اشتباه ظریف / گشایش سیاسی / ضدتبلیغ برای رئیسی

گروه سیاست سایت فردا - روزنامه‌های امروز به موضوعاتی در حوزه‌های سیاسی، اقتصادی و ... پرداخته‌اند که مهم‌ترین موارد آن به شرح زیر است:

«اعتماد» از گشایش‌های سیاسی خبر داده و دلیلش نیز حضور مهدی کروبی و سیدمحمدخاتمی در نشست‌هایی جداگانه است. منظور نطق رئیس دولت اصلاحات در مراسم گرامیداشت علامه محمد حکیمی که به مناسبت چهلمین روز درگذشت او برگزار شد و حضور مهدی کروبی در منزل کرباسچی دبیرکل حزب سازندگی و سخنرانی در جمع برخی چهره‌های اصلاح‌طلب است. 

این روزنامه اصلاح‌طلب در گزارش دیگری نیز با عنوان «صدای آزاردیدگان را بشنویم» سعی کرده راهنمایی ارائه دهد از پیشگیری از آزار جنسی در محیط‌های دانشگاهی. این راهنما یک سند 6 بخشی است را کارگروهی که بعد از جنبش می‌تو به راه افتاد، ارائه کرده است. سیدحسین سراج‌زاده، رییس انجمن جامعه‌شناسی ایران که از جمله حاضران در این کارگروه است می‌گوید: «یش از 50درصد زنان انواعی از آزار را تجربه کرده‌اند».

«جوان» امروز صفحه یک شلوغی دارد و سعی کرده بعد از چند روز تعطیلی هیچ خبر و سوژه مهمی را از دست ندهد. از مجلس و طرح مربوط به کسب‌وکارها که امروز تکلیفش روشن می‌شود گرفته تا اولین داغی که طالبان در دوره جدید خود به دل شیعیان گذاشت. از ششمین سفر استانی رئیس جمهور گرفته تا مواضع امیرعبداللهیان درباره مذاکره و بازگشت به آن.

این روزنامه اصولگرا تیتر یک امروز خود را به بررسی طرح «تسهیل صدور برخی مجوز‌های کسب و کار» که در دستور کار این هفته مجلس است اختصاص داده و آن را آزمون بزرگی برای مجلس می‌داند. «جوان» در این باره نوشته است: «فردا روز سرنوشت‌سازی در مجلس شورای اسلامی است؛ روزی که اگر نمایندگان به یک طرح مهم رأی بدهند، برای همیشه می‌توان با امضا‌های طلایی و فضای انحصاری در کسب و کار‌ها خداحافظی کرد. به گزارش «جوان»، یکی از اصلی‌ترین موانع ایجاد کسب و کار‌های جدید وجود فضای انحصاری و قوانین و دستورالعمل‌های پیچیده‌ای است که تا توانسته برای مردم مشکل ایجاد کرده است. روند مجوزدهی به فعالیت اقتصادی به حدی پیچیده و سخت است که بسیاری از افراد ترجیح می‌دهند قید آن را زده و پول خود را در بازار‌های غیرمولدی همچون سکه و ارز و حتی رمز ارز‌ها وارد کنند.»

