ یک نوع کینه و اعتراض نسبت به وضع موجود شد که بهترین میوه را در اختیار انقلابیون قرار داد که آنها ضمن مخالفت با انقلاب شاه و مردم و دربار، اعتراضات عمومی، ناراحتی مردم و مسائل این‌چنینی را کانالیزه کنند به سمت خود و محصول خوبی را در ایام انقلاب از این فرایند بچینند. »

«جوان» عکس بزرگی از علی باقری انتخاب کرده و تیتر زده «موشک‌ها دیگر برجام را هوا نمی‌کند!» در این گزارش آمده است: «سید ابراهیم رئیسی که رئیس‌جمهور شد، همچنان کشور روال عادی خود را داشت و دارد. مانور‌های نظامی و موشکی و از قضا همراه با هشدار به اسرائیل و حتی در خلیج فارس و نزدیک به امریکایی برگزار می‌شود، ماهواره‌بر پرتاب می‌شود، روابط ایران با شرق و قرارداد با چین و روسیه پر قدرت‌تر از قبل پیگیری می‌شود، رئیس‌جمهور علیه غرب صحبت و همزمان از رزمایش نظامی و موشکی نیرو‌های نظامی کشور تشکر می‌کند، به اروپایی‌ها و امریکا درباره ضرب‌الاجل‌ها و تکرار در مذاکرات تذکر داده می‌شود، همچنان ایران FATF و پالرمو را نپذیرفته است، مرگ بر امریکا‌ها سر جایش است، مصوبه مجلس درباره اقدام متقابل لغو نشده و همچنان برقرار است، موافقان و مخالفان توافق و مذاکره آزادانه حرف‌شان را می‌زنند، شخصی‌ترین رفتار‌های اعضای تیم مذاکرات نقد می‌شود، علیه نقش روسیه در مذاکرات خبرسازی می‌شود، سیاست‌های منطقه‌ای با قدرت دنبال می‌شود و احکام قضایی ایران هم طبق قانون اجرایی می‌شود، ولی چرا دیگر کسی از لطمه به روح برجام نمی‌گوید؟ ... ظریف و روحانی دنبال بهانه‌تراشی بودند که بگویند نگذاشتند کار کنیم. قصه می‌ساختند که در روند اجرای برجام اختلال ایجاد شد. ... پس چطور حالا شلیک بالستیک‌های ایرانی همزمان با هشدار به اسرائیل، علیه روح برجام تعبیر نمی‌شود و طرف غربی هم از مذاکرات کنار نمی‌کشد؟ کسی دیگری را «کاسب تحریم» نمی‌نامد و... ظریف حتی یادداشت‌های روزنامه‌های داخلی را «گرا دادن به امریکایی‌ها» تعبیر می‌کرد!»

«اعتماد» در گفت‌وگویی با احمد میدری، اقتصاددان ضمن انتقاد از سیاست افزایش ناگهانی قیمت، «پیشنهاد افزایش تدریجی قیمت حامل‌های انرژی» را مطرح کرده و نوشته: «بسیاری از اقتصاددانان در ایران سال‌هاست که به دولتمردان توصیه می‌کنند که با اصلاح قیمت انرژی می‌توانند ایران را بر ریل توسعه قرار دهند. دیدگاه توزیعی بر پوپولیسم ایرانی دامن می‌زند که خود یکی از مشکلات اساسی سیاست و اقتصاد در ایران شده است و آخر آنکه اقتصاد و جامعه ایران تحمل شوک‌های بزرگ را ندارد و بهتر است به همان روش دولت اصلاحات برگردیم که قیمت انرژی را به تدریج به قیمت‌های فوب خلیج‌فارس برسانیم.»

گروه اجتماعی این روزنامه اما در گزارشی با عنوان «ماه سردِ تلخ برای کولبران» نوشته: «طی 10 روز گذشته، 9 کولبر در نوار مرزی شمال غرب و غرب کشور، کشته، مجروح و مفقود شدند». 

«ایران» از تأثیر هدفمندی یارانه ها بر کاهش ضریب جینی گزارش می‌دهد و در گزارشی که امروز تیتر یک کرده با عنوان «یارانه نقدی علیه فاصله طبقاتی» پرسیده «آیا پرداخت یارانه نقدی و اصلاح قیمت‌ها نابرابری موجود در توزیع درآمد را به نفع اقشار کم درآمد کاهش می‌دهد؟» و نوشته: «از سال 93 نسبت هزینه پردرآمدها به کم‌درآمدها به سمت نابرابری بیشتر حرکت کرد اما با اختصاص یارانه معیشتی روند رو به بهبودی گذاشت».

