دفاعیه ظریف و هیاهو اصلاح‌طلبان/ 10 فرمان اژه‌ای / عصبانیت روزنامه اصلاح‌طلب از طرح جدید مجلس

گروه سیاست سایت فردا - روزنامه‌های امروز به موضوعاتی در حوزه‌های سیاسی، اقتصادی و ... پرداخته‌اند که مهم‌ترین موارد آن به شرح زیر است:

«وطن امروز» 10 دستور مهم محسنی‌اژه‌ای برای انجام اصلاحات ساختاری در قوه قضائیه را با عنوان «آغاز تحول از عدلیه» تیتر یک کرده است. در گزارش دیگری با عنوان «نعل وارانه» اما سراغ برجام گزارشی که دیروز ظریف از آن به مجلس داد رفته و نوشته است: «وزارت خارجه در آخرین گزارش از روند اجرای برجام تلاش کرد با مصادره دستاورد‌های قانون هسته‌ای مجلس آن را موفقیت برجام جلوه دهد».

این روزنامه اصولگرا در عکس یک خود اما درگیری هواداران تیم فوتبال انگلیس با ایتالیایی‌ها را مورد توجه قرار داده و با یکی از آن تیترهای مختص به خود یعنی «هاری انگلیسی» نوشته است: «ایتالیا قهرمان یورو 2020 انگلیسی‌ها هم فوتبال را باختند، هم اخلاق را».

گروه اقتصادی وطن امروز نیز در گزارشی با عنوان «دوربرگردان اقتصاد» سعی کرده در گفت‌وگو با کارشناسان و صاحب‌نظران اقتصاد به بیان اولویت‌های دولت سیزدهم برای تحول اقتصادی بپردازد. در این گزارش به نقل از عبدالمجید شیخی، اقتصاددان آمده است: «برای اینکه دولت سیزدهم از ملغمه‌ای به نام الگوی اقتصاد سرمایه‌داری عبور کند، الگویی که به هیچ وجه با معیارهای اقتصاد اسلامی سنخیتی ندارد، باید از تولید داخلی حمایت کند و نسخه‌هایی را که دولت‌های غربی و به تبع آن اقتصاددانان غربگرا برای اقتصاد ایران با عناوین فریبنده‌ای چون آزاد‌سازی قیمت‌ها و رقابتی شدن می‌پیچند در حالی که این نسخه‌ها را در اقتصادشان پیاده نکرده‌اند! از دستور کار دولت خارج کند چرا که به تجربه ثابت شده امورات معیشتی مردم با چنین نسخه‌هایی اداره نمی‌شود، حتی سیاست‌گذاری‌های اینچنینی اقتصاد ایران را به مرز بحران رسانده است، لذا توصیه می‌شود دولت آینده با عمل به بندهای سیاست اقتصاد مقاومتی که جزئی از بدنه اقتصاد اسلامی است گام بلندی در جهت حل معضلات بردارد و انفجار تحولی را در عرصه اقتصاد ایران رقم بزند.»

«اعتماد» گزارش برجامی ظریف به مجلس را که دیروز ارائه شد با عنوان «آخرین گزارش به مردم» عکس یک کرده و نوشته است: « گزارش وزیر خارجه به مجلس و مردم، حکایت یک تیر و چند نشان است: 

1- ثبت بی‌واسطه روند تولد توافق هسته‌ای. 

2- رونمایی از فضای بین‌المللی، سیاسی، اقتصادی و امنیتی که مذاکرات در آن آغاز شد و به نتیجه رسید.

3- گزارش واقع‌بینانه و کارشناسی درباره وضعیت اقتصادی ایران پیش از برجام در سایه تحریم‌ها، پس از آغاز مذاکرات در سایه توافق موقت ژنو، پس از برجام در سایه رفع تحریم‌های مرتبط با فعالیت‌های هسته‌ای ایران و پس از خروج ایالات متحده از توافق و بازگشت تمام تحریم‌های هسته‌ای به علاوه گسترده‌تر شدن دامنه تحریم‌ها. 

4- پاسخ به بخش قابل توجهی از شبهه‌ها و انتقادها به متن برجام و نحوه اجرای آن. 

5- پاسخ مستدل و مستند به ادعاها درباره عدم رعایت خطوط قرمز تعیین شده برای تیم مذاکره‌کننده .

6- ارایه اسناد و مدارک فنی هسته‌ای درباره وضعیت برنامه هسته‌ای ایران پیش از برجام، در سایه برجام و پسابرجام، رد ادعاها درباره تعطیل شدن برنامه هسته‌ای ایران در سایه برجام.