«سازندگی» از فرمت همیشگی یعنی یک عکس بزرگ روی جلد خارج شده و از چند عکس استفاده کرده است. تیتر زده «دعای شیخ» و سوژه‌اش حضور مهدی کروبی در جمع اصلاح‌طلبان است. این روزنامه اصلاح‌طلب نوشته است: «دعای مهمان غائب 12 ساله روضه آخر صفر خانه کرباسچی، پیر محصور را گرفتار تیر شماتت کرد؛ اما نه مهمان تازه بود و نه دعا جدید، ولی آغازگر نقدهایی شد که گویی حرفی نو از یک انقلابی کهنه شنیده شده است. از آخرین بیانیه شیخ محمد کروبی در یازدهمین سال حصر که در 24 خرداد 1400 مصرا از نهاد اجماع ساز اصلاح‌طلبان و چهره‌های ملی و مذهبی خواسته بود بدون فوت وقت هر چه سریع‌تر نامزدهای اصلاح‌طلبی که مقبولیت بیشتری دارد، معرفی کنند تا انتشار فیلم اولین سخنان او در جمعی محدود در 12 مهر چهار ماهی گذشته؛ او در آن انتخابات بر خلاف برخی اصلاح‌طلبان علنا از نامزدی عبدالناصر همتی حمایت کرد و به او رای داد. در این چهارماه هم دیدارهایش با چهره‌های سیاسی ادامه داشت و هر کسی از پیش او آمد گفت نگرانی شیخ اصلاحات، وضعیت معیشتی مردم و شاریط اقتصادی کشور است. شهریور ماه که اسماعیل گرامی مقدم، سخنگوی حزب اعتماد ملی به دیدار دبیرکل مستعفی حزب رفت، گفت که «آقای کروبی بر همان مرام امام (ره) و اصلاح‌طلبی همچنان اصرار دارند» پس آنچه او در جمع محدود مراسم عزاداری آخر صفر خانه دبیرکل حزب کارگزاران سازندگی گفت که «اصل نظام محفوظ بماند و انشالله عیوب و نواقصش برطرف شود» از کروبی حتی با گذشت 11 سال حصر نه عجیب بود نه جدید؛ اما چه شد او پس از 12 سال در این مراسم حاضر شد و چه گفت؟»

«کیهان» در تیتر یک خود یک گزارش خبری دارد با عنوان «ساخت ۲ میلیون مسکن کلید خورد ثبت‌نام، وام 350 میلیونی و زمین رایگان» و نوشته است: «در حالی که کمتر از دوماه از شروع به کار دولت آقای رئیسی می‌گذرد وزیر راه و شهرسازی از برداشتن نخستین گامها برای تحقق وعده ساخت چهار میلیون مسکن طی چهار سال خبر داد.» 

این روزنامه اصولگرا در تیتر دو اما سراغ ظریف رفته و اظهارات حاشیه‌ساز اخیرش که «کیهان» آن را اعتراف به اشتباه می‌داند. این روزنامه اصولگرا با تیتر «اعتراف ظریف برگ تازه‌ای از فاجعه برجام» نوشته است: «این اولین‌بار است که ظریف به‌صورت عمومی و بدون واسطه به اشتباه فاحش تیم مذاکره‌کننده در دوره ریاست خود اعتراف کرده. اعترافی دیرهنگام و آن هم در مقطعی که برجام خسارت‌های متعددی به مردم تحمیل کرده است. این اظهارنظر با واکنش منفی افکارعمومی و رسانه‌ها مواجه شد. یکی از سؤالات پرتکرار این بود که چرا شخص وزیر امور خارجه و اعضای تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای، حتی یک‌ بار هم متن برجام و ضمیمه‌های توافق هسته‌ای را به‌صورت دقیق و کامل مطالعه نکرده‌اند.»

«شرق» سخنرانی کروبی بعد از 11 سال حصر را در یکی از تیرهای کناری خود و خیلی گذرا مورد توجه قرار داده است. تیتر و عکس خود را اما یکی کرده و به محمدرضا شجریان داده که سالروز رفتنش بود. این روزنامه اصلاح‌طلب اما گزارش دیگری هم دارد که با این سوال آغاز شده: «سکوت روحانی خواهد شکست؟» بهانه‌اش هم این است که «رئیس کمیسیون اصل 90 مجلس از تشکیل پرونده علیه حسن روحانی خبر داد». گزارش‌نویس «شرق» با اشاره به سکوت این روزهای رئیس دولت یازدهم و دوازدهم نوشته است: «به‌جز حسن روحانی، یک رئیس دولت دیگر نیز این روزها کمتر سخن می‌گوید و مصاحبه جنجالی می‌کند و آن هم محمود احمدی‌نژاد است. او که بعد از پایان دوران ریاستش بر دولت نهم و دهم، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام شد، دو بار دیگر نیز برای انتخابات ریاست‌جمهوری ثبت‌نام کرد و هر دو بار با جواب منفی شورای نگهبان مواجه شد، اما بارها در سخنرانی‌ها و مصاحبه‌های متعدد خود علیه بسیاری از سیاست‌مداران مخصوصا خانواده لاریجانی‌ها، مطالبی را بیان و حاشیه‌ای ایجاد کرد. احمدی‌نژاد اما در دو ماه اخیر کمتر سخن می‌گوید و بیشتر پیام تبریک یا تسلیت صادر می‌کند. شاید دلیل این سکوت را باید در آنجا دید که برخی از اعضای دولت او حالا در دولت جدید نیز دیده می‌شوند.»