این روزنامه دولتی در گزارش دیگری نیز به اظهارات عبدالناصر همتی درباره فروش نفت که در واکنش به موضوع افزایش فروش نفت در دولت سیزدهم بیان شد، پرداخته و با عنوان «وقتی همتی هنوز در دوران انتخاباتی سیر می‌کند!» نوشته است: «سخنان آیت‌الله رئیسی مبتنی بر افزایش حجم صادرات نفت کشور نسبت به دولت دوازدهم بود که در نتیجه  اقدامات مؤثر دولت برای دور زدن تحریم‌های نفتی و ثمربخشی رایزنی‌های دیپلماتیک با کشورهای خریدار نفت اتفاق افتاده است.اقداماتی که در دولت گذشته با هدف توجیه رویکردهای دولت در سیاست خارجی و ناگزیر دانستن پذیرش و تسلیم در برابر زیاده‌خواهی‌های کشورهای غربی به نوعی خودتحریمی بدل شده بود تا آنجا که در نتیجه کم‌کاری دولت گذشته و بر اساس گزارش اوپک، صادرات نفت خام ایران دربازه زمانی دو ساله پایانی دولت از 600 هزار بشکه به 400 هزار بشکه سقوط کرده بود. اینکه کاندیدای شکست‌خورده‌ انتخابات سیزدهم همچنان در فضای انتخابات به سر می برد هرچند کمی عجیب است اما اینکه عده‌ای هنوز باور ندارند بدون اتکا به غربی‌ها و بهانه آوردن می‌توان برای تأمین منافع ملی کار کرد، جای تعجب بیشتری دارد!»

«آفتاب یزد» تیتر زده «پیام روشن مجلس به تیم اقتصادی دولت» و نوشته: «اگرچه حضور وزرا در مجلس، مسئله‌ای عادی و طبیعی است اما خبرهایی که از راهروهای مجلس به بیرون درز کرده حکایت از آن دارد که گرانی‌های ادامه دارِ بازار لبنیات در کنار بحث کیفیت خودرو در پی چندین تصادف زنجیره‌ای و برخی اظهارنظرهای پلیس راهور و نیز بی‌ثباتی ادامه دار در بازار سرمایه، اندک اندک صبر مجلسی‌ها را به سر رسانده و در کنار فراخواندن‌هایی که عمدتاً در راستای وظایف و مسئولیت‌های کمیسیون‌های مختلف مجلس است، مباحث دیگری نیز در همان جلسات رد و بدل شود از جمله دادنِ اولتیماتوم‌هایی که شاید در نهایت انگشت نمایندگان را روی دکمه‌ی استیضاح نگه دارد.» در ادامه این گزارش که چاشنی آن تلاش برای اختلاف افکنی بین دولت و مجلس است، آمده است: «مجلس که این روزها در صحن با دولت تعارف دارد اما در راهروها اندکی بی‌پرده‌تر با دولت سخن می‌گوید به این نتیجه رسیده که حتی اگر برجام به نتیجه برسد، دولت سیزدهم با این تیم اقتصادی نخواهد توانست برنامه‌های مد نظر سیدابراهیم رئیسی را عملیاتی کند پس به این فکر افتاده تا برای کمک به دولت و فربه‌سازی دولت، یا رئیس جمهوری را مجاب کند تا در تیم اقتصادیِ خود تغییراتی را ایجاد کند و یا این که اگر رئیس جمهور را دچار برخی معذوریت‌ها می‌بیند خود دست به کار شود (!) نتیجه‌ی هر دو موضوع این که: مجلس در ناکارآمدیِ تیم اقتصادی دولت هیچ تردیدی ندارد.»

«وطن امروز» در تیتر یک خود به توافق ایران و چین و ثمرات آن پرداخته و با عنوان «ایران در نظم‌آینده جهان» نوشته: «توافق ایران و چین بر‌اساس واقع‌گرایی در سیاست خارجی و تدبیری برای مشارکت فعال در ایجاد قطب‌بندی‌های جدید اقتصادی و امنیتی جهان است». در این گزارش آمده است: «فراتر از نقشه راه آینده چین و نفوذ روزافزون این قدرت جهانی در منطقه ما، باید به نقش چین و قدرت‌های شرقی به عنوان برگ برنده در مواجهه با فشارها و نظام تحریمی غرب نیز نگاه انداخت. تعمیق همکاری اقتصادی میان 2 کشور و ایجاد منافع مشترک بلندمدت عملا ضرب تحریم‌های اقتصادی علیه کشورمان را نیز تضعیف خواهد کرد. تقلای دولت بایدن در ماه‌های گذشته برای منصرف کردن پکن از خرید نفت ایران برای قرار گرفتن کشورمان در موضع ضعف در آستانه مذاکرات وین را می‌توان شاهدمثالی از این امر دانست. بر همین اساس تقویت مراودات اقتصادی ایران و چین با قرارداد همکاری 25 ساله آنچنان که در گزارش اخیر فارن پالیسی نیز به آن اشاره شد عملا به تضعیف و کم‌اثر شدن قدرت تحریم‌های غربی در حرکت دادن اقتصاد ایران به سمت فروپاشی منتهی می‌شود. در چنین موقعیتی می‌توان مناسبات شرقی ایران را پادتن تحریم‌های غربی دانست که عملا جایگاه تهران را از انفعال به سمت ابتکار هدایت می‌کند. به عبارت ساده‌‌تر حتی اگر گسترش روابط با شرق به ختم تحریم‌ها منتهی نشود اما تاثیر تحریم‌ها را می‌کاهد و به کم‌‌اثر شدن این ابزار برای تحمیل خواسته‌های غرب به ایران کمک خواهد کرد.»