7- گزارش مستند و مستدل از فعالیت‌های منطقه‌ای و افزایش توانمندی دفاعی ایران پس از برجام و عدم تاثیرپذیری این دو از تعهدات هسته‌ای ایران. 

8- انتشار متن کامل برخی نامه‌های متعدد و متنوع وزیر خارجه به مسوولان سیاست خارجی اتحادیه اروپا در 8 سال اخیر (فدریکا موگرینی و جوزپ بورل) و سایر مقام‌های 1+5 برای نخستین‌بار. 

9- گزارش جزییات اقدام‌های حقوقی، سیاسی و هسته‌ای ایران پس از خروج امریکا از برجام در چند حوزه دوجانبه، چندجانبه، شورای امنیت، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی. 

10- ارایه گزارش آماری از جنگ اقتصادی و تروریسم درمانی ایالات متحده علیه مردم ایران پس از خروج امریکا از برجام.

11- اشاره به معنای فنی و سیاسی قانون «اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها و صیانت از حقوق ملت ایران» مصوب مجلس شورای اسلامی و پروسه‌ای که دولت برای مدیریت تبعات توقف اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی توسط ایران تاکنون طی کرده است. 

12- ارایه گزارش از وضعیت مذاکرات هسته‌ای برگزار شده در وین در قالب شش دور در 100 روز گذشته و آنچه از داده و ستانده‌ها که تاکنون درباره آن توافق شده است. 

13- حرف آخر وزیر خارجه به مردم و مسوولان با محوریت نگاه کارشناسی به آنچه در توافق حاصل شد و آنچه قابل دستیابی در سایه ادامه مذاکرات است. »

«کیهان» هم به بهانه گزارش اخیر ظریف به مجلس او را خطاب قرار داده و در تیتر یک امروز خود نوشته است: «آقای ظریف! با دستاوردتراشی و تبرئه دشمن نه برجام روسفید می‌شود نه دولت!» این روزنامه اصولگرا در گزارش خود آورده است: « وزارت امور خارجه در گزارش مذکور این‌گونه القاء کرده که آمریکا و اروپا پذیرفته‌اند که تحریم‌ها را لغو کنند و اگر توافق در وین حاصل شود، لغو تحریم‌ها را در پی خواهد داشت. بزک و تطهیر طرف آمریکایی و اروپایی در گزارش مذکور در حالی است که مقامات دولت بایدن بارها در اظهارات گستاخانه صراحتا اعلام کرده‌اند که حتی اگر برجام احیا شود، صدها تحریم باقی خواهد ماند و تحریم‌ها به هیچ وجه لغو نخواهد شد. متأسفانه آقای ظریف حتی در هفته‌های پایانی دولت نیز حاضر نیست که به خسارت محض برجام اذعان کرده و بابت قصور و تقصیرهای دولت و وزارت خارجه در ریل‌گذاری سیاست خارجی در 8 سال اخیر از مردم عذرخواهی کند. ظریف به‌جای عذرخواهی از مردم و اذعان به قصور و تقصیرها، به دستاوردتراشی و بزک برجام روی آورده است. این در حالی است که همین چند روز پیش «مجید تخت روانچی» سفیر و نماینده ایران در سازمان ملل گفته بود:«ایران بیشترین هزینه را داد اما از برجام بهره‌ای نبرد». ... برخلاف این ادعا، وزارت امور خارجه در 8 سال اخیر منتقدان و کارشناسان و صاحبنظران را آماج توهین و تخریب و فحاشی قرار داده و هیچگاه انتقادات فنی، کارشناسی و دلسوزانه منتقدان را نپذیرفت. در گزارش وزارت خارجه به توازن تعهدات ایران و 1+5 و از جمله آمریکا‌ اشاره شده است. این در حالی است که اتفاقا یکی از نقاط ضعف جدی و خسارت بار برجام، عدم توازن و عدم همزمانی تعهدات بود. دولت روحانی به‌صورت پیش دستانه و عجولانه و ظرف 2 ماه تمامی تعهدات ایران را انجام داد و این شتابزدگی و عجله تعجب رسانه‌های غربی را در پی داشت.این شتابزدگی و عجله در حالی بود که دولت آمریکا به قاتل زنجیره‌ای توافقات بین‌المللی مشهور بوده و هست. اما متأسفانه دولت به این واقعیت بدیهی توجه نکرده و به دنبال بستن با کدخدا! بود. ... نکته قابل تأمل اینجاست که در این گزارش بیش از 200 صفحه‌ای حتی یک کلمه راهبرد دقیق درخصوص مواجهه با تحریم‌ها‌ اشاره نشده است.»