«وطن امروز» هم مثل دیگر روزنامه‌های اصولگرا در شماره امروز خود به ظریف و جنجال حرف‌های اخیر او پرداخته است. تیتر زده «منافع ملی در تعلیق ظریف!» و ظریف را نیز به نسبت سایر کلمات محو و کمرنگ کرده است. این روزنامه اصولگرا نوشته است: «ظریف تلاش می‌کند ابروی برجام را درست کند اما در کوشش آخر خود به نظر می‌رسد چشم آن را هم کور کرده است. وی در حالی پس از چند سال درباره مساله تعلیق در برجام دست به اعتراف می‌زند که سال گذشته حتی در مصاحبه تصویری خود با پایگاه خبری انتخاب تعداد کلمه تعلیق به کار رفته در برجام را 2 بار ذکر کرده بود. حالا رئیس دستگاه دیپلماسی دولت روحانی 6 سال پس از انعقاد برجام نیز مطمئن نیست Suspension در برجام 3 بار آمده یا 4 بار! با این وجود ظریف اصرار دارد موضوع تعلیق را فاقد اهمیت دانسته و اینطور توصیف کند که در گوشه‌ای از ضمیمه برجام گنجانده شده است. این تنها اشتباه تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای نبوده است، پیش‌تر هم عباس عراقچی، معاون سیاسی وزارت امور خارجه ظریف در کمیسیون امنیت ملی مجلس درج عبارت E3 (۳ کشور اروپایی؛ انگلیس، فرانسه و آلمان) به جای EU (اتحادیه اروپایی) را غلط تایپی دانسته بود.  اینجا شاید باید به اظهارات «وندی شرمن» مذاکره‌کننده ارشد آمریکایی در برجام در فروردین 96 در اندیشکده وودرو ویلسون در حضور «کاترین اشتون» مسؤول وقت سیاست خارجی اتحادیه اروپایی رجوع کرد؛ جایی که معاون سیاسی فعلی وزارت خارجه آمریکا درباره برجام با تمسخر می‌گوید زبان اهمیت دارد!»

«آرمان ملی» نه سخنرانی کروبی بعد از 11 سال بلکه سخنرانی خاتمی بعد از 10 سال را مورد توجه قرار داده و در صفحه یک دیده است. گزارشش هم خبری است و حرف تازه‌ای ندارد. این روزنامه اصلاح‌طلب گزارش قابل توجهی هم دارد که در آن به «لطمه های تیم رسانه‌ای احمدی‌نژاد به رئیسی» می‌پردازد. امید کاجیان از شباهت‌های دولت رئیسی و احمدی‌نژاد شروع کرده یعنی از به کارگیری مدیران احمدی‌نژادی گفته، شباهت‌های رفتاری این دو را برشمرده و نوشته است: «رئیسی در عملکرد این‌روزهایش در تعامل متواضعانه با مردم و یا شنیدن و یا دغدغه مردمی داشتن، عمل کرده است تا جایی که خیلی‌ها برخی فیلم‌ها و تصاویر منتشر شده از سوی دولت را مانند فیلم‌های تبلیغاتی انتخاباتی توصیف می‌کنند. درحدی که با انتشار برخی از این کنش‌های رئیس‌جمهور در شبکه‌های اجتماعی، واکنش‌های مردمی و کامنت‌ها نیز نشان می‌دهد که به جای تبلیغ یک ضد تبلیغ شکل گرفته است. در جدیدترین این موارد که دستمایه طنز عده‌ای در رسانه‌های اجتماعی شده است، فیلمی است که او با راننده‌اش درحال بحث است و اینکه می‌گوید دفعه دیگر این‌گونه رانندگی کنی خودم می‌نشینم پشت فرمان‌ها! و بعد نگران از اینکه ماشین به مردم صدمه نزند. اینکه تصویری با این دیالوگ در درون ماشین رئیس‌جمهور توسط فردی که در کنار اوست گرفته و بعد انتشار داده شود احتمالا که درست یا غلط، موضوع آن و یا نمونه‌ای از اقدامات در قالب روابط عمومی‌های شرکت‌ها و سازمان‌ها را یادآوری می‌کند. موضوعی که نشان می‌دهد تیم رسانه‌ای رئیس‌جمهور در این روزها به جای همراهی با او ناخواسته اقداماتی انجام داده‌اند که نتیجه معکوس داشته است.»