«سازندگی» جلد امروز خود را به فائزه هاشمی اختصاص داده و به نقد سیاست‌های دولت می‌پردازد. او در این گفت‌وگو که با عنوان «بازگشت به دوره احمدی‌نژاد» منتشر شده، اما حرف‌های دیگری هم دارد. مثلا از تاثیر فقدان مرحوم هاشمی بر خانواده و سیاست در ایران یا از نش وی در شکل‌گیری جریان اصلاحات در ایران گفته. همچنین اشتباهات برخی اصلاح‌طلبان در قبال او و حلالیت گرفتن‌هایشان را گفته است.

«آرمان ملی» تیتر یک امروز خود را به تهدیدات آسیب‌های اجتماعی اختصاص داده و از سه‌گانه الکل، مواد مخدر و خودکشی نوشته است. در این گزارش آمده است: «آمار نگران کننده در شرایطی بیان می‌شود که همواره کارشناسان اجتماعی، نسبت به خلأ شادی در جامعه و جایگزینی مواد مخدری همچون گل، حشیش و مشروبات الکلی، در میان نوجوانان اشاره داشتند. حال با این روشنگری، مسئولان دولت سیزدهم، آنها به این واقعیت پی برده‌اند که لزوم برخورد با هر پدیده اجتماعی، شناخت آسیب‌ها و بررسی آمارهای آن است که می‌تواند با نظر کارشناسان آن را برطرف کرد. امری که به‌ظاهر ماموریت سخت دولت سیزدهم در حوزه فرهنگسازی برای مقابله با این پدیده‌های مخرب اجتماعی به حساب می‌آید. »

این روزنامه اصلاح‌طلب همچنین گفت‌وگویی با امیررضا واعظ آشتیانی دارد که عکس یک شده. این فعال سیاسی اصولگرا درباره تبعات حذف ارز 4200 تومانی حرف زده و گفته : «تجربه نشان داده دولت‌ها هیچ‌گاه نتوانسته‌اند نظارت خوبی داشته باشند. در مقطعی که بنزین گران شد دولت قول دارد هیچ‌کدام از اقلام که ارتباطی به قیمت بنزین ندارد گران نشود. در عمل اما اتفاق دیگری رخ داد و به‌محض اینکه قیمت بنزین افزایش پیدا کرد به‌صورت ناخودآگاه قیمت دیگر کالاها و ازجمله کالاهایی که ارتباطی با قیمت بنزین نیز ندارد افزایش پیدا کرد. همواره این اتفاق در ایران رخ‌داده که به‌محض اینکه قیمت بنزین افزایش پیدا می‌کند قیمت کالاهای دیگر نیز روند صعودی به خود می‌گیرد. در چنین شرایطی دولت دوازدهم ادعا می‌کرد که اجازه چنین کاری را نمی‌دهد که در عمل چنین اتفاقی رخ نداد. این وضعیت برای دولت سیزدهم نیز وجود دارد و هنوز مشخص نیست دولت قصد دارد از چه رویکردی استفاده کند که وضعیت بازار را پس از حذف ارز4200 تومانی کنترل کند. امروز صاحبنظران و کارشناسان با این نگرانی مواجه هستند که اگر ارز4200 حذف شود دولت نتواند کنترل‌های لازم را در این زمینه انجام دهد و مشکلات اقتصادی جدیدی در کشور ایجاد شود. در شرایطی که ما با اقتصاد دولتی، اقتصاد سیاسی و اقتصاد دستوری مواجه هستیم و با اقتصادی مواجهیم که بار روانی روی آن وجود دارد اظهارات برخی مسئولان اقتصادی در زمینه‌های مختلف می‌تواند بار روانی سنگینی را بر شرایط اقتصادی کشور به وجود بیاورد.»

«صبح نو» جلد امروز خود را به وزیر کار داده و عملکرد او را زیر ذره‌بین گذاشته است. در عین حال طی گزارشی به خوب و بد طرح بنزینی دولت پرداخته است. این روزنامه اصولگرا البته از سایر موضوعات نیز غافل نشده مثلا بحث ایمنی خودروها که این روزها بعد از تصادف محور بهبهان داغ است را در سرمقاله دیده و گزارشی هم درباره آثار مثبت سیاست‌های دولت سیزدهم بر اقتصاد کشور دارد که با عنوان «عرضه بر تقاضا پیشی گرفت» منتشر شده است.