«شرق» ظریف را عکس یک کرده و گزارش دیروز او به مجلس را گزارشی برای ثبت در تاریخ می‌داند. این روزنامه اصلاح‌طلب نوشته است: « گزارش گذشته، شرح حال و توصیه برای آینده؛ بیست‌ودومین و آخرین گزارش وزارت خارجه درباره توافق هسته‌ای با طول و تفصیل فراوان، هم‌زمان آنچه را در روند مذاکرات برجام و پس از اجرای آن به دست آمده تشریح می‌کند، مشکلات و موانع داخلی و خارجی و به‌خصوص چالش‌آفرینی‌ها را تبیین می‌کند که در صحنه سیاسی کشور بر سر راه تلاش‌های دیپلماتیک و سودمندی آنها مانع‌تراشی می‌کرد، وضعیت فعلی را توضیح می‌دهد و نقشه راه و چشم‌اندازی برای آینده توصیف و اقداماتی را مشخص می‌کند که انجام آنها می‌تواند منافع ملی را حفظ و تأمین کند. بخش مهمی از این گزارش با شرح دستاوردهایی که برجام در زمان اجرا داشته و عملکردی که دستگاه دیپلماسی در واکنش به اتفاقات و موانع داشته، عملا دفاعیه‌ای است در مقابل اتهامات فراوانی که در دوران صدارت محمدجواد ظریف بر وزارت خارجه و به شخص وزیر زده می‌شد و ردیه‌ای است بر ادعاهای نادرستی که درباره تحریم‌ها، نتیجه برجام و آثار مذاکرات مطرح می‌شد. این گزارش بعد از شرح این ماجراها و پس از توضیحات فنی و حقوقی، با بندی تمام می‌شود که در نوعی اتمام حجت، شرح می‌دهد که چگونه برخی روندهای نادرست و تصمیمات عاری از دوراندیشی باعث شد هم منافع توافقات و تلاش‌های دیپلماتیک آن‌طور که باید و شاید به دست مردم نرسد و هم مانع از این شد که تعاملات مفید به عنوان عاملی پیشگیرانه عمل کنند، در مقابل اقدامات تخریبی کسی مثل دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور سابق ایالات متحده. این بند آخر از همان عنوانش «و آخر دعوانا...» از شکل گزارشی و فنی بیرون آمده و به عبارتی می‌توان گفت این بخش بناست پیام تیم ظریف برای مردم و برای ثبت در تاریخ باشد.»

«جوان» برای پوشش گزارش دیروز ظریف به مجلس که سهم قابل توجهی در صفحات نخست روزنامه‌های امروز دارد، یک نقل قول از وزیر خارجه روحانی را انتخاب کرده و با تیتر « ظریف: در سراب غرب دوستان دوران سختی را رنجاندیم» نوشته است: « وزیر امورخارجه دولت دوازدهم پس از هشت سال، در آخرین و بیست و دومین گزارش سه ماهه وزارت امور خارجه در خصوص برجام، وضعیت مذاکرات جاری (مذاکرات وین) را تشریح کرد؛ گزارشی که اولین اعتراف دیرهنگام او از یک سو به خوش خیالی درباره غرب است که ظریف آن را «سراب سرازیر شدن شرکت‌های غربی به ایران» نامید و از سوی دیگر رنجاندن دوستان دوران سخت. رنجشی که به عقیده وزیر امورخارجه اگر اتفاق نمی‌افتاد، ترامپ برای فشار حداکثری با مانع جدی مواجه می‌شد.»

این روزنامه اصولگرا گزارشی اقتصادی نیز درباره اوضاع آشفته بازار لبنیات دارد که عکس دو کرده است. در این گزارش که با تیتر «شیر تو شیر رانت و مافیا وفساد در سفره لبنیاتی مردم» منتشر شده، آمده است: «ماجرای افزایش قیمت شیرخام، همزمان با آزاد‌سازی صادرات شیرخشک، کره، دام زنده و فرآورده‌های لبنی شائبه‌هایی را به وجود آورده که از رانت و فساد میلیاردی حکایت دارد. دراین میان وزارت صمت که مسئولیت تنظیم بازار تمامی کالا‌ها را بر عهده دارد، به دلایل نامعلومی کنار نشسته و نظاره‌گر است، اما وزیر جهادکشاورزی به همراه دو معاون و نمایندگانی از بخش خصوصی که ژست حمایت از دامداران را گرفته‌اند، برای صنعت شیر به اصطلاح می‌برند و می‌دوزند. در این میان نمایندگان مجلس که تحت تأثیر شانتاژ‌های دامداران در برخی استان‌ها هستند، یک روز به رئیس‌جمهور درخصوص لزوم افزایش قیمت شیرخام به ۶ هزار و ۴۰۰ تومان نامه می‌نویسند و روز دیگر خواستار لغو مصوبه افزایش قیمت شیر می‌شوند. رئیس هیئت‌مدیره انجمن صنایع لبنی ایران از رانت ۴ هزار میلیارد تومانی و خروج سرمایه کشور از طریق صادرات شیر خشک و کره خبر می‌دهد و معتقد است که فقط هشت شخصیت حقیقی و حقوقی در این ماجرا ذی‌نفع هستند و وزیر جهاد کشاورزی با این تصمیم «سفره مردم را می‌فروشد.»