«ایران» طبق معمول هر شنبه بخش عمده‌ای از صفحه یک خود را به سفر استانی رئیسی اختصاص داده و این بار از حضور در میان مردم کرانه خلیج فارس نوشته است. این روزنامه دولتی در تیتر یک خود نیز با عنوان «مأموریت رئیس کل» به این اشاره دارد که «علی صالح‌آبادی برنامه‌های خود را برای بانک مرکزی بااولویت کنترل پایه پولی، اخذ تعهد ارزی از صادر کنندگان آزادسازی منابع مسدود شده و هدایت منابع بانکی به بخش‌های مولد اعلام کرد». سایر تیترهای کناری این روزنامه نیز خبری است. مثلا در گزارشی به اصفهان و خطری که بناهای تاریخی را تهدید می‌کند، پرداخته است. حمیرا حیدریان با تیتر «زیر پای اصفهان خالی شده است» نوشته «ترک‌های ایجاد شده در آثار تاریخی اصفهان پس از چهار سده برپایی آثاری که از سنگ و خشت و ساروج ساخته شده، حالا آنها را به زبان آورده که «خطر فروریختن در کمین ماست.»

«آفتاب یزد» امیرعبداللهیان یعنی وزیر خارجه را عکس یک کرده و به ایده پخش نکردن سریال‌های کره‌ای برای مقابله با این کشور و آزادسازی پول‌های بلوکه شده ایران پرداخته است. این روزنامه اصلاح‌طلب با اشاره به این بخش از سخنان امیرعبداللهیان که گفته بود:« به وزیر خارجه کره جنوبی گفتم بچه‌های ما در خانه سریال کره‌ای می‌بینند و از ما می‌پرسند کره‌ای‌های مهربان در این سریال‌ها همان کسانی هستند که پول‌های ما را نمی‌دهند؟» و این توضیح او که «می‌خواستم که به مسئله فرهنگ‌سازی و تاثیر آن در روابط دو کشور و شناخت ملت‌ها از یکدیگر اشاره کنم» پرسیده است «آیا این نحوه مذاکره در شان دستگاه دیپلماسی کشورمان است؟ و آیا چنین صحبت‌هایی در شرایط کنونی نتیجه بخش خواهد بود؟»

این روزنامه اصلاح‌طلب در شماره امروز خود یک گزارش تحلیلی هم دارد که به میزان پشتوانه وعده‌های سفرهای استانی می‌پردازد. رضا بردستانی نوشته است: «این روزها که جامعه اندک اندک در حال امیدوارتر گام برداشتن به دلیل سرعت واکسیناسیون است برخی از مسئولان ارشد وزارت بهداشت، دقیقا در همان مسیری گام بر می‌دارند که یک سال و اندی سعید نمکی گام بداشت؛ دادن وعده‌های بی‌دلیل، طرح ادعاهای بی‌پایه و اظهار نظراتی که اساساً نیازی نیست! در چنین فضایی است که می‌بینیم مدارس در بلاتکلیفی تمام آغاز به کار کرده، نظام آموزشی زیر فشار جامعه‌ی فرهنگی و خانواده‌ها در حال له شدن است اما وزارت آموزش و پرورش تعیین تکلیف نمی‌شود و شاید همین مسئله کافی است تا از رئیسی خواسته شود چند هفته‌ای سفرهای استانی را تعطیل کند و بعدِ تعیین تکلیف این وزارتخانه و برخی حوزه‌ها و نیز تغییر صد در صدی استانداران و نیز مشخص شدنِ راهکارهای دولت برای آن میزان از کسری بودجه که قطعی است و نیز سیاست‌های دولت در حوزه‌ی سیاست خارجه، با فراغ بالی بیشتر و برنامه‌ها و طرح‌هایی مدون‌تر راهی سفرهای استانی شود آن هم نه برای وعده و مصوبه که تنها برای بررسی و مشاهده.»