«آفتاب یزد» اما نه گزارش دیروز ظریف به مجلس را خیلی جدی گرفته و نه 10 فرمان رئیس جدید قوه قضاییه را . در عوض با تیتر «آیا سهم‌خواهان از رئیسی ناامید شده‌اند؟» نوشته است: « حضور همچنان پر ابهامِ برخی در انتخابات ریاست جمهوری، زمینه ساز دردسرهایی برای رئیسی شده است. ارتباط این چهره ها به جبهه‌ی پایداری - هر کدام به شیوه و طریقی - عملاً جامعه را به واکنش مجاب کرد چون در سابقه‌ی ذهنی جبهه‌ی پایداری، رد و نشانِ سهم خواهی به آسانی قابل رویت است. این روزها در بیشترِ تحلیل ها، یکی از روشن‌ترین رگه‌ها، اشاره‌ی تحلیلگران سیاست داخلی به حضور احتمالیِ پایداری‌چی‌ها در بدنه‌ی دولتِ رئیسی است خاصه، پایداری چی‌هایی که مهرِ همکاری با دولتین نهم و دهم موصوف به احمدی‌نژادی‌ها نیز بر پیشانی دارند. پیشتر متذکر شده بودیم که هرگونه بهره مندی دولت سیزدهم از چهره‌ای نزدیک - حتی - به جبهه پایداری که سابقه‌ی حضور در دو دولت احمدی‌نژاد را در کارنامه دارند؛ فرضیه ی: «دولت رئیسی، دولت سوم احمدی‌نژاد» را قوت خواهد بخشید و اما، زمزمه‌هایی که از بهارستان به گوش می‌رسد، در کنارِ اظهارات برخی، یادداشت جوان و حرکات سینوسی کیهان؛ سه روایت را پیش روی خواننده و مخاطب قرار می‌دهد:  سهم خواهان از رئیسی ناامید شده‌اند، سهم خواهان از واکنش جامعه بیم دارند، سهم خواهان در حال تغییر تاکتیک هستند. این روزها، واکنش‌ها به طرحِ بحث‌هایی چون: «سهم خواهی از دولت رئیسی» خیلی‌ها را یا مجبور به واکنش کرده یا دچار تشویش (!) چون از قرار معلوم؛ جامعه مُصر به جدایی و رعایت فاصله‌ی مطمئنه میان دولت سیزدهم، شخص سید ابراهیم رئیسی و جبهه‌ی پایداری و کسانی است که یا در قاموس سیاسیِ خود همچنان به «دولت در سایه» بودن افتخار می‌کنند یا به گونه‌ای موضع‌گیری می‌کنند که گویی دولت پیروزِ انتخابات ۲۸ خرداد ۱۴۰۰ از صدقه سر آن‌ها است.»

این روزنامه اصلاح‌طلب در عکس یک خود نیز به بررسی اپلیکیشن «همدم» که دیروز با حضور قالیباف افتتاح شد، پرداخته و واکنش انتقادی برخی کاربران شبکه‌های اجتماعی با این مضمون که مشکل ازدواج جوانان اینگونه حل نمی‌شود، را پوشش داده است.

«ایران» اما هم ظریف را عکس کرده و هم اژه‌ای را. این روزنامه دولتی برای پوشش گزارشی که دیروز وزیرخارجه از برجام به مجلس داد از عنوان «آخرین گزارش برجامی» استفاده کرده و نوشته است: « گزارشی که با مرور شرایط و تحولاتی که پیرامون برجام گذشت از اختلافات فنی، توافقات، پیامدهای حاصل از عهدشکنی مهم‌ترین عضو این توافق بین‌المللی و جزئیات مذاکرات جاری برای احیای آن در دولت جدید امریکا رمز گشایی می‌کند و در عین حال مقابل تصمیم محتمل تهران و واشنگتن برای تعیین تکلیف این مذاکرات علامت سؤال می‌گذارد. این گزارش که در ۲۱۳ صفحه و 14 بند با پیوست‌های مختلفی به مجلس ارائه شده است، روند اجرای توافق هسته‌ای را در سال‌های اخیر و جدیدترین وضعیت مذاکرات وین برای احیای این موافقتنامه بررسی کرده است.» 

«ایران» در گزارش دیگر خود نیز ۱۰ دستور اول اژه‌ای را منعکس کرده است. دستوراتی به این شرح:

 *بازرسی ویژه ظرف سه هفته مشکلات مردم در مراکز قضایی را احصا و راه‌حل ارائه کند.

  *معاونت راهبردی عملکرد ۷ هزار نمایندگی قوه قضائیه در دستگاه‌های مختلف کشور را بررسی و گزارش کند.

 *رئیس حوزه ریاست ظرف یک هفته گزارشی از مصوبات بر زمین مانده سفرهای استانی ارائه کند.

 *نیرو‌های مستعد در درون قوه قضائیه برای استفاده در سطوح مختلف مدیریتی شناسایی و معرفی شوند.

 *دادستان کل کشور ظرف ســـه هفته راهـــکارهای تقویت و بهبود همکاری با نیروهای امنیتی و انتظامی را ارائه دهد.

* رئیس حوزه ریاست سازوکارهای پیشنهادی برای حمایت از آمران به معروف و ناهیان از منکر را طراحی کند.

 *معاونت اول، سازوکار همکاری قوه قضائیه با سایر قوا بخصوص کمک به دولت را طراحی نماید.

  *محور کار دستگاه قضا در دوره تحول و تعالی، سند تحول قضایی است.

* دلیل عدم استفاده همه جانبه از ظرفیت‌های موجود در حوزه فناوری‌های نوین بررسی شود.

* فراهم شدن امکان استعلام بر‌خط سوابق محکومیت‌های مالی اشخاص با کسب اجازه از آن‌ها.

«آرمان ملی» هم در تیتر یک خود به مجلس می‌تازد. مشکلش نیز نپسندیدن طرح «ممنوعیت مذاکره مسئولان و مقامات جمهوری اسلامی با مقامات آمریکا» است لذا در گزارشی با عنوان «مجلس از «طرح‌های نمایشی» دست بکشد» می‌نویسد: « طرحی که در دستور کار مجلس قرار گرفته و گفته می‌شود با تصویب آن، هرگونه شروع مذاکره یا مذاکره مسئولان و مقامات جمهوری اسلامی ایران با مقامات آمریکایی بدون‌اجازه و تصویب مجلس شورای اسلامی ممنوع می‌‌شود. دراین متن آمده است تخلف از احکام این قانون مستوجب مجازات تعزیری درجه چهار (حبس بیش از پنج تا 10سال، جزای نقدی بیش از 180 تا 360 میلیون ریال و انفصال دائم از خدمات دولتی و عمومی) خواهد بود. ... همانطور که تا امروز تعیین‌کننده مستقیم  مذاکره با آمریکا، مجلس و دولت نبوده‌اند بعد از این نیز نخواهند بود. از این رو صرف وقت روی طرح‌های نمایشی، که در واقعیت در مورد چگونگی آن پارلمان و دولت نقشی ندارند، عملا چیزی جز تبلیغات سیاسی و البته وقت‌گیر برای مجلس و رسانه‌ها نیست. طرح‌هایی که بود و نبودشان به‌خود مجلس چندان ارتباطی ندارد و تاثیرگذاری‌اش نیز همین‌طور. از همین‌رو بهتر است نمایندگان انقلابی به جای اینکه بخواهند بگویند به‌دنبال محدود‌کردن اینترنت یا مذاکره با آمریکا و ...هستند و اینگونه صرفا در بازگو‌کردن ایدئولوژی‌ها، پیام تبلیغاتی نشر دهند به فکر تصویب مصوبه‌هایی باشند که مسئول مستقیم  قانونگذاری و اجرای آنها مجلس و دولت است و با این کار لا‌اقل در بخش سیاست‌های داخلی مرهمی بر زخم هزاران زخم امروز مردم باشند. پیشتر اگر در سخنرانی‌های پشت تریبون مجلس‌نشینان یازدهم شعار‌زدگی دیده می‌شد،‌ اکنون در برخی از طرح‌های مطرح‌شده‌شان نیز همین شعار‌زدگی نمود پیدا کرده است؛ طرح‌هایی که صرفا پیغام هستند تا طرح.‌ از همین‌‌رو بهتر است‌ وقت پارلمان یازدهم به مباحث عملیاتی‌تر و مرتبط با خودش صرف شود